ΚΡΙΣΗ ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΧΡΕΟΥΣ ΚΑΙ ΤΡΑΠΕΖΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΣΤΗ ΖΩΝΗ ΤΟΥ ΕΥΡΩ

ΚΡΙΣΗ ∆ΗΜΟΣΙΟΥ ΧΡΕΟΥΣ ΚΑΙ ΤΡΑΠΕΖΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΣΤΗ ΖΩΝΗ ΤΟΥ ΕΥΡΩ 10 ξεκινήσει ως ένα μικρού μεγέθους πιστωτικό ίδρυμα δραστηριοποιούμενο στη χορήγηση ενυπόθηκων στεγαστικών δανείων, η Irish Nationwide Building Society γρήγορα εξειδικεύθηκε στην αξιοποίηση ακινήτων, με περιουσιακά στοιχεία αξίας 14 δισεκ. ευρώ, χρηματοδοτούμενης κατά το ήμισυ από τις διεθνείς αγορές ομολόγων. Τέλος, η Allied Irish Bank, μία εκ των δύο μεγα- λύτερων εμπορικών τραπεζών λιανικής στην Ιρλανδία, επένδυσε σημαντικά ποσά σε δάνεια για την αξιοποίηση ακινήτων, με αποτέλεσμα το χαρτοφυλά- κιο στεγαστικών δανείων της να εκτιναχθεί από τα 16 δισεκ. ευρώ το 2004 στα 47 δισεκ. ευρώ το 2007 16 . Αντιμέτωπη με την προοπτική της κατάρρευσης του εγχώριου τραπεζικού της τομέα, λόγω της ύφεσης που έπληξε την ιρλανδική αγορά ακινήτων, και με έναν μεγάλο όγκο μη εξυπηρετούμενων δανείων, εξ αιτίας των οποίων προκλήθηκε αναστάτωση μεταξύ των διεθνών επενδυτών ως προς την έκθε- ση των ιρλανδικών τραπεζών σε δάνεια που αφορούσαν επενδύσεις σε ακί- νητη περιουσία, η ιρλανδική κυβέρνηση εξέδωσε τον Σεπτέμβριο του 2008 καθολική εγγύηση (blanket guarantee) υπέρ των έξι μεγαλύτερων τραπεζών της, η οποία καταλάμβανε τις καταθέσεις και τα ομόλογά τους 17 . Η έκταση της ζημίας για τις εγχώριες τράπεζες αποκαλύφθηκε με την πάροδο του χρό- νου, με την εκτίμηση του κόστους που θα καλούνταν να επωμιστούν οι Ιρλαν- δοί φορολογούμενοι για την ανακεφαλαιοποίησή τους να υπερβαίνει τα 62 δι- σεκ. ευρώ. Η επαπειλούμενη κατάρρευση του ιρλανδικού τραπεζικού τομέα, σε συνδυασμό με το υπερβολικό κόστος που θα απαιτούσε η διάσωσή του και που θα ήταν αδύνατο να χρηματοδοτηθεί με ίδιους πόρους, έμελλε να εξανα- γκάσει την κυβέρνηση της χώρας να ζητήσει χρηματοδοτική συνδρομή από την ΕΕ και το ∆ιεθνές Νομισματικό Ταμείο (∆ΝΤ) τον Νοέμβριο του 2010, μό- λις έξι μήνες μετά από το αντίστοιχο αίτημα της ελληνικής κυβέρνησης (βλ. παρακάτω). Οι υποχρεώσεις των ιρλανδικών τραπεζών είχαν κρατικοποιη- θεί, με αποτέλεσμα το δημόσιο χρέος της χώρας να αυξηθεί ιλιγγιωδώς από 16.  Βλ. Karl Whelan, «Ireland’s Economic Crisis – The Good, the Bad and the Ugly» (εργα- σία η οποία παρουσιάστηκε στο πλαίσιο της διεξαγωγής συνεδρίου της Τράπεζας της Ελλάδος με θέμα την κρίση του ευρώ, Αθήνα, 24 Μαΐου 2013). 17.  Οι ιρλανδικές εμπορικές τράπεζες αντιμετώπιζαν διαρκώς αυξανόμενες δυσκο- λίες άντλησης κεφαλαίων από τις χρηματαγορές. Στις 29 Σεπτεμβρίου 2008, δυο εβδομάδες πριν από την κατάρρευση της Lehman Brothers, η διοίκηση της Anglo Irish, της μεγαλύτερης ιρλανδικής εμπορικής τράπεζας, στράφηκε προς την ιρλαν- δική κυβέρνηση για βοήθεια. Τη χρονική εκείνη στιγμή η Anglo Irish απείχε μερικές μόλις ημέρες από την οριστική αθέτηση των υποχρεώσεών της, οι δε λοιπές ιρλαν- δικές εμπορικές τράπεζες ανησυχούσαν εντονότατα για τον ενδεχόμενο αντίκτυπο αυτής της εξέλιξης στις εργασίες τους.