ΚΡΙΣΗ ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΧΡΕΟΥΣ ΚΑΙ ΤΡΑΠΕΖΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΣΤΗ ΖΩΝΗ ΤΟΥ ΕΥΡΩ

A. ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΩΝ ΤΡΑΠΕΖΙΚΩΝ ΚΡΙΣΕΩΝ ΣΤΑ ΚΡΑΤΗ 13 τητα (ELA) 23 από την Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου. Λίγο μετά την ανακεφα- λαιοποίηση της ΛΤΚ, και υπό τον φόβο της κατάρρευσης ολόκληρου του εγ- χώριου τραπεζικού τομέα, η κυπριακή κυβέρνηση υπέβαλε στις 25 Ιουνίου 2012 στον Πρόεδρο του Eurogroup αίτηση για χρηματοπιστωτική συνδρομή από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (ΕΜΣ), σύμφωνα με το άρθρο 13 παράγραφος 1 της Συνθήκης για τη θέσπιση του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (εφεξής η «Συνθήκη ΕΜΣ») 24 . Γίνεται κατανοητό στον αναγνώστη ότι η περίπτωση της Κύπρου διαφέρει από εκείνη της Ιρλανδίας. Είναι αλήθεια ότι τόσο η Κύπρος όσο και η Ιρλανδία βρέθηκαν αντιμέτωπες με την πρόκληση υπερδιογκωμένων εγχώριων τρα- πεζικών τομέων οι οποίοι δεν υπόκειντο σε επαρκή διαχείριση και εποπτεία και οι υποχρεώσεις των οποίων, μετά και την απώλεια της ικανότητάς τους να αντλήσουν χρηματοδότηση από τις κεφαλαιαγορές, πέρασαν στο κράτος. Ωστόσο, σε αντίθεση με την Ιρλανδία, η Κύπρος αποτελεί περαιτέρω παρά- δειγμα κράτους το οποίο, ήδη κατά τον χρόνο εκδήλωσης των προβλημάτων του εγχώριου τραπεζικού τομέα, αδυνατούσε να αντλήσει από τις αγορές τα αναγκαία ποσά για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών του, εν πολλοίς εξαιτίας της αρνητικής πιστοληπτικής του ικανότητας, με αποτέλεσμα να μην είναι σε θέση να αποσοβήσει μόνο του την κατάρρευση του τραπεζικού του τομέα 25 . Υπό την έννοια αυτή, αν και η περίπτωση της Κύπρου καταδεικνύει καλύτερα από τις περισσότερες άλλες περιπτώσεις τον βρόχο αμφίδρομης ανάδρασης μεταξύ προβληματικών τραπεζών και κρατών, η περίπτωση της Ιρλανδίας είναι η πλέον διδακτική, καθώς καταδεικνύει αμεσότερα πώς ένας τραπεζικός τομέας υποκείμενος σε υπερβολική μόχλευση, ασύνετη διαχεί- ριση και ανεπαρκή εποπτεία μπορεί να προκαλέσει κρίση δημόσιου χρέους και να καταστεί μοιραίος, ακόμη και για μια δημοσιονομικά υγιή χώρα. τησή τους στηρίζονταν στις καταθέσεις πελατών, υποχρεώνοντάς τους να επωμι- στούν μέρους των ζημιών, μετά από τους μετόχους τους. 23.  Κατά τον κρίσιμο χρόνο ο συνδυασμένος έκτακτος δανεισμός της Τράπεζας Κύπρου και της ΛΤΚ ξεπερνούσε τα 11 δισεκ. ευρώ. 24.  Στην αίτησή της η κυπριακή κυβέρνηση επικαλείτο κινδύνους μετάδοσης της ελλη- νικής κρίσης χρέους στον υπερμεγέθη τραπεζικό της τομέα, καθώς και πιεστικές δημοσιονομικές ανάγκες της ίδιας. 25.  Η θέση στην οποία βρέθηκε η Κυπριακή ∆ημοκρατία συνοψίζεται εύστοχα στην τε- λική έκθεση της Ανεξάρτητης Επιτροπής για το Μέλλον του Κυπριακού Τραπεζικού Τομέα (Οκτώβριος 2013) όπου τονίζεται, μεταξύ άλλων, ότι «[T]he government’s failure to correct Cyprus’ deteriorating financial position in the 2009-2012 period … precipitated a fiscal crisis which caused it to be excluded from the international capital markets, and which left it without the resources to support its banks when they entered their critical phase in 2012» (παράγραφος 3.4.4).