ΟΙ ΓΕΝΙΚΕΣ ΡΗΤΡΕΣ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΦΟΡΟΑΠΟΦΥΓΗΣ ΣΤΟ ΔΙΕΘΝΕΣ ΚΑΙ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ

13 διαμόρφωσης μιας γενικής αρχής κατά της φορολογικής κατάχρησης σε εθνικό, ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο και αφετέρου μελετά τα ζητήματα ερμηνείας και εφαρμογής των γενικών ρητρών κατά της φοροαποφυγής που επιστρατεύονται για την αντιμετώπισή της. Η ανάλυση είναι επίκαιρη, αλλά και διαχρονική, διότι εισφέρει στον επιστημονικό διάλογο μια ολοκληρωμένη θεωρία ως προς τη λει- τουργία που επιτελούν νομικά οι γενικές ρήτρες κατά της φοροαποφυγής στα φορολογικά δίκαια, στα οποία εισάγονται. β) Στη σύγχρονη παγκοσμιοποιημένη εποχή τα φαινόμενα φοροαποφυγής έχουν ραγδαία αυξηθεί, δεδομένου ότι και οι φορολογούμενοι εκμεταλλεύονται τις ποικίλες, πλέον, δυνατότητες που διαθέτουν, αλλά και την πληθώρα κενών και αναντιστοιχιών των φορολογικών συστημάτων. Σε αυτό το πλαίσιο, παρα- τηρείται διεθνώς ολοένα αυξανόμενη τάση συμπερίληψης γενικών κανόνων και ρητρών κατά της φοροαποφυγής και της φορολογικής κατάχρησης στα φορο- λογικά συστήματα των κρατών, αλλά και εν γένει στα διάφορα φορολογικά νο- μοθετήματα, τόσο σε επίπεδο εθνικού όσο και σε επίπεδο υπερεθνικού-διεθνούς δικαίου. Η μελέτη προβαίνει σε εμπεριστατωμένη και πρωτότυπη προσέγγιση της σχετικής νομοθεσίας και νομολογίας ως προς τις γενικές ρήτρες κατά της φοροαποφυγής και της συμβατότητάς τους με το ευρωπαϊκό δίκαιο και τις θε- μελιώδεις ελευθερίες καθώς και με τις διμερείς φορολογικές συμβάσεις για την αποφυγή της διπλής φορολογίας. γ) Στο έργο επιχειρείται πρωτότυπη κριτική προσέγγιση των θεμάτων που αναλύει και περιλαμβάνει ενδελεχή ανάλυση των εν λόγω ζητημάτων, είναι δε επικαιροποιημένη, υπό την έννοια ότι ενσωματώνει τις τελευταίες εξελίξεις σε διεθνές και ευρωπαϊκό επίπεδο για τα αντικείμενα που πραγματεύεται. Ιδιαίτε- ρα επισημαίνονται οι ιδιαιτερότητες των γενικών κανόνων κατά της φοροαπο- φυγής και αναδεικνύεται η ειδικότερη φύση τους ως κανόνων δικαίου, καθώς αυτοί ουσιαστικά μεταλλάσσουν κατά μια έννοια τα φορολογικά συστήματα στα οποία εντάσσονται, δρώντας καταλυτικά στην πορεία προς την αρχή της υπερίσχυσης της ουσίας έναντι του τύπου («substance over form approach») και σηματοδοτώντας μια αξιοσημείωτη σταδιακή μετάβαση από τη γραμματική προς την τελεολογική ερμηνεία των φορολογικών διατάξεων. Η μελέτη στηρί- ζει τη θεωρητική της ανάλυση σε αντιπροσωπευτικές αποφάσεις δικαστηρίων, που ερμηνεύουν και εφαρμόζουν γενικούς και ειδικούς αντικαταχρηστικούς κα- νόνες. Επισημαίνει τα μειονεκτήματα και τις ελλείψεις των γενικών κανόνων κατά της φοροαποφυγής και τους εγγενείς κινδύνους που ελλοχεύουν από την εφαρμογή τους τόσο για τους φορολογουμένους όσο και για τον ερμηνευτή/ εφαρμοστή του δικαίου, ήτοι τις φορολογικές αρχές και τα δικαστήρια, ιδί- ως ενόψει του γεγονότος ότι χορηγούν ευρεία διακριτική ευχέρεια ως προς τη διαμόρφωση της κρίσης περί πλήρωσης των προϋποθέσεων εφαρμογής που τίθενται από τη διάταξη. Επίσης, στη μελέτη επισημαίνονται και αναλύονται οι ιδιαίτερες δυσκολίες που αντιμετωπίζει η φορολογική διοίκηση, αλλά και η φορολογική δικαιοσύνη κατά τη διαδικασία επίκλησης μιας γενικής ρήτρας κατά της φοροαποφυγής και