ΟΙ ΓΕΝΙΚΕΣ ΡΗΤΡΕΣ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΦΟΡΟΑΠΟΦΥΓΗΣ ΣΤΟ ΔΙΕΘΝΕΣ ΚΑΙ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ

101 επηρεάσουν σε σημαντικό βαθμό τις τρέχουσες αντιλήψεις, ιδίως όσον αφορά δικαιοδοσίες των αναδυομένων οικονομικά χωρών όπως η Βραζιλία, η Ρωσία, η Ινδία και η Κίνα, στις οποίες επίσης χρήζει εφαρμογής το εν λόγω Σχέδιο. Είναι αξιοσημείωτο ότι το Σχέδιο Δράσης προτάσσει την έμφαση και κατ’ επέκταση διόρθωση των αδυναμιών του υπάρχοντος συστήματος αναφορικά με ζητήμα- τα, όπως τα άυλα περιουσιακά στοιχεία, η κατανομή των αναλαμβανόμενων κινδύνων μεταξύ των συνδεδεμένων εταιρειών στο πλαίσιο του Ομίλου και η υπερκεφαλαιοποίηση, παρά την εφαρμογή ενός εξολοκλήρου νέου συστήματος. Ωστόσο, η αποτελεσματικότητα ή όχι αυτής της θεμελιώδους επιλογής καθώς και εάν και κατά πόσο θα αποδειχθεί ρεαλιστική είναι ένα ζήτημα που πρόκειται να διαφανεί εν καιρώ. Βασικός άξονας προβληματισμών στους κόλπους της G20 ήταν η δυσαρμονία των προτύπων διεθνούς φορολόγησης με το τρέχον παγκόσμιο επιχειρηματικό περιβάλλον, με κεντρικούς πυλώνες την ψηφιακή οικονομία, την πνευματική ιδιοκτησία και την ενδοομιλική τιμολόγηση, που αποτελεί καίριας σημασίας αντικείμενο και που δίνει έναυσμα σε φαινόμενα διάβρωσης φορολογικής βά- σης και μεταφοράς κερδών. Κεντρικό σημείο γύρω από το οποίο περιστρέφο- νταν οι προβληματισμοί αυτοί ήταν η δυνατότητα των πολυεθνικών επιχειρήσε- ων να ελαχιστοποιούν σε σημαντικό βαθμό τη φορολογική τους επιβάρυνση. Η δυνατότητα αυτή, εάν συνεκτιμηθεί με τη διάσταση που παρατηρείται μεταξύ των χωρών, όπου δηλώνονται τα κέρδη για φορολογικούς σκοπούς και των χωρών, στις οποίες πράγματι διεξάγονται οι σχετικές επιχειρηματικές δραστη- ριότητες και λαμβάνουν χώρα οι αντίστοιχες επενδύσεις, επιβεβαιώνει την επι- τακτική ανάγκη να ληφθούν μέτρα με κατεύθυνση την κάλυψη των υπαρχόντων κενών στις συμβάσεις αποφυγής διπλής φορολογίας και την υιοθέτηση κανό- νων σε διεθνές επίπεδο για την αποφυγή της φοροδιαφυγής. Είναι γεγονός ότι οι πολυεθνικές επιχειρήσεις διατηρούν ανταγωνιστικό πλεονέκτημα ίσως και μη σκόπιμο, συγκρινόμενες με επιχειρήσεις που λειτουργούν κυρίως σε εθνικό επίπεδο. Το ανταγωνιστικό αυτό πλεονέκτημα μπορεί να υποσκάψει την εκού- σια συμμόρφωση των λοιπών κατηγοριών φορολογουμένων με τις φορολογικές τους υποχρεώσεις. Εξάλλου, οι κυβερνήσεις θα πρέπει να έρθουν επίσης αντι- μέτωπες με μειωμένα φορολογητέα έσοδα σε σχέση με το αυξανόμενο κόστος διασφάλισης της συμμόρφωσης των φορολογουμένων. Σε κάθε περίπτωση δεν θα πρέπει να παραγνωρίζεται η σημασία της παραμέτρου του κινδύνου φήμης που δημιουργείται, με δεδομένο ότι οι εταιρείες οφείλουν να πληρώνουν ένα δίκαιο ποσό φόρου την κατάλληλη χρονική στιγμή και στο κατάλληλο μέρος. Το βασικό συμπέρασμα που εξήχθη ότι διακυβεύεται η ακεραιότητα του συ- στήματος εταιρικού φόρου εισοδήματος οδήγησε στην εκπόνηση του Σχεδίου Δράσης του ΟΟΣΑ για τα BEPS με έξι βασικά σημεία πίεσης, τα οποία συνοψίζουν τα όσα αναλύθηκαν ανωτέρω και εντοπίζονται στα εξής: α) Στις διεθνείς ανα- ντιστοιχίες ως προς το νομικό χαρακτηρισμό 139 των επιχειρηματικών οντοτήτων 139. Οι Burgstaller και Haslinger ερμηνεύουν τον όρο «conflict of characterization», ήτοι «σύ- γκρουση νομικών χαρακτηρισμών» (που ομοίως καλείται «qualification»), ως εξής: «Ένα από 85 86 Οι διεθνείς προσπάθειες πάταξης της φοροαποφυγής από τον ΟΟΣΑ