ΟΙ ΓΕΝΙΚΕΣ ΡΗΤΡΕΣ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΦΟΡΟΑΠΟΦΥΓΗΣ ΣΤΟ ΔΙΕΘΝΕΣ ΚΑΙ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ

Το διεθνές νομοθετικό πλαίσιο για τη φοροαποφυγή 104 τον οποίο επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στον τομέα της ψηφιακής οικο- νομίας προσθέτουν αξία και δημιουργούν κέρδη προς τον σκοπό προσδιορισμού της αναγκαιότητας προσαρμογής των ισχυόντων κανόνων, προκειμένου οι κα- νόνες αυτοί να λάβουν υπόψη τους τα ειδικότερα χαρακτηριστικά του συγκε- κριμένου επιχειρηματικού τομέα και να συνεισφέρουν στην πρόληψη κατά της διπλής μη φορολόγησης 140 . Εν όψει των παρατηρούμενων φαινομένων φορολογικής κατάχρησης θεωρή- θηκε αδήριτη ανάγκη να επιχειρηθεί μία συντονισμένη προσπάθεια σε επίπεδο ΟΟΣΑ με συγκεκριμένες δράσεις και στόχους για την καταπολέμηση αυτών των φαινομένων που οδηγούν σε φοροαποφυγή. Ωστόσο, οι προτεινόμενες αυτές δράσεις των ΒΕPS θα πρέπει να ιδωθούν και υπό το πρίσμα του ευρωπαϊκού δικαίου ως προς τα κράτη μέλη της ΕΕ και να εξετασθούν και από τη σκοπιά της συμμόρφωσής τους με τις θεμελιώδεις ελευθερίες που κατοχυρώνονται από τη Συνθήκη για τη Λειτουργία της ΕΕ καθώς και με την εν γένει νομολογία του ΔΕΕ για ζητήματα φορολογικού ενδιαφέροντος. Ωστόσο, το γεγονός ότι οι παρατη- ρείται παραλληλισμός και εν πολλοίς ταυτοποίηση των δράσεων του ΟΟΣΑ και των βασικών πυλώνων, γύρω από τους οποίους περιστρέφεται η ευρωπαϊκή οδηγία κατά της φοροαποφυγής και το εν γένει πακέτο μέτρων σε επίπεδο ΕΕ, επιβεβαιώνει με τον πλέον αδιαμφισβήτητο τρόπο τη σύμπτωση τόσο των προβληματικών και των στόχων όσο και των μέσων επίτευξής τους σε διεθνές αλλά και σε ευρωπαϊκό/περιφερειακό επίπεδο, γεγονός που καταδεικνύεται και ακολούθως στο πλαίσιο της παρούσας μελέτης. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι παράλληλα με τη λειτουργία που επι- τελούν οι προτεινόμενες δράσεις του ΟΟΣΑ, όπως αυτές αποτυπώνονται στο BEPS Action Plan, θα μπορούσαν συμπληρωματικά να αποτελέσουν το μέσο εξειδίκευσης των γενικών ρητρών φοροαποφυγής που εισάγονται στα επιμέ- ρους φορολογικά συστήματα των εκάστοτε δικαιοδοσιών, στο πλαίσιο έκδοσης λεπτομερέστερων κατευθυντηρίων οδηγιών από τις φορολογικές διοικήσεις για την εφαρμογή τους και την υπαγωγή των πραγματικών περιστατικών της ελάσ- σονος πρότασης στον κανόνα δικαίου (μείζονα πρόταση) κατά τη διαδικασία του νομικού/δικανικού συλλογισμού. Είναι γεγονός ότι λόγω της ευρύτητας και της εν πολλοίς ασάφειας και γενικότητας των γενικών ρητρών κατά της φοροαποφυγής, αυτού του είδους οι κανόνες δικαίου χρήζουν απαραιτήτως εξειδίκευσης ως προς την ερμηνεία τους και τις προϋποθέσεις εφαρμογής τους. Ως εκ τούτου, οι δράσεις του ΟΟΣΑ θα μπορούσαν να συνεισφέρουν σημαντικά στη διαδικασία αυτή, αποσαφηνίζοντας στο μέτρο του δυνατού τις περιπτώσεις στις οποίες θα μπορούσε να τύχει εφαρμογής η γενική ρήτρα και οι οποίες θα μπορούσαν να εμπίπτουν στη ρυθμιστική εμβέλεια του εν λόγω γενικού κανόνα. Μία τέτοια συμβολή των δράσεων του ΟΟΣΑ θα ήταν ιδιαίτερα χρήσιμη τόσο για τους φορολογουμένους, καθώς θα εξασφάλιζε την απαιτούμενη ασφάλεια δικαίου στο πλαίσιο των αρχών της χρηστής διοίκησης και της προστατευομένης 140. OECD (2013), Action Plan on Base Erosion and Profit Shifting. OECD Publishing. http://dx.doi . org/10.1787/9789264202719-en. 89 90