ΟΙ ΓΕΝΙΚΕΣ ΡΗΤΡΕΣ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΦΟΡΟΑΠΟΦΥΓΗΣ ΣΤΟ ΔΙΕΘΝΕΣ ΚΑΙ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ

Το διεθνές νομοθετικό πλαίσιο για τη φοροαποφυγή 108 Με τη Δράση 5 καθιερώνεται η απαίτηση για ανάπτυξη ουσιώδους δραστηριό- τητας στα κράτη με προνομιακά καθεστώτα («nexus approach»), υπό την έννοια ότι το όφελος θα παρέχεται, μόνο εφόσον θα υπάρχει και θα διασταυρώνεται εν τοις πράγμασι εντός της εκάστοτε χώρας η σχετική δραστηριότητα έρευνας και ανάπτυξης. Υπό το πρίσμα της Δράσης αυτής, ήδη ένα νέο «Patent Box regime» αναμένεται στην Μεγάλη Βρετανία, ενώ και η Ιρλανδία έχει προχωρήσει ήδη σε εκτεταμένες αλλαγές. Παράλληλα, η Γερμανία και οι ΗΠΑ αναμένεται να αναθε- ωρήσουν την υφιστάμενη νομοθεσία τους προς αυτή την κατεύθυνση. Η εν λόγω Δράση θα έχει εκτεταμένη πρακτική εφαρμογή σε νομοθεσίες με φορολογικά προνόμια για τη δημιουργία άυλης ιδιοκτησίας («Patent Box» ή «IP regimes»). Οι Δράσεις που με βάση τον προγραμματισμό αναμένονται να έχουν εφαρ- μογή από το 2017 ή και αργότερα είναι η Δράση 2 για την ουδετεροποίηση των αποτελεσμάτων από τη χρήση υβριδίων 145 και η Δράση 4 περί περιορισμού φαι- νομένων διάβρωσης της φορολογικής βάσης μέσω εκπτώσεων τόκων και άλ- λων χρηματοοικονομικών πληρωμών. Με την πρώτη εισάγονται συστάσεις για τη θέσπιση κανόνων που αποσκοπούν στην αντιμετώπιση αναντιστοιχιών, με αποτέλεσμα την άρνηση έκπτωσης σε περίπτωση πληρωμών που δεν συμπερι- λαμβάνονται στο φορολογητέο εισόδημα της άλλης χώρας ή εκπίπτουν και στην άλλη χώρα. Εναλλακτικά, προτείνεται η εφαρμογή ενός «αμυντικού κανόνα», σύμφωνα με τον οποίο η άλλη χώρα συμπεριλαμβάνει στο φορολογητέο εισόδη- μα την πληρωμή που έχει εκπέσει στην πρώτη χώρα ή αρνείται τη διπλή έκπτω- ση. Η βασική πρόκληση είναι η ύπαρξη επαρκούς πληροφόρησης, προκειμένου να μπορεί να διαπιστωθεί η ύπαρξη υβριδίου. Η προτεινόμενη με τη Δράση 4 προσέγγιση αφορά στον περιορισμό της έκπτωσης των τόκων σε ένα ποσοστό EBITDA μεταξύ 10%-30%, ενώ από τον κανόνα εξαιρούνται χαμηλά όρια χρέους και προβλέπεται δικαίωμα μεταφοράς μη εκπιπτόμενων τόκων σε επόμενα ή προηγούμενα έτη. Παράλληλα, παρέχεται εξαίρεση για δάνεια από τρίτους ανε- ξάρτητους δανειστές για την χρηματοδότηση έργων δημοσίου συμφέροντος υπό προϋποθέσεις. Οι εν λόγω κανόνες αναμένεται να έχουν σημαντικό αντίκτυπο σε εταιρείες με υψηλή μόχλευση, ήτοι υψηλά χρηματοοικονομικά έξοδα και τόκους και υψηλό δείκτη καθαρών τόκων (χρέους) προς ΕΒΙΤDA. Βασικός στόχος είναι η διασφάλιση ότι οι εκπιπτόμενοι τόκοι μιας εταιρείας θα συνδέονται άμεσα με το φορολογητέο της εισόδημα. Μία σημαντική παράμετρος της δράσης είναι ότι περαιτέρω εργασίες για ζητήματα ενδοομιλικής τιμολόγησης χρηματοοικονομι- κών συναλλαγών ήταν προγραμματισμένο να λάβουν χώρα κατά το 2016-2017. Τελικά η σχετική διαβούλευση έλαβε χώρα εντός του 2018. Στην τρίτη κατηγορία δράσεων εντάσσονται δράσεις που απαιτούν τροπο- ποίηση των διμερών φορολογικών συμβάσεων. Πρόκειται για τις Δράσεις 6 και 7 περί πρόληψης κατάχρησης των συμβάσεων και τεχνητής αποφυγής του κα- θεστώτος της μόνιμης εγκατάστασης καθώς και τη Δράση 14 για τη βελτίωση 145. Φορολογικά, ο όρος υβρίδιο αναφέρεται σε μία οντότητα ή ένα εργαλείο που λόγω της δια- φορετικής μεταχείρισης σε δύο ή περισσότερες νομοθεσίες επιτυγχάνει είτε έκπτωση χωρίς αντίστοιχη φορολόγηση είτε διπλή έκπτωση της ίδιας δαπάνης. 93 94