ΕΙΣΗΓΗΣΕΙΣ ΕΜΠΟΡΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ

ΕΙΣΗΓΗΣΕΙΣ ΕΜΠΟΡΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ 2 Η οικονομική ελευθερία, με τη σειρά της, θεμελιώνεται σε τρεις επιμέρους θε- σμικούς πυλώνες: α) την ιδιωτική αυτονομία - ελευθερία των συμβάσεων (ΑΚ 361), απαραίτητη προϋπόθεση για την ανάπτυξη της επιχειρηματικής ελευθερίας, β) την ιδιωτική ιδιοκτησία (property rights, εμπράγματο δίκαιο, βιομηχανική ιδιοκτησία κ.λπ .), αναγκαία για την αξιοποίηση των παραγωγικών συντελεστών, και γ) τον ανταγωνισμό (Ν 3959/2011, Ν 146/1914), ως γενική οργανωτική αρχή του συστήματος. Β. Η σχέση Εμπορικού Δικαίου και Οικονομίας (= αγοράς) Το δίκαιο που διέπει τις μαζικές συναλλαγές στην αγορά (σε μακρο-συναλλακτικό επίπεδο), είναι το εμπορικό. Αν και συνηθιζόταν παλιότερα ο χαρακτηρισμός του δικαίου αυτού, ως εξει- δικευμένου ειδικού ενοχικού δικαίου , η εξέλιξή του αναμφίβολα έχει οδηγήσει πλέον σε μια νέα πραγματικότητα. Είναι βέβαιο πια σήμερα, ότι δεν υπάρχει κλάδος του δικαίου τόσο εκτεταμέ- νος και σύνθετος, όσο αυτός του εμπορικού δικαίου. Εξάλλου, σε κανέναν άλλον χώρο του δικαίου δεν εμφανίζεται τόσο έντονη η σύνδεση με την οικονομία, όσο στο εμπορικό δίκαιο 3 . Κάθε σχεδόν κλάδος της οικονομίας έχει το ρυθμιστικό του πλαίσιο, που ανήκει, εν πολλοίς, στην ύλη του εμπορικού δικαίου. Είναι, επομέ- νως, σχεδόν ταυτολογική η διαπίστωση ότι το τελευταίο είναι το δίκαιο των οικο- νομικών συναλλαγών, δεδομένου, άλλωστε, ότι πουθενά αλλού στην έννομη τάξη δε διαπιστώνεται τόσο έντονη και σε τόσο ευρεία έκταση η διαρκής ανάγκη προ- σαρμογής στα νέα δεδομένα που δημιουργούν οι συνθήκες της αγοράς. Από την άλλη πλευρά βέβαια, οι κανόνες του εμπορικού δικαίου αναπτύσσουν μια ιδιαίτερη και αυτονόητη δυναμική: διανοίγουν νέες δυνατότητες δράσης, επι- διώκουν δε με την αλλαγή των όρων αυτής να πετύχουν ορισμένους σκοπούς, καθιστάμενοι έτσι φορείς οικονομικών και κοινωνικών αξιών. Το νομικό πλαίσιο είναι κατ’ αυτόν τον τρόπο σε θέση είτε να απελευθερώσει και να εκτινάξει προς τα εμπρός την οικονομία, είτε να αποτελέσει τροχοπέδη της ανάπτυξης και να την οδη- 3. Βλ. ενδεικτικώς Γεωργακόπουλο , Εγχειρίδιο εμπορικού δικαίου, ιδίως: Τόμος Πρώτος, Οι έμποροι, Τεύχος πρώτο, Γενικό μέρος, 2η έκδ., 1996, Δελούκα, Αντικείμενα και υποκείμενα των εμπορικών συναλλαγών, 1957, Κιάντου-Παμπούκη, Εγχειρίδιο εμπορικού δικαίου Ι, Θε- μελιώδεις έννοιαι, Εμπορικαί εταιρίαι, 2η έκδ., 1975, Κοτσίρη, Κοινοτικό δίκαιο και εμπορικό δίκαιο, σε Πρακτικά 16ου Πανελλήνιου Συνεδρίου Εμπορικού Δικαίου, 2007, σελ. 3 επ., Λια- κόπουλο, Γενικό εμπορικό δίκαιο, 3η έκδ., 1998, Μάρκου, Εγχειρίδιο εμπορικού δικαίου Ι, Βασικές έννοιες, 2004, Παμπούκη, Εισηγήσεις εμπορικού δικαίου, 3η έκδ. 1990, τον ίδιο, Συ- νέπειες της εμπορικότητας, 1986, Περάκη, Γενικό μέρος του εμπορικού δικαίου, 2η έκδ., 2018, τον ίδιο, Το ΣχΕμπΚ και το «πνεύμα του ΕμπΔ», εις 5ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ελλήνων Εμπο- ρικολόγων, 1996, σελ. 95, Ρόκα Κ., Εμπορικόν δίκαιον, Γενικό μέρος, 1972, Ρόκα Ν., Στοιχεία εμπορικού δικαίου (Ι), Γενικό μέρος - Εμπορικές συμβάσεις, 2η εκδ., 1998, Τσιριντάνη, Στοι- χεία εμπορικού δικαίου, τεύχος α’. Εισαγωγή - Εμπορικαί πράξεις - ‘Εμποροι, 6η έκδ., 1962, Ψυχομάνης, Εμπορικό δίκαιο: Γενικό μέρος - Δίκαιο εμπορικών συμβάσεων, 3η έκδ., 2018. 6 7 8 9 10