ΕΙΣΗΓΗΣΕΙΣ ΕΜΠΟΡΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ

ΕΙΣΗΓΗΣΕΙΣ ΕΜΠΟΡΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ 4 νωνία και η δράση των υποκειμένων της «άυλης» -ιδεατής πλέον- αγοράς, επιτυγ- χάνεται η συνάντηση της προσφοράς και ζήτησης (διαπραγμάτευση) και εκκαθαρί- ζεται κάθε συναλλαγή. - Τα ευρέως διαδεδομένα στις εμπορικές συναλλαγές αξιόγραφα , μία από τις μεγαλύτερες νομικές «ανακαλύψεις» των περασμένων αιώνων, με τις λειτουργί- ες τους ως μέσων πληρωμής και πίστωσης («αξιογραφικό χρήμα»), ως μέσων κυ- κλοφορίας οικονομικών αγαθών ή ως επενδυτικών/συμμετοχικών (ιδιοκτησιακών κ.λπ .) τίτλων, χάνουν τον πυρήνα τους, την ενσωμάτωση, λόγω της επικράτησης πλέον, ειδικά για την τελευταία κατηγορία (των επενδυσιακών/ συμμετοχικών τίτ- λων), της αποϋλοποίησης. - Η διαμεσολαβητική οικονομική λειτουργία του εμπορίου, με την οποία κυρί- ως ασχολείται το εμπορικό δίκαιο (και που το διαφοροποιεί από το αστικό) φαί- νεται να βρίσκεται σε υποχώρηση 5 . «Υπαίτιοι» της εξέλιξης αυτής δεν είναι μόνο το διαδίκτυο, που φέρνει όλο και περισσότερο σε άμεση επαφή τον παραγωγό με τον πελάτη (direct marketing), αλλά και οι νέες, διαρκώς αναδυόμενες τεχνολογίες (όπως το blockchain ), που καθιστούν περιττή την ανάγκη της διαμεσολάβησης (εν- διάμεσων προσώπων) για τη διενέργεια συναλλαγών. Επηρεάζονται, έτσι, πλείστοι όσοι κλάδοι του εμπορικού δικαίου, από την αλυσίδα προμήθειας και μεταφοράς αγαθών , τη διαχείριση δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας , τις εμπορικές συμ- βάσεις (έξυπνα συμβόλαια - smart contracts), μέχρι τις ασφαλιστικές και χρημα- τοπιστωτικές υπηρεσίες, επεξεργασίας και εκκαθάρισης συναλλαγών, στις οποίες εμπλέκονται σήμερα πλήθος διαμεσολαβούντων προσώπων (χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, πράκτορες, θεματοφύλακες διαχειριστές). Η αποκεντρωμένη και απο- κρυπτογραφημένη βάση δεδομένων, λόγω της ταχύτητας, των χαμηλών δαπανών και της εμπέδωσης εμπιστοσύνης, απειλεί να θέσει εκποδών την διαμεσολαβητική εμπλοκή πολλών από τα ενδιάμεσα πρόσωπα της εμπορικής δράσης. Άλλοι νομικοί θεσμοί μεταλλάσσονται ριζικά προσαρμοζόμενοι στις απαιτήσεις του ανταγωνισμού των εννόμων τάξεων και της τεχνολογίας. Πέραν του χρηματο- πιστωτικού τομέα, ιδιαίτερα εμφανές είναι το κύμα των μεταρρυθμίσεων στο δί- καιο των εταιριών, κυρίως της ανώνυμης εταιρίας: - Ποιος θα ανέμενε μονοπρόσωπη εταιρία, όταν η εταιρία ορίζεται ως ένωση προσώπων προς επιδίωξη σκοπού, η όλη δε μάχη για την άρση του νομικού πέ- πλου γινόταν και στηριζόταν σ΄ αυτή τη συγκέντρωση σε ένα πρόσωπο; - Ποιος θα ανέμενε την ΑΕ χωρίς ανώνυμους τίτλους; 5. Βλ . Περάκη , Γενικό μέρος, σελ. 6. Από την άλλη πλευρά, πρέπει να επισημανθεί ότι η τάση υποχώρησης της διαμεσολάβησης (disintermediation) δεν είναι γραμμική. Η σύγχρονη οικο- νομική ιστορία γνωρίζει άπειρα πρόσωπα και θεσμούς που η εξέλιξη τα ώθησε στο περιθώ- ριο. Εξαιρετικά ενδιαφέρον είναι το παράδειγμα της ΑΕ με μετοχές εισηγμένες σε Χρηματι- στήριο, η οποία με την άντληση κεφαλαίων από επενδυτικό κοινό (κεφαλαιαγορά), περιόρι- σε το ρόλο της διαμεσολάβησης των Τραπεζών στην παροχή της πίστωσης. Άλλο αν στη συ- νέχεια εμφανίστηκαν νέες μορφές διαμεσολάβησης των Τραπεζών (αναδοχές, επενδυτικές υπηρεσίες). Τον ρόλο της διαμεσολάβησης μεταξύ πλεονασματικών και ελλειμματικών οικο- νομικών μονάδων ανέλαβε σε μεγάλο βαθμό η κεφαλαιαγορά. 12