ΕΙΣΗΓΗΣΕΙΣ ΕΜΠΟΡΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ 15 δε την προέλευσή τους διακρίνονται σε εθνικές και σε υπερεθνικές (ενωσιακές και διεθνείς). Πρωτογενείς εθνικές πηγές του Εμπορικού Δικαίου είναι ο νόμος και το εμπο- ρικό έθιμο. Με αφετηρία το άρθρ. 5 του Συντ., στην έννοια του νόμου εντάσσεται ο Εμπορικός Νόμος, καθώς και ολόκληρο εκείνο το πλέγμα νομοθετικών ρυθμί- σεων και διατάξεων που αναφέρονται και απαρτίζουν τους επιμέρους κλάδους του Εμπορικού Δικαίου (βλ. κατωτέρω), ρυθμίζοντας τα ειδικότερα θέματά τους. Με- γάλος αριθμός των νέων αυτών νόμων και προεδρικών διαταγμάτων ενσωματώ- νουν κοινοτικές οδηγίες. Πέραν του νόμου, κανόνες του Εμπορικού Δικαίου εμπε- ριέχονται σε κανονιστικές πράξεις της διοίκησης, όπως σε αποφάσεις του Διοικη- τή της Τραπέζης της Ελλάδος, αγορανομικές διατάξεις, κανονιστικές αποφάσεις της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς ή της Επιτροπής Ανταγωνισμού 32 . Το ενωσιακό δίκαιο έχει με ανεξίτηλο τρόπο διαπλάσσει και προσαρμόσει στη δική του οπτική τους κυριότερους θεσμούς του εμπορικού δικαίου των κρατών- μελών της Ένωσης. Διακρίνεται στο πρωτογενές, που περιλαμβάνει τις Συνθήκες, και στο παράγωγο, στο οποίο υπάγονται οι Κανονισμοί, οι οποίοι έχουν άμεση εφαρμογή σε εθνικό επίπεδο και υπερισχύουν του εθνικού δικαίου, και οι Οδη- γίες, οι οποίες για να καταστούν εθνικό δίκαιο απαιτούν πράξη ενσωμάτωσης 33 . Πρωτογενής πηγή του Εμπορικού Δικαίου είναι και οι διμερείς διεθνείς συμ- βάσεις FNC-Treaties και οι πολυμερείς διεθνείς συμβάσεις, όπως η GATT, η GATS και η TRIPS. Η ενοποίηση του διεθνούς εμπορικού δικαίου καθίσταται δυνατή από την νομοθετική υιοθέτηση συμβάσεων για πρότυπους νόμους της UNIDROIT, της UNCITRAL, άλλων διεθνών οργάνων όπως της Συνδιάσκεψης ΙΔΔ της Χάγης, του Συμβουλίου της Ευρώπης και του ICC. Ως εμπορικό έθιμο ορίζεται ο κανόνας δικαίου (που μπορεί να είναι όχι μόνο εθνικός, αλλά και τοπικός, διεθνής ή και να αφορά σε συγκεκριμένο κλάδο του εμπορίου ή της οικονομίας), που διαμορφώνεται στο εμπόριο με την μακρόχρο- νη τήρηση μιας συμπεριφοράς κατά τρόπο ομοιόμορφο και με συνείδηση δικαίου (opinio necessitatis), δηλαδή με την πεποίθηση της επιβολής της από κανόνα δι- καίου 34 . Δευτερογενείς πηγές του Εμπορικού Δικαίου είναι οι εμπορικές συνήθειες, με την μορφή των συναλλακτικών ηθών του εμπορίου, οι κανόνες συμπεριφοράς και δεοντολογίας ως soft law 35 . Η τυποποίηση στο Εμπορικό Δίκαιο επέρχεται μέσω 32. Περάκης, Γενικό μέρος σελ. 57 επ., Λιακόπουλος, Γενικό εμπορικό, σελ. 30 επ., Ρόκας Ν., Στοιχεία εμπορικού δικαίου, σελ. 12 επ. 33. Κοτσίρης , Ευρωπαϊκό εμπορικό δίκαιο, 3η έκδ., 2018, Περάκης, Γενικό μέρος, σελ. 59 επ., Λιακόπουλος, Γενικό εμπορικό, σελ 30 επ. 34. Ψυχομάνης, Εμπορικό δίκαιο, σελ. 25. 35. Πρβλ. Σαλωνίδη , Διεθνές δίκαιο, soft law και εξωνομικές τεχνικές κανονιστικής ρυθμίσε- ως, 2005. 46 47 48 49 50