ΕΙΣΗΓΗΣΕΙΣ ΕΜΠΟΡΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ

ΕΙΣΗΓΗΣΕΙΣ ΕΜΠΟΡΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ 18 Παρ’ όλα αυτά, κατ’ αναλογία προς άλλους κλάδους του δικαίου, όπως π.χ. το εργατικό ή το δίκαιο του καταναλωτή, η σχέση του εμπορικού προς το αστικό δίκαιο παραμένει σχέση ειδικού προς γενικό . Σε μία εμπορική σχέση προκρίνε- ται η εφαρμογή των κανόνων του εμπορικού δικαίου ως ειδικών διατάξεων ( lex specialis lege generali derrogat ), ενώ οι διατάξεις του αστικού δικαίου εφαρμό- ζονται συμπληρωματικά. Η ειδικότητα που έχει ήδη αναπτύξει και εξακολουθεί να αναπτύσσει καθημε- ρινά η λειτουργία του εμπορίου, με άξονα την ταχύτητα και την ευελιξία, έχει ως αποτέλεσμα οι διατάξεις του αστικού δικαίου να έχουν μεν αποτελέσει τη βάση για την εξέλιξη του εμπορικού δικαίου, όμως να μην επαρκούν για να ανταποκριθούν στις ειδικές συνθήκες του εμπορίου, χωρίς αυτό να αναιρεί, ούτε τη γενικότητα του αστικού δικαίου και την προέλευση από αυτό του εμπορικού δικαίου, ούτε όμως και την ιδιομορφία, την ιδιαιτερότητα και την αυτονομία του τελευταίου. Έτσι, οι δύο αυτοί κλάδοι δικαίου αλληλοεπηρεάζονται και συχνότατα συμπλέ- κονται, σε σημείο που να γίνεται πολλές φορές λόγος για εμπορικοποίηση του αστικού δικαίου και αστικοποίηση του εμπορικού δικαίου. Η πρώτη εντοπίζεται στην επιβολή αρχών του εμπορικού δικαίου στο αστικό δίκαιο, ενώ η δεύτερη στην απαίτηση το εμπορικό δίκαιο να καθίσταται περισσότερο δογματικά άρτιο, προς ασφάλεια των συναλλαγών. Ωστόσο, στη βάση τους οι δύο αυτοί κλάδοι δικαίου παραμένουν στην Ελλάδα αυτόνομοι. 2. Εμπορικό και Δημόσιο Δίκαιο Αν και κλάδος του ιδιωτικού δικαίου, το εμπορικό δίκαιο περιέχει πολλές δια- τάξεις που ανήκουν στην σφαίρα του δημοσίου δικαίου, π.χ. αναφορικά προς τους θεσμούς της πτώχευσης, της ανώνυμης εταιρείας, της κεφαλαιαγοράς, του ανταγω- νισμού. Η κρατική παρέμβαση στην οικονομία είναι ιδιαιτέρως πληθωρική, σε ση- μείο που να έχει γίνει λόγος για δημοσιοποίηση του εμπορικού δικαίου 46 . Σε με- ρικές βέβαια περιπτώσεις, μια τέτοια παρέμβαση κρίνεται ίσως και αναγκαία για τη διασφάλιση των όρων λειτουργίας του εμπορίου και της αγοράς, ώστε να εξα- σφαλίζεται στις συναλλαγές, ταχύτητα, ασφάλεια και εμπιστοσύνη. Ιδιαίτερα εμφα- νές είναι αυτό στις χρηματοπιστωτικές αγορές (Τράπεζες, κεφαλαιαγορά, ασφαλι- στικές), οι οποίες φέρουν τα χαρακτηριστικά «ρυθμιζόμενων αγορών» μια και τί- θενται σοβαροί κανονιστικοί - οργανωτικοί περιορισμοί στην άσκηση της συμβα- τικής ελευθερίας (τυποποιημένες συμβάσεις, διαμεσολάβηση μόνο συγκεκριμένων προσώπων κ.λπ .). Το κανονιστικό αυτό ρυθμιστικό πλαίσιο, ως έχον εποπτικό χα- ρακτήρα, ανήκει μεν βεβαίως στο δημόσιο δίκαιο, δεν υπάρχει αμφιβολία, όμως, ότι αντανακλά στο ιδιωτικό (εμπορικό) δίκαιο , προσδιορίζοντας, μεταξύ άλλων, συχνά το έννομο αγαθό (ως προστατευτικός νόμος). Β. Οι επιμέρους κλάδοι του Εμπορικού Δικαίου Το εμπορικό δίκαιο αποτελεί ένα εξαιρετικά ευρύ σε έκταση και ποικιλία δίκαιο, καθώς ο χώρος που καλείται να ρυθμίσει είναι ευρύτατος. Έχοντας ως αντικείμενο 46. Περάκης, Γενικό μέρος, σελ. 37 επ. 55 56 57 58