ΟΙ ΠΟΛΙΤΕΙΑΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΚΡΙΣΗΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

11 ΠΡΟΛΟΓΟΣ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑ Το έτος 2009 υπήρξε ένα ιδιαίτερα κρίσιμο έτος για την Ελλάδα, καθώς εκδη- λώθηκε εκρηκτικά μία πρωτοφανής κρίση χρέους, που με την σειρά της είχε αντίκτυπο και στην συνταγματική τάξη της χώρας, όπως συνέβη άλλωστε και σε άλλες χώρες της ΕΕ με υψηλά ελλείμματα και χρέη 1 . Οι δυσμενείς εξελίξεις του 2009 χαρακτηρίστηκαν από τις αποκαλύψεις ότι τα εγχώρια δημοσιονομι- κά μεγέθη είχαν εκτροχιαστεί και ότι το δημοσιονομικό έλλειμμα της Ελλάδας έκλεισε για το έτος σε ποσοστό σχεδόν τριπλάσιο του προβλεπόμενου και σε επίπεδα πολύ πάνω από αυτά που θα καθιστούσαν βιώσιμο το δημόσιο χρέ- ος. Μετά τις επιφυλάξεις της Eurostat το 2009 και τις δημόσιες επικρίσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής το 2010 απέναντι στην Ελλάδα για την παροχή αναξι- όπιστων δημοσιονομικών στοιχείων, ξεκίνησε έρευνα για την εγκυρότητα των ελληνικών στοιχείων (έπειτα από την εμβληματική δήλωση του Jean - Claud Junker: «The game is over») και εντέλει τον Νοέμβριο του 2010 ανακοινώθη- καν από την Eurostat αναθεωρημένα οριστικά στοιχεία για τα ελληνικά ελλείμ- ματα των τελευταίων ετών 2 . Σύμφωνα με τα στοιχεία αυτά το έλλειμμα του 2006 εκτιμήθηκε στα 12,1 δισεκατομμύρια ευρώ (5,7% του ΑΕΠ), του 2007 στα 14,4 δισεκατομμύρια ευρώ (6,4% του ΑΕΠ), του 2008 στα 22,3 δισεκατομμύρια ευρώ (9,4% του ΑΕΠ) και του 2009 στα 36,1 δισεκατομμύρια ευρώ (15,4% του ΑΕΠ), ενώ και το δημόσιο χρέος του 2009 τοποθετήθηκε στο 126,8% του ΑΕΠ, δηλαδή σε 298 δισεκατομμύρια ευρώ 3 . Τα δυσθεώρητα αυτά ύψη, στα οποία είχε ανέλθει το δημοσιονομικό έλλειμα της χώρας κατέστησαν μη βιώσιμο το χρέος της, δεδομένου ότι ήταν πλέον αδύνατη η χρηματοδότηση του τρέχο- ντος δημοσιονομικού ελλείμματος και η αναχρηματοδότηση του χρέους, έπει- τα μάλιστα και από αλλεπάλληλες υποβαθμίσεις της πιστοληπτικής αξιολόγη- 1. Βλ. σχετικά Al. Hinarejos, The Euro area crisis in constitutional perspective, Oxford Studies in European Law, Oxford University Press, 2015, p. 199. 2. Βλ. αναλυτικά Τράπεζα της Ελλάδος - Κέντρο Πολιτισμού, Έρευνας και Τεκμηρίωσης, Το χρονικό της μεγάλης κρίσης: η Τράπεζα της Ελλάδος 2008-2013, έκδοση διαθέσιμη στον ιστότοπο της ΤτΕ: www.bankofgreece.gr, ιδίως σελ. 36 επ. και 61 επ. Βλ. επίσης το υπ΄ αριθ. 149/2009 δελτίο τύπου της 22ης Οκτωβρίου του 2009 της Eurostat σχετικά με την πρόβλεψη του κρατικού ελλείμματος και χρέους, όπου εξέφρασε επιφύλαξη για τα ελλη- νικά δημοσιονομικά στοιχεία εξαιτίας σημαντικών αμφιβολιών επί των δεδομένων που εί- χαν κοινοποιηθεί από τις ελληνικές στατιστικές αρχές, στον ιστότοπο: www.statistics.gr . 3. Τα στατιστικά στοιχεία έχουν αντληθεί από την επίσημη ιστοσελίδα της Eurostat (ec. europa.eu/eurostat ). Βλ. και στον ιστότοπο: en.wikipedia.org/wiki/Greek_government- debt_crisis, αλλά και ό.π. Το χρονικό της μεγάλης κρίσης: η Τράπεζα της Ελλάδος 2008- 2013, σελ. 97.