ΟΙ ΠΟΛΙΤΕΙΑΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΚΡΙΣΗΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

17 ΠΡΟΛΟΓΟΣ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑ μόσιο συμφέρον για την διάσωση της χώρας από την οικονομική κατάρρευ- ση, αποτέλεσε πάγιο δικανικό επιχείρημα της λεγόμενης «μνημονιακής» νομο- λογίας· του corpus δηλαδή των αποφάσεων εκείνων που έχουν κρίνει από το 2010 και έπειτα επί ζητημάτων συνταγματικότητας ιδίως νομοθετικών διατά- ξεων, που θεσπίστηκαν με στόχο την δημοσιονομική εξυγίανση και προσαρ- μογή του κράτους. Τέλος, σε επίπεδο πρώτης επισκόπησης, ενδιαφέρον παρουσιάζει και ο ρόλος που διαδραμάτισε στις πολιτειακές εξελίξεις το ίδιο το εκλογικό σώμα, από το οποίο πηγάζουν και υπέρ του οποίου υπάρχουν όλες οι ως άνω συντεταγμένες εξουσίες (αρ. 1 Συντ.). Στα χρόνια της οικονομικής κρίσης δύο ήταν οι καινο- φανείς επιλογές του λαού, που επέφεραν οξείες πολιτικές ιδίως μεταβολές. Η αιφνίδια ανάδειξη ενός ναζιστικού κόμματος σε κοινοβουλευτική δύναμη και ο προσανατολισμός στην ανάδειξη πλέον πολυκομματικών Κυβερνήσεων. Μετά το 1975 το κομματικό σύστημα της Ελλάδας ήταν μεν πολυκομματικό, όμως ο εκλογικός ανταγωνισμός περιοριζόταν κατά κύριο λόγο μεταξύ δύο μεγάλων κομμάτων εξουσίας. Την πεμπτουσία του ελληνικού κοινοβουλευτισμού απο- τέλεσε η εναλλαγή των δύο αυτών κομμάτων στην εξουσία, με τα υπόλοιπα να αρκούνται σε ρόλο περισσότερο διαμαρτυρίας παρά συμμετοχής στην άσκη- ση της πολιτικής 14 . Και ενώ επί τριάντα πέντε χρόνια η υπέρμετρα πλειοψηφική εκδοχή του ελ- ληνικού κοινοβουλευτισμού λειτούργησε χωρίς κλυδωνισμούς, η οικονομική κρίση ήλθε να ανατρέψει το πολιτειακό αυτό δεδομένο. Πλέον φαίνεται να έχει κλονιστεί η εμπιστοσύνη και η πίστη του λαού στην ικανότητα των υπαρ- χόντων πολιτικών κομμάτων να αντιμετωπίσουν το δημοσιονομικό αδιέξοδο, όπως και η πεποίθηση ότι οι κυβερνητικές αυτοδυναμίες εξασφαλίζουν την ομαλή διακυβέρνηση της χώρας. Αποτέλεσμα ήταν στις εκλογικές αναμετρή- σεις που διεξήχθησαν από το 2010 και μετά να υποχωρήσει σημαντικά η ενί- σχυση του πρώτου κόμματος με συνέπεια την αδυναμία πλέον σχηματισμού αυτοδύναμων Κυβερνήσεων, ακόμη και υπό το ισχύον εκλογικό σύστημα της ενισχυμένης αναλογικής με την πριμοδότηση των 50 εδρών προς το πρώτο σε ψήφους κόμμα 15 . Ο Έλληνας Πρωθυπουργός δεν ηγείται πια μιας μονοκομμα- σε οριακό μόνον δικαστικό έλεγχο». Έμφαση δηλ. δόθηκε στον κλασικό οριακό έλεγχο που ασκεί ο δικαστής στις επιλογές του νομοθέτη περισσότερο από ότι στην επανανοηματοδό- τηση της έννοιας των ταμειακών συμφερόντων του Δημοσίου εν καιρώ οικονομικής κρίσης. Εκτενής ανάλυση και κριτική για την επίδραση της οικονομικής κρίσης στην νομολογία των δικαστηρίων επί ζητημάτων συνταγματικότητας επιχείρειται στην οικεία (δεύτερη) ενότητα. 14. Βλ. Ν. Αλιβιζάτο, Το Σύνταγμα και οι εχθροί του στη νεοελληνική ιστορία, εκδ. Πόλις, 2011, σελ. 536. 15. Ο ισχύων εκλογικός νόμος είναι ο Ν 3231/2004 «Εκλογή Βουλευτών» (ΦΕΚ Α΄ 45/2004), όπως τροποποιήθηκε με τον Ν 3636/2008 (ΦΕΚ Α΄ 11/2008) και πρόσφατα με τον Ν.