ΟΙ ΠΟΛΙΤΕΙΑΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΚΡΙΣΗΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

24 ΠΡΟΛΟΓΟΣ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑ ντρικό δικανικό επιχείρημα 27 . Υπό έρευνα επομένως τίθεται η νομολογία, που παρήχθη από το 2010 και εξής και η οποία ενσωματώνει έννοιες, αρχές και κριτήρια άμεσα συνυφασμένα με την νέα οικονομική και κοινωνική κατάστα- ση, που έχει διαμορφώσει η ελληνική κρίση. Ενδιαφέρον παρουσιάζουν δε οι διαφοροποιήσεις και παραλλαγές στον τρόπο και στην ένταση που η αόριστη νομική έννοια του δημόσιου συμφέροντος επηρέασε τον σχηματισμό της δι- κανικής κρίσης και η κατηγοριοποίηση της νομολογίας με κριτήριο ενίοτε την ένταση αυτή. Τέλος, γίνεται μία αποτίμηση του ρόλου που διαδράματισε ο δι- καστής στην κρίση, ενόψει ιδίως των αποφάσεών του που έταμαν σοβαρά πο- λιτικά και κοινωνικά ζητήματα. Στην κατακλείδα της εργασίας, τον επίλογο , γίνεται μία συνοπτική αποτίμη- ση όσων προεκτέθηκαν και επισημαίνεται ότι στην μετα-μνημονιακή εποχή οι πολιτικές αποφάσεις, που λαμβάνουν και στηρίζουν τα κρατικά όργανα (Βου- λή, Κυβέρνηση) έχουν αποδεσμευθεί σε μεγάλο βαθμό από το εκλογικό αντάλ- λαγμα του πολιτικού προσωπικού που τα απαρτίζει. Και τούτο, διότι η δανεια- κή χρηματοδότηση της χώρας, που ξεκίνησε το 2010, απαραίτητη για την συ- νέχιση των οικονομικών της λειτουργιών εντός της ζώνης του Ευρώ, συνοδεύ- θηκε από την αναγκαστική συναίνεση των αιρετών Κυβερνήσεων σε αυστηρά και πολυετή καθεστώτα δημοσιονομικής πειθαρχίας. Υπό καθεστώς έντονης οικονομικής αλληλεξάρτησης της Ελλάδας από τους εταίρους της, η πολιτική αυτονομία και πρωτοβουλία των αιρετών οργάνων του λαού έχει περιορισθεί δραστικά. Η πολιτική ευθύνη όμως εξακολουθεί να βαρύνει τους αιρετούς εκ- προσώπους της πολιτείας ελλείψει μάλιστα οποιασδήποτε δυνατότητας δημο- κρατικού ελέγχου και εν απουσία δημοκρατικά υπολόγων στο οικοδόμημα της Ευρωπαϊκής Ένωσης 28 . Αυτό ακριβώς είναι το «δυσανάλογο βάρος» που επω- μίζονται οι ελληνικές Κυβερνήσεις. Συγχρόνως όμως πολιτικές και οικονομικές προκλήσεις καθοριστικές για το μέλλον του εγχειρήματος της ευρωπαϊκής ενοποίησης αντιμετωπίζει η ΟΝΕ και εν γένει η ΕΕ. Η κρίση κατέστησε σαφές στον καθένα -ευρωπαϊκούς θεσμούς, κράτη μέλη, ευρωπαίους πολίτες- ότι οι αδυναμίες και οι ασυμμετρίες της ΟΝΕ μπορούν να κλονίσουν ολόκληρη την Ένωση. Με στόχο λοιπόν την αποτρο- πή μιας μοιραίας για το ευρωπαϊκό οικοδόμημα αποσταθεροποίησης, η εξέλι- ξη μιας οικονομικής, δημοσιονομικής ή και πολιτικής Ένωσης συζητείται πλέ- ον πανευρωπαϊκά σε πολιτικό και ακαδημαϊκό επίπεδο. Για την συζήτηση αυτή γίνεται μία σύντομη μνεία στον επίλογο της παρούσας, διότι τα αίτια, οι συ- 27. Βλ. Σπ. Βλαχόπουλο, Η δυναμική ερμηνεία του Συντάγματος. Η προσαρμογή του συνταγ- ματικού κειμένου στις μεταβαλλόμενες συνθήκες, εκδ. Ευρασία, 2014, σελ. 102 επ. 28. Βλ. σχετικά Γ. Δρόσο, Ζητήματα συνταγματικής οργάνωσης, δικαστικής προστασίας και δημοκρατίας στην εποχή της σημερινής κρίσης, ΘΠΔΔ 6/2012, σελ. 465 επ.