ΟΙ ΠΟΛΙΤΕΙΑΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΚΡΙΣΗΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

ΕΝΟΤΗΤΑ ΔΕΥΤΕΡΗ 154 από τις μειοψηφίες, οι οποίες υπάρχουν στις περισσότερες δικαστικές απο- φάσεις εν καιρώ Μνημονίων. Το ίδιο συνέβη και με την περίπτωση ενός ακό- μη έκτακτου δημοσιονομικού μέτρου για την αντιμετώπιση της κρίσης, της επιβολής του τέλους επιτηδεύματος 385 . Η επιβολή αυτού του «ελάχιστου φό- ρου εισοδήματος» , παρά τον νομοθετικό χαρακτηρισμό του ως τέλους 386 , κρίθηκε με την ΣτΕ Ολ 2527/2013 ότι δεν παραβιάζει την συνταγματική αρχή της φορολόγησης σύμφωνα με την φοροδοτική ικανότητα του καθε- νός. Επρόκειτο για άλλη μία περίπτωση που ο δικαστής ήρθε αντιμέτωπος με μία βεβιασμένη και εκ του προχείρου νομοθετική επιλογή που είχε στόχο την είσπραξη δημοσίων εσόδων και η οποία δύσκολα εναρμονιζόταν με την συνταγματική φορολογική νομιμότητα 387 . Ο νομοθέτης δηλαδή εν προκειμέ- νω θέσπισε ένα φορολογικό τεκμήριο αντιμετωπίζοντας συλλήβδην τους βα- ρυνόμενους με αυτό ως ύποπτους φοροδιαφυγής, με το σκεπτικό ότι εξάλ- λου από την επαγγελματική ή επιχειρηματική τους δραστηριότητα τεκμαίρε- ται η οικονομική τους δύναμη και η αντίστοιχη φοροδοτική τους ικανότητα. Ο σκοπός αυτός του νομοθέτη για την «σύλληψη διαφεύγουσας φορολογικής ύλης» 388 δεν αμφισβητήθηκε από το ΣτΕ, όπως ουτε και η δράση του εντός των συνταγματικών ορίων της φορολογικής πολιτικής. Πράγματι, το Δικα- 385. Το τέλος επιτηδεύματος επιβλήθηκε στους επιτηδευματίες και ελεύθερους επαγγελμα- τίες, που ασκούν την επιχειρηματική ή επαγγελματική τους δραστηριότητα σε πόλεις με ιδιαίτερο χαρακτήρα (τουριστικό) ή συγκεκριμένο πληθυσμό (άνω των 200.000 κατοί- κων και πάντως άνω των 500 ή 3.100 κατοίκων για τα νησιά) για 5 τουλάχιστον χρό- νια μετά την έναρξη των εργασιών τους και έως 3 χρόνια πριν από την συνταξιοδότη- σή τους, με το αρ. 31 του Ν 3986/2011 «Επείγοντα Μέτρα Εφαρμογής Μεσοπρόθεσμου Πλαισίου Δημοσιονομικής Στρατηγικής 2012-2015» (ΦΕΚ Α΄ 152/2011), του οποίου κρί- θηκε η συνταγματικότητα. Το τέλος βέβαια στην συνέχεια αυξήθηκε από 400 και 500 ευρώ κατά περίπτωση σε 800 και 1.000 ευρώ αντίστοιχα, ενώ επέκτάθηκε και σε άλες κατηγορίες με το αρ. 10 παρ. 4 του Ν 4110/2013 «Ρυθμίσεις στη φορολογία εισοδήμα- τος, ρυθμίσεις θεμάτων αρμοδιότητας Υπουργείου Οικονομικών και λοιπές διατάξεις» (ΦΕΚ Α΄ 17/2013). 386. Η διαφορά φόρου και ανταποδοτικού τέλους συνίσταται στο ότι το τέλος αντικρύζει ει- δική αντιπαροχή, καταβάλλεται δηλαδή από τον πολίτη σε αντάλλαγμα της χρησιμοποί- ησης από αυτόν ορισμένου έργου ή υπηρεσίας. Ελλείψει λοιπόν της ειδικής αυτής αντι- παροχής τόσο το ΕΕΤΗΔΕ όσο και το τέλος επιτηδεύματος κρίθηκε ότι ωφελούν αόρι- στο αριθμό προσώπων και ως εκ τούτου είναι φόροι. Αναλυτικά για την οριοθέτηση των όρων φόρος και ανταποδοτικό τέλος βλ. Κ. Φινοκαλιώτη, Φορολογικό Δίκαιο, εκδ. Σάκ- κουλα, Ε΄ εκδοση, 2014, σελ. 16 επ. 387. Βλ. και Π. Πανταζόπουλο, Σημείωμα στην ΣτΕ Ολ 2527/2013 [Τέλος Επιτηδεύματος], ΔΕΕ 8-9/2013, σελ. 869 επ. 388. Στην σελ. 21 της αιτιολογικής έκθεσης του Ν 3986/2011 και επί του άρθρου 31 ανα- φέρεται επί λέξει: «... Διαπιστώνεται ότι, περίπου 700.000 επιτηδευματίες και ελεύθε- ροι επαγγελματίες δηλώνουν καθαρά κέρδη κάτω του αφορολογήτου ορίου των 12.000 ευρώ ... Με τον τρόπο αυτό δεν επιβαρύνονται οι ειλικρινείς φορολογούμενοι (επιτη- δευματίες και ελεύθεροι επαγγελματίες) που δηλώνουν μεγαλύτερα ποσά και όλοι πλέ- ον θα συνεισφέρουν στη διαχείριση των κοινών της χώρας με τη θέσπιση του ελάχιστου φόρου ...». Βλ. και σκ. 10 της ΣτΕ Ολ 2527/2013.