ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΠΟΙΝΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ

Π ΡΑΚΤΙΚΑ Θ ΕΜΑΤΑ Π ΟΙΝΙΚΟΥ Δ ΙΚΑΙΟΥ 98 Ν. Μ ΠΙΤΖΙΛΕΚΗΣ ηθικής αυτουργίας στο αδίκημα της παραβίασης ηλεκτρονικού απορρήτου, το οποίο τέλεσε ο Α. Δύο ζητήματα είναι εδώ κρίσιμα: πρώτον, αν υπάρχει πρό- κληση απόφασης και δεύτερον αν ναι, ποιου συγκεκριμένα εγκλήματος. Στο πρώτο ερώτημα γίνεται δεκτό ότι ηθική αυτουργία συνιστά και η περίπτωση κατά την οποία ο φυσικός αυτουργός εξαρτά από τη συμπεριφορά του ηθικού αυτουργού την απόφασή του να προβεί στην πράξη (εν προκειμένω δηλαδή ο Α εξαρτά την απόφαση να πάρει τα στοιχεία από το αν τα δημοσιεύσει ο Δ). Το δεύτερο ζήτημα έχει να κάνει με το κατά πόσο ο δημοσιογράφος ως ηθι- κός αυτουργός έχει δόλο συγκεκριμένου εγκλήματος, για το οποίο και θα ευ- θύνεται. Εδώ χρειάζεται να αναλύσει κανείς τι σημαίνει η προτροπή του δη- μοσιογράφου προς τον Α «να πάρει τα έγγραφα από τον Β». Εφόσον πρόκει- ται για μια γενική αναφορά απόκτησης των εγγράφων με οποιονδήποτε τρό- πο, δεν προκύπτει πρόκληση απόφασης για συγκεκριμένο έγκλημα, έστω και αν υπονοείται γενικά κάποιος εγκληματικός τρόπος. Δεν είναι όμως αυτός αρ- κετός, όταν δεν προσδιορίζεται ένα συγκεκριμένο είδος αξιόποινης προσβο- λής, αν θα είναι λ.χ. κλοπή ή παραβίαση ηλεκτρονικού απορρήτου ή άλλου εί- δους αξιόποινη πράξη. Η έλλειψη του σχετικού προσδιορισμού της συγκεκρι- μένης απαξίας σημαίνει έλλειψη του δόλου του τελεσθέντος εγκλήματος και άρα αδυναμία θεμελίωσης ηθικής αυτουργίας στο τελεσθέν τελικώς εκ μέρους του Α αδίκημα. ii. Με τη δημοσίευση όμως από τον δημοσιογράφο στην εφημερίδα των δυ- σφημιστικών στοιχείων διαπράττεται το αδίκημα της απλής δυσφήμησης (362 ΠΚ) σε βάρος του πολιτικού Π, διότι ο Δ διαδίδει μέσω της εφημερίδας σε τρί- τους (αναγνώστες της εφημερίδας) προσβλητικό για την τιμή του Π γεγονός (ότι δηλ. αυτός συμμετέχει παρανόμως σε offshore εταιρεία). Δεν διαπράτ- τει όμως το βαρύτερο αδίκημα της συκοφαντικής δυσφήμησης (363 ΠΚ), διό- τι, μολονότι τα έγγραφα περιείχαν ψευδή στοιχεία, οπότε δεν είναι αληθές το δυσφημιστικό σε βάρος του Π γεγονός, ο Δ δεν γνώριζε την αναλήθεια αυτή και άρα δεν είχε άμεσο δόλο ως προς το ψευδές του γεγονότος, όπως με τον όρο «εν γνώσει» απαιτεί η υποκειμενική υπόσταση της συκοφαντικής δυσφή- μησης (27 § 2 ΠΚ). iii. Εφόσον συνεπώς το αδίκημα το οποίο έχει διαπραχθεί είναι αυτό της απλής και όχι της συκοφαντικής δυσφήμησης, τίθεται το ερώτημα αν μπορεί στη συ- νέχεια να αρθεί το άδικο της πράξης αυτής με βάση το άρθρο 367 § 1 ΠΚ (προ- στασία δικαιολογημένων συμφερόντων), καθώς ο Δ προέβη στην επίμαχη δη- μοσίευση, υπηρετώντας το δικαιολογημένο συμφέρον ενημέρωσης του κοινού σχετικά με τη νόμιμη ή μη δραστηριότητα των κυβερνητικών και εν γένει πο- λιτικών προσώπων.