ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΠΟΙΝΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ

16. Ο Δ ΗΜΟΣΙΟΓΡAΦΟΣ Ν. Μ ΠΙΤΖΙΛΕΚΗΣ 99 Σύμφωνα με την § 2 του άρθρου 367 ΠΚ ο συγκεκριμένος λόγος άρσης του αδί- κου δεν εφαρμόζεται, αν οι προσβλητικές εκδηλώσεις περιέχουν τα στοιχεία της πράξης του άρθρου 363 ΠΚ, της συκοφαντικής δηλαδή δυσφήμησης. Και το ερώτημα που τίθεται είναι αν ως «πράξη» νοείται εδώ η συμπεριφορά του Δ κατά το αντικειμενικό της μόνο μέρος (ως ισχυρισμός δηλαδή αναληθούς προ- σβλητικού γεγονότος) ή ως πράξη συκοφαντική , η οποία εκτός από το αντικει- μενικό συντίθεται και από το υποκειμενικό στοιχείο, αυτό της γνώσης της ανα- λήθειας του δυσφημιστικού γεγονότος εκ μέρους του δράστη. Αν δεχθεί κανείς την πρώτη άποψη, οδηγείται στο συμπέρασμα ότι για την πράξη του Δ δεν έχει εφαρμογή ο λόγος αυτός άρσης του αδίκου 1 , διότι το δυσφημιστικό γεγονός αντικειμενικά είναι αναληθές ανεξάρτητα αν το γνωρίζει ή όχι αυτός που το δι- αδίδει. Σύμφωνα όμως με τη δεύτερη, ορθότερη, άποψη η πράξη μπορεί να δι- καιολογηθεί καθώς πρόκειται για απλή δυσφήμηση εξαιτίας της έλλειψης του στοιχείου της γνώσης του υπαιτίου ως προς την αναλήθεια του δυσφημιστικού γεγονότος το οποίο διαδίδει ή ισχυρίζεται 2 . Η δικαιολόγηση με άλλα λόγια θα πρέπει να καλύψει και τον λανθασμένο ισχυρισμό γεγονότος για να μπορεί ο ελεύθερος διάλογος και η δημοσιογραφική κριτική να λειτουργήσουν σωστά. Υιοθετώντας κανείς τη δεύτερη άποψη θα πρέπει στη συνέχεια να κρίνει αν συντρέχουν εν προκειμένω οι όροι εφαρμογής του συγκεκριμένου λόγου άρ- σης του αδίκου, και ειδικότερα το πρόσφορο, το αναγκαίο και ανάλογο μέ- τρο, το οποίο θα εξυπηρετούσε το συμφέρον ενημέρωσης του κοινού δια του τύπου (στάθμιση των συγκρουόμενων αγαθών: αφενός του συμφέροντος ενη- μέρωσης του κοινού για τη δημόσια δράση των δημοσίων προσώπων και αφε- τέρου της τιμής του θιγόμενου πολιτικού προσώπου) 3 . Το συμφέρον δηλαδή είναι δικαιολογημένο, όταν ικανοποιείται με το ανάλογο μέτρο (αναλογία μέ- σου προς σκοπό) και με τήρηση των κανόνων λειτουργίας της συγκεκριμέ- νης κοινωνικής δραστηριότητας, δηλαδή εδώ της δημοσιογραφίας, την οποία η κατ’ αρχήν άδικη πράξη υπηρετεί. Κρίσιμο λοιπόν στοιχείο είναι κατά πόσο ο δημοσιογράφος επέδειξε τη στοιχειώδη επιμέλεια που προβλέπουν οι κανό- νες της δημοσιογραφίας, αν δηλαδή προηγουμένως ερεύνησε στοιχειωδώς και διασταύρωσε τη συγκεκριμένη πληροφορία (αναγκαίος έλεγχος της αλήθειας των πληροφοριών). Εάν δεχθεί κανείς ότι ο Δ, έχοντας ακούσει κάποιες φή- μες, θεώρησε βάσιμα ότι αυτές επιβεβαιώνονται στα εν λόγω στοιχεία, μπορεί να υποστηρίξει ότι δεν είχε ανάγκη κάποιας περαιτέρω έρευνας. Έτσι οδηγεί- 1. Βλ. Καστανίδου-Συμεωνίδου , Εγκλήματα κατά προσωπικών αγαθών, 3η έκδ. 2016, σ. 477. 2. Βλ. Χατζηκώστα , Προσβολές της τιμής από δικαιολογημένο ενδιαφέρον, 2005, σ. 12, 128. 3. Βλ. σχετικά λ.χ. Σπινέλλη , Εγκλήματα κατά της τιμής, 4η έκδ. 2015, σ. 99, 102.