Η ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΩΝ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΚΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΑΝΑΔΟΧΟΥ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΣΥΜΒΑΣΕΩΣ

Η προστασία των περιουσιακών δικαιωμάτων του αναδόχου δημοσίας συμβάσεως 72 ειδικούς όρους εκτέλεσης των συμβάσεων 115 . Στην πρώτη περίπτωση ανήκουν, ειδικότερα, οι ρυθμίσεις σύμφωνα με τις οποίες οι αναθέτουσες αρχές μπορούν να συνάπτουν δημόσιες συμβάσεις προσφεύγοντας στη διαδικασία με διαπραγ- ματεύσεις, χωρίς να προηγηθεί δημοσίευση προκήρυξης διαγωνισμού. Από τη μια, πρόκειται για συμβάσεις που αφορούν σε συμπληρωματικές εργασίες ή υπηρεσίες που δεν περιλαμβάνονται στην αρχική σύμβαση και οι οποίες κα- τέστησαν αναγκαίες, λόγω απρόβλεπτων περιστάσεων, για την εκτέλεση της σύμβασης αυτής. Η προσφυγή στη διαδικασία με διαπραγματεύσεις τελεί υπό δύο προϋποθέσεις: αφενός, η ανάθεση πρέπει να γίνεται από την κύρια σύμ- βαση χωρίς να δημιουργήσουν μείζονα προβλήματα για τις αναθέτουσες αρχές ή όταν αυτές οι συμπληρωματικές εργασίες, παραδόσεις ή υπηρεσίες, μολο- νότι μπορούν να διαχωριστούν από την εκτέλεση της αρχικής σύμβασης είναι απολύτως αναγκαίες για την τελειοποίησή της — αφετέρου, το συνολικό ποσό των συναπτόμενων συμβάσεων συμπληρωματικών εργασιών ή υπηρεσιών δεν πρέπει να υπερβαίνει το 50% του ποσού της κύριας σύμβασης. Από την άλλη, πρόκειται για συμβάσεις νέων έργων ή υπηρεσιών που συνίστανται στην επανά- ληψη παρόμοιων έργων ή υπηρεσιών που ανατέθηκαν στον οικονομικό φορέα ανάδοχο της αρχικής σύμβασης, με την προϋπόθεση ότι αυτά τα έργα ή οι υπη- ρεσίες είναι σύμφωνα με μια βασική μελέτη που αποτέλεσε αντικείμενο αρχικής σύμβασης, η οποία έχει συναφθεί με ανοικτή ή κλειστή διαδικασία, και ότι η δυ- νατότητα προσφυγής στη διαδικασία με διαπραγματεύσεις, που μπορεί να γίνει μόνο εντός τριετίας από τη σύναψη της αρχικής σύμβασης, επισημαίνεται ήδη κατά την πρώτη προκήρυξη διαγωνισμού 116 . Οι παραπάνω διατάξεις δεν ρυθμί- ζουν άμεσα τον τρόπο εκτέλεσης των δημοσίων συμβάσεων. Απλώς καθορίζουν τις περιπτώσεις «νέων» —από τυπική άποψη— συμβάσεων, οι οποίες αφορούν σε συμπληρωματικές ή νέες εργασίες (προμήθειες ή υπηρεσίες) και μπορεί να συναφθούν με διαδικασία διαπραγματεύσεων χωρίς τη δημοσίευση προκήρυξης διαγωνισμού. Με άλλα λόγια, οι εν λόγω διατάξεις ρυθμίζουν άμεσα το στάδιο κατάρτισης αυτών των «νέων συμβάσεων» και μόνον έμμεσα η ρύθμιση αυτή μπορεί να θεωρηθεί ότι αφορά στην εκτέλεση της αρχικής σύμβασης 117 . Σε ό,τι αφορά στη ρύθμιση του θεσμού της υπεργολαβίας, ο οποίος συν- δέεται με την ενίσχυση της θέσης των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, μπορεί να θεωρηθεί ότι η τυχόν υποχρέωση των προσφερόντων να αναφέρουν το τμήμα της σύμβασης που προτίθενται να αναθέσουν υπεργολαβικά σε τρίτους καθώς και τους υπεργολάβους που προτείνουν,εγγυάται την αποφυγή νοθεύσεων του ανταγωνισμού. Τις νοθεύσεις αυτές θα μπορούσε, μεταξύ άλλων, να προκαλέσει 115. Aranjo Chr. de, Les principes fondamentaux et régies jurisprudentielles de la procédure de délégation d’un service public local, Actualité juridique, Droit administratif, 13 avril 2009, nο 13, σελ. 690-695. 116. Βλ. τα άρθρα 31 παρ. 4 β' της οδηγίας 2004/18 για τις συμβάσεις έργων και υπηρεσιών. Βλ. και το άρθρο 31 παρ. 2 β' της ίδιας οδηγίας με διαφοροποιημένες ρυθμίσεις για τις συμβάσεις προμηθειών. Βλ., επίσης, τις παρόμοιες ρυθμίσεις του άρθρου 40 παρ. 3 ε', στ' και ζ' της οδη- γίας 2004/17. 117. Arrowsmith S., The Law of Public and Utilities Procurement, Sweet & Maxwell, Λονδίνο, 1996.