Η ΤΡΟΜΟΚΡΑΤΙΑ ΣΤΟΝ ΧΩΡΟ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ, ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΚΑΙ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΈΝΩΣΗΣ

Το πρωτογενές νομικό πλαίσιο καταπολέμησης της τρομοκρατίας της ΕE 197 πτική διεύρυνσης με νέα κράτη μέλη, κατάρρευση του ανατολικού μπλοκ, διαμε- λισμός της τέως Γιουγκοσλαβίας. Οι ανατροπές αυτές θέτουν τους Ευρωπαίους εταίρους ενώπιον μιας ιστορι- κής ευθύνης: είτε θα αδράξουν την ευκαιρία να καταστούν συνδιαμορφωτές της «επόμενης» ημέρας της παγκόσμιας πολιτικής σκηνής, είτε θα καταστούν θεα- τές των εξελίξεων. Η επιλογή δεν είναι απλή για τρεις κυρίως λόγους. Πρώτον, γιατί θα δώσει μία δυναμική στην ευρωπαϊκή ολοκλήρωση την οποία δεν επιθυ- μούν όλα τα κράτη μέλη και δεν την αντιλαμβάνονται όλα με τον ίδιο τρόπο 520 . ∆εύτερον, γιατί κυριαρχεί ο φόβος απέναντι στο άγνωστο της επόμενης ημέρας ανατροπής μιας δεδομένης κατάστασης βάσει της οποίας οικοδομήθηκαν οι πα- γκόσμιες γεωπολιτικές ισορροπίες μετά τον Β´ Παγκόσμιο Πόλεμο. Τρίτον, γιατί αναβιώνουν μεταξύ των κρατών μελών ηγετικές φιλοδοξίες που δεν είναι συμ- βατές με το πλαίσιο της κοινοτικής συνεργασίας. Με τον χρόνο να μην στέκε- ται σύμμαχος των κρατών μελών και με την Ανατολική Ευρώπη σε μία μεταβατι- κή περίοδο που μόνο ανησυχία μπορεί να προκαλεί, η απάντηση των Ευρωπαίων εταίρων δίνεται μέσα από τη Συνθήκη του Μάαστριχτ. Ένα κείμενο που αποτυπώ- νει τη δυναμική που θέλει να αναπτύξει η ιδιότυπη αυτή συνεργασία των κρατών και που εκφράζει συνάμα τους δισταγμούς των τελευταίων απέναντι στο επιχει- ρούμενο «άλμα» προς μη γνωστές μορφές ολοκληρωμένης συνεργασίας. Η ίδια η οικοδόμηση της ΕΕ σε πυλώνες είναι παράγωγο αυτής της προσπάθειας ακροβα- σίας προς τα εμπρός και της ανασφάλειας ως προς τα αποτελέσματά της. Η Συνθήκη του Μάαστριχτ συνιστά τον πλέον σημαντικό σταθμό στην εξελικτική πορεία της ΕΕ. Υπογράφεται στις 27 Φεβρουαρίου 1992 και τίθεται σε εφαρμογή την 1η Νοεμβρίου 1993. Με τη νέα συνθήκη το κοινοτικό οικοδόμημα τίθεται πλέον σε νέα βάση. Η ΕΕ, δημιούργημα της Συνθήκης, αποτελεί ένα νέο στάδιο στη διαδικασία μιας διαρκώς στενότερης ένωσης των λαών (άρθ. 1 ΣΕΕ). Βασί- ζεται στις Ευρωπαϊκές Κοινότητες, συμπληρούμενες με τις πολιτικές και με τις μορφές συνεργασίας που θεσπίζονται με την ίδια τη Συνθήκη ΕΕ (άρθ. 1 ΣΕΕ). Το ενωσιακό οικοδόμημα στηρίζεται σε τρεις πυλώνες. Στον πρώτο που τιτλοφο- ρείται κοινοτικός πυλώνας (τίτλοι Ι-IV), στον δεύτερο που περιλαμβάνει την Κοι- νή Εξωτερική Πολιτική και Πολιτική Ασφάλειας (ΚΕΠΠΑ) (τίτλος V) και στον τρί- το που αφορά στη συνεργασία στους τομείς της δικαιοσύνης και των εσωτερι- κών υποθέσεων (τίτλος VI). Ο λόγος δημιουργίας του τριπυλωνικού οικοδομήματος είναι προφανής. Η συ- νεργασία των κρατών μελών στα θέματα ΚΕΠΠΑ 521 και σε αυτά της δικαστικής 520.  Για τη Συνθήκη του Μάαστριχτ βλ., Π. Ιωακειμίδης , Ευρωπαϊκή Πολιτική Ένωση, εκδ. Θε- μέλιο, Αθήνα 1993. 521.  Βλ., Τίτλος V («∆ιατάξεις σχετικά με την κοινή εξωτερική πολιτική και πολιτική ασφα- λείας»), άρθρα 11-28 ΣΕΕ.