Η ΑΠΟΔΕΙΞΗ ΕΝΩΠΙΟΝ ΤΩΝ ΤΑΚΤΙΚΩΝ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΩΝ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΩΝ

X η συνταγματική τάξη καλύπτει το σύνολο των πτυχών της κρατικής δράσης και του δικονομικού της αντικρίσματος, το ∆ικαστήριο του Στρασβούργου δι- ευκρίνισε ότι, καίτοι η Σύμβαση δεν ρυθμίζει το καθεστώς των αποδείξεων, αφεαυτού, το ίδιο έχει ως αποστολή να εξετάζει αν μια ένδικη διαδικασία, συνολικώς θεωρούμενη, συμπεριλαμβανομένης της διεξαγωγής της απόδει- ξης, έχει τον δίκαιο χαρακτήρα του άρθρου 6 παρ. 1 ΕΣ∆Α. Ούτε το δίκαιο της Ένωσης μπορούσε να μείνει αδιάφορο στην αποδεικτική διαδικασία, ιδίως εν όψει ισχυρισμών περί δυσμενών διακρίσεων ή άλλων στρεβλώσεων (∆ΕΕ της 21.7.2011, Patrick Kelmly κατά National University of Ireland, C-104/10. Βλ. και M. Fartunova , La preuve dans le droit de l’Union européenne, préf. F. Picod, Bruylant, 2013). Τα παραπάνω τονίζει η μελέτη του κ. Παύλου Γιαννακάκη, αφιερωμένη στην απόδειξη ενώπιον των τακτικών δικαστηρίων. Το επιστημονικό ενδιαφέρον και η πρακτική χρησιμότητα του πονήματος προκύπτουν από την ιδιαιτερό- τητα της διοικητικής δικονομίας που έχει τη δική της λογική, προέκταση της αυτονομίας του ίδιου του διοικητικού δικαίου, κάτι που δικαιολογεί την αναζήτηση λύσεων διαφορετικών από αυτές της δίκης μεταξύ ιδιωτών, χω- ρίς φυσικά να αποκλείονται οι αλληλεπιδράσεις ή οι συγκεκριμένες συγκλί- σεις. Περαιτέρω, η απόδειξη αφορά κατά κύριο λόγο τις διαφορές ουσίες, οι οποίες θέτουν ερωτήματα διαπίστωσης ή εκτίμησης πραγματικών καταστά- σεων, εμφανίζουν δηλαδή εντονότερο το πραγματολογικό στοιχείο κατά την επίλυσή τους σε σχέση με τις ακυρωτικές που εγείρουν ζητήματα αντικειμε- νικής ερμηνείας των κανόνων δικαίου. Για παράδειγμα, η προβληματική της απόδειξης βρίσκεται στο κέντρο του δικαίου της εξωσυμβατικής ευθύνης του ∆ημοσίου, όπου οι προοπτικές ευόδωσης των δικών είναι συνάρτηση του κατά πόσον ο δικαστής ενεργεί λογικά και δεν απαιτεί αδύνατες αποδείξεις. Το έργο του κ. Γιαννακάκη καθιστά σαφές ότι το δίκαιο της απόδειξης αποτε- λεί αναμφίβολα τον σκληρό πυρήνα της διοικητικής δικονομίας, αφού έχει καθοριστική σημασία για την επωφελή άσκηση του δικαιώματος δικαστικής προστασίας και την πραγματική απονομή της δικαιοσύνης. Παρά τον εκ πρώ- της όψεως τυπικό και διαδικαστικό χαρακτήρα του, οι μηχανισμοί του θέτουν ζητήματα που ανάγονται στο ίδιο το δόγμα του δικονομικού δικαίου. Οι βασι- κές αρχές του δικαίου της απόδειξης συνδέονται με τις θεμελιώδεις αρχές της διοικητικής δίκης, οι οποίες καθορίζουν και τη διαμόρφωση της αποδει- κτικής διαδικασίας και των μέσων που χρησιμοποιούνται στο πλαίσιό της. Το αντικείμενο της απόδειξης συναρτάται όχι μόνο με την αποσαφήνιση τρεχου- σών δικονομικών εννοιών, των πασιδήλων, των διδαγμάτων της κοινής πεί- ρας, που παρά την καθημερινή χρήση τους, το ακριβές περιεχόμενό τους δεν είναι ακόμη απολύτως σαφές, αλλά και με το κομβικό και εριζόμενο θέμα του αντικειμένου της ίδιας της δίκης. Η διαδικασία και τα μέσα απόδειξης είναι