Ο Χάρτης Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ (ΧΘΔΕΕ)

Πρόλογος 1ης έκδοσης Η δημοκρατία είναι η καρδιά του (ευρωπαϊκού, διεθνούς, εθνικού) Συνταγματικού Δικαίου και τα θεμελιώδη δικαιώματα η ψυχή του. Συνταγματικό Δίκαιο χωρίς δεσμευτι- κό κατάλογο θεμελιωδών δικαιωμάτων είναι καλοκαίρι χωρίς ήλιο. Με τη νομικοποίηση του Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ από 1.12.2009 το πρωτογενές ευρωπαϊκό δίκαιο εξελίχθηκε σε γνήσιο Συνταγματικό Δίκαιο. Ο Χάρτης Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ είναι θετικό σημείο τομής της Ευρωπαϊκής Ολοκλήρωσης. Κοντά 6 χρόνια από την θέση του σε ισχύ και 15 από την αρχική διαμόρφωσή του υφίσταται πλούσια θεωρητική και νομολογιακή επεξεργασία του Xάρτη. Δυστυχώς σημαντικό τμήμα της ηγεσίας της ΕΕ και των κρατών μελών της ΕΕ, επιμένο- ντας στην σκληρή λιτότητα στην Ελλάδα και αλλού, οδηγεί σε σοβαρές παραβιάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαίου και του Χάρτη. Η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι η οικία των Ευρωπαίων πολιτών. Το Δίκαιο της ΕΕ είναι το ισχύον πρωτογενές ευρωπαϊκό δίκαιο (ΣυνθΕΕ, ΣυνθΛΕΕ και ΧΘΔΕΕ) και όχι η πυγμή. Αλληλοσεβασμός, αλληλεγγύη και πρωταρ- χία των δικαιωμάτων και της ευτυχίας των Ευρωπαίων πολιτών είναι τα essentialia της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η τήρηση του Χάρτη στην πράξη, ανεξαιρέτως και για όλους, είναι η μόνη πυξίδα για την διατήρηση, αλλά και την αναζωπύρωση, της ευρωπαϊκής ιδέας. Το παρόν έργο ασχολείται διεξοδικά με τον Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ. Επελέγη η κατ΄ άρθρον ερμηνεία για την πλήρη, συστηματικότερη και πρακτικά προσα- νατολισμένη επιστημονική επεξεργασία της ύλης. Σε κάθε άρθρο παρουσιάζεται η ειδική ξενόγλωσση και ελληνική βιβλιογραφία, οι κατοχυρώσεις σε αντίστοιχα άρθρα σε ΕΣΔΑ, Διεθνείς Συμβάσεις και ελληνικό Σύνταγμα, το συναφές παράγωγο ευρωπαϊκό δίκαιο, τα σημεία επαφών και επικαλύψεων με άλλα άρθρα του Χάρτη. Η ανάλυση εστιάζει σε θεω- ρητική επεξεργασία με κριτική παρουσίαση της νομολογίας. Ελήφθη υπόψιν η νομολο- γία του ΔΕΕ και του ΓΔΕΕ, αλλά και του ΕΔΔΑ και εθνικών δικαστηρίων καθώς και ελλη- νόφωνη, αγγλόφωνη, γερμανόφωνη, γαλλόφωνη βιβλιογραφία. Θέλω να ευχαριστήσω θερμά τους συνεργάτες του έργου και μέλη της Ένωσης Ελλήνων Δημοσιολόγων (ΕΕΔ) Απόστολο Βλαχογιάννη, Μιχάλη Ιωαννίδη, Μαρία Ιωάννου, Παναγιώτη Καποτά, Αντώνη Κουρουτάκη, Αναστασία Κουτσαύτη, Σταματίνα Ξεφτέρη, Θεοδώρα Παπαδημητρίου, Αναστασία Πούλου, Μαρία-Ηλιάνα Πραβίτα, Δημήτρη Πυργάκη, Θωμά Σταυρόπουλο, Γιάννη Τζιβάρα, Αλεξάνδρα Φερεντίνου, Γεωργία Φλώρου, Ευτύχη Φυτράκη, Ελένη Φωτιάδου, Ιωάννα Χαρχαλάκη για τον κόπο τους και την δημιουργική συμβολή τους. Επίσης, θα ήθελα να ευχαριστήσω τον εκδοτικό οίκο Νομική Βιβλιοθήκη και ιδίως την Λίλα Καρατζά για την επί χρόνια εποικοδομητική συνεργασία. Παρατηρήσεις- προτάσεις βελτιώσεις είναι ευπρόσδεκτες στην ηλεκτρονική διεύθυνσή μου dr_tzemos@ yahoo.gr. Ελπίζω το παρόν έργο να είναι χρήσιμο σε φοιτητές, δικηγόρους, δικαστές και θεωρητικούς και να αποτελέσει έναυσμα για περαιτέρω βάσανο και προβληματισμό. Αθήνα, Οκτώβριος 2015 Δρ. Βασίλης Γ. Τζέμος, Πρόεδρος της Ένωσης Ελλήνων Δημοσιολόγων (ΕΕΔ)