ΕΓΚΛΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΑΝΗΛΙΚΩΝ

49 ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ στηρίζουν ότι η κακοποίηση του ανηλίκου αυξάνει την πιθανότητα εγκληματι- κής συμπεριφοράς σε πολύ μικρό βαθμό. Η επίδραση της κακοποίησης αυτής στο ενδεχόμενο εκδήλωσης εγκληματι- κής συμπεριφοράς μπορεί να ερμηνευθεί και μέσα από τις κλασικές εγκληματο- λογικές θεωρίες. Σε εκείνες της ώθησης, για παράδειγμα, ο ανήλικος μπορεί να στραφεί στην εγκληματικότητα, σε μια προσπάθεια να σταματήσει ή να ελαττώ- σει την κακοποίηση αυτή, όπως το να φύγει από το σπίτι, να επιτεθεί σε εκείνον που τον κακοποιεί, ή να στραφεί στα ναρκωτικά για να ξεφύγει από την πραγ- ματικότητα. Στο θέμα της μάθησης, μπορεί ο ανήλικος είτε να επηρεαστεί, θεω- ρώντας ότι η βία είναι ο καταλληλότερος τρόπος για να αντιμετωπίζει κανείς τα προβλήματά του, είτε να στραφεί στον συγχρωτισμό με ομάδες συνομήλικων εγκληματιών. Και στις θεωρίες ελέγχου με την κακοποίηση ελαττώνονται οι ισχυροί οικογενειακοί δεσμοί, με συνέπεια να ελαττώνεται και η εμμονή στην κομφορμιστική συμπεριφορά. Η κακοποίηση αυτή μπορεί να ελαττώσει την αποτελεσματικότητα των γονιών ως προς τη μετάδοση πεποιθήσεων που αντι- τίθενται στην εγκληματική συμπεριφορά και ως προς το να του εμφυσήσουν αυτοέλεγχο. Στην περίπτωση φυσικά που οι γονείς ή τα αδέλφια είναι εγκληματίες, οι πι- θανότητες να στραφούν οι ανήλικοι στην εγκληματικότητα είναι αρκετά μεγά- λες. Αυτό υποστηρίζουν τόσο οι θεωρίες μάθησης, στο πλαίσιο των οποίων οι εγκληματίες γονείς συνηθίζουν να προβάλλουν την εγκληματική συμπεριφορά ως την πρέπουσα και να την υποστηρίζουν καθώς και να μεταδίδουν στα παι- διά τους αξίες υπέρ του εγκλήματος και να τα ενθαρρύνουν να στραφούν σε αυτό, όσο και οι θεωρίες ελέγχου, με βάση τις οποίες οι εγκληματίες γονείς εί- ναι δύσκολο ή σχεδόν απίθανο να δημιουργήσουν ένα ισχυρό συναισθηματικό δεσμό με τα παιδιά τους, να τα ελέγχουν και να εφαρμόζουν αποτελεσματικές πειθαρχικές τεχνικές. Σχετικά, τέλος, με τη θεωρία του στιγματισμού, είναι εύ- κολο να αντιληφθεί κανείς γιατί τα παιδιά εγκληματιών μπορεί να θεωρηθούν και αυτά ως «κακά», ως άτομα που έχοντας το «στίγμα» του εγκληματία από την οικογένειά τους είναι πιθανό να εκλαμβάνονται ως μελλοντικοί ή και παρό- ντες εγκληματίες. Και στην περίπτωση που οι ανήλικοι έχουν όχι γονείς, αλλά αδέλφια εγκλη- ματίες, δεν εκτίθενται απλώς στις οικογενειακές αυτές επιδράσεις ως προς την εκδήλωση εγκληματικότητας. Για πολλούς ανηλίκους, τα εγκληματικά αδέλφια είναι πηγή αφενός λεκτικής και σωματικής κακοποίησης και αφετέρου μιας κοι-