ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΚΑΙ ΑΠΟΔΟΣΗ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΩΝ ΑΓΑΘΩΝ

ΜΕΡΟΣ ΙΙ Αποκατάσταση πολιτιστικών αγαθών ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α Ένδικη επίλυση πολιτιστικών διαφορών 1. Αίτηση επιστροφής Τα δύο σημαντικότερα εργαλεία για την απόδοση των κλαπέντων και την επιστροφή των παρανόμως εξαχθέντων πολιτιστικών αγαθών είναι η Σύμβαση Unesco (1970) και η Σύμβαση του Unidroit (1995). Και οι δύο συμβάσεις ακολουθούν παρόμοια πολιτική με βάση τις παρακάτω αρχές: • Κάθε Κράτος πρέπει να προστατεύει την εθνική του κληρονομιά τιμωρώντας την κλοπή και απαγορεύοντας την εξαγωγή πολιτιστικών αγαθών χωρίς ειδική άδεια από τις αρχές. • Αν τα πολιτιστικά αγαθά ενός Κράτους έχουν εξαχθεί παράνομα, το Κράτος στο οποίο πραγματοποιήθηκε η εισαγωγή πρέπει να τα επιστρέψει στο Κράτος προέλευ- σής τους υπό προϋποθέσεις. Στην περίπτωση της κλοπής η απόδοση πραγματοποιεί- ται χωρίς προϋποθέσεις. • Αν κάποιος καλόπιστος αγοραστής αγοράσει το αγαθό στην περίπτωση της παρά- νομης εξαγωγής θα πρέπει να αποζημιωθεί, αλλά δεν μπορεί να αποτρέψει την επι- στροφή του στο Κράτος προέλευσης. Αυτή η λύση διαχωρίζει προσεκτικά τον τίτλο από το δικαίωμα απόφασης της τοπο- θέτησης του αντικειμένου. Το Κράτος προέλευσης δεν χρειάζεται να διαθέτει κάποιον τίτλο στο παρανόμως εξαχθέν πολιτιστικό αγαθό. Ακόμη και αν ο κάτοχος του πολι- τιστικού αγαθού το απομακρύνει από τα εθνικά σύνορα, το Κράτος, σύμφωνα με την πολιτική διατήρησης των πολιτιστικών αγαθών του, έχει αξίωση επιβολής της πολιτι- κής του σε ξένα Κράτη απαιτώντας από τον κύριο του αγαθού να το διατηρήσει εντός των συνόρων του. Το ίδιο ισχύει και για τους καλόπιστους αγοραστές καθώς μπορεί να έχουν αποκτήσει τίτλο με βάση τον κανόνα lex rei sitae και μπορεί να έχουν τη δυ- νατότητα να τον διατηρήσουν, αλλά θα πρέπει να επιστρέψουν τα αγαθά στο Κράτος προέλευσης. Αυτή η διαδικασία μπορεί να θεωρηθεί ένα είδος απαλλοτρίωσης. 272 273