ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΚΑΙ ΑΠΟΔΟΣΗ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΩΝ ΑΓΑΘΩΝ

132 ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΩΝ ΑΓΑΘΩΝ 1.1 Αίτηση επιστροφής με βάση τη Σύμβαση της Unesco του 1970 Σύμφωνα με το άρθρο 7 βii της Σύμβασης Unesco: «Τα Κράτη Μέλη της παρούσας Σύμβασης αναλαμβάνουν την υποχρέωση: Να λαμβάνουν τα κατάλληλα μέτρα για κατάσχεση και απόδοση παντός πολιτιστικού αγαθού κατόπιν αιτήσεως του Κράτους προέλευσης του πολιτιστικού αγαθού μετά τη θέση της παρούσας σε ισχύ στα δύο αναφερόμενα Κράτη υπό τον όρο ότι το Κράτος θα καταβάλει δίκαιη αποζημίωση στον καλή τη πίστει αποκτήσαντα και στον νομίμως έχοντα την κυριότητα του πράγματος. Οι αιτήσεις κατάσχεσης και επίδοσης πρέπει να απευθύνονται στο Κράτος που κατέχει το αγαθό μέσω της διπλωματικής οδού. Το αι- τούν Κράτος οφείλει να παρέχει με δικά του έξοδα κάθε μέσον αναγκαίας απόδειξης για να αιτιολογήσει την αίτησή του για απόδοση. Τα Κράτη μέλη απέχουν της επιβο- λής τελωνειακών δασμών ή άλλων βαρών επί των αποδιδόμενων σύμφωνα με το πα- ρόν άρθρο πολιτιστικών αγαθών. Όλες οι απαιτούμενες δαπάνες για την απόδοση των εν λόγω πολιτιστικών αγαθών επιβαρύνουν το αιτούν Κράτος». Όσον αφορά στην έναρξη ισχύος η Σύμβαση της Unesco χωρίς αμφιβολία δεν ισχύει αναδρομικά. Κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων η Κίνα είχε προτείνει να ισχύ- σει αναδρομικά: «Κάθε Κράτος Μέρος, το οποίο, όταν τεθεί η Σύμβαση σε ισχύ, κατέ- χει αγαθά ιδιαίτερης πολιτιστικής αξίας τα οποία αποκτήθηκαν παράνομα και δε δύ- ναται να διαχωριστούν από την ιστορία και τον πολιτισμό ενός άλλου Κράτους, θα πρέπει στο πλαίσιο της διεθνούς καλής θέλησης να προσπαθήσει να επιστρέψει τα πολιτιστικά αγαθά σε αυτό το Κράτος» 455 . Το άρθρο δεν ενσωματώθηκε στο τελικό κείμενο, ούτε στο προσχέδιο του 1969. Αντιθέτως το αρχικό προσχέδιο περιείχε μια πρόβλεψη σύμφωνα με την οποία απαι- τείται από τα Κράτη Μέρη να αναγνωρίσουν την κυριότητα κάθε Κράτους επί αντι- κειμένων τα οποία αποκτήθηκαν πριν τη θέση της Συνθήκης σε ισχύ σε αυτό 456 . Μετά από διαβουλεύσεις για την αναγνώριση του status quo της κυριότητας πολιτιστικών ιδιοκτησιών 457 διαγράφηκε από την Ειδική Επιτροπή Κυβερνητικών Εμπειρογνωμό- νων 458 . Το άρθρο 15 της Σύμβασης της Unesco στην τελική του μορφή, είναι το μόνο στοιχείο που θυμίζει αυτήν τη συζήτηση για την εφαρμογή της Σύμβασης σε πολιτιστικά αγα- θά τα οποία απομακρύνθηκαν από το έδαφος των Κρατών πριν τη θέση της Σύμβα- σης σε ισχύ. Το άρθρο 15 τονίζει ότι τα Κράτη Μέρη είναι ελεύθερα να συνάψουν με- ταξύ τους ιδιαίτερες συμφωνίες ή να συνεχίσουν την εκτέλεση των ήδη συναφθεισών 455. Unesco Doc. SHC/MD/5 Annex II, 10 στο εξής Unesco Draft Convention. 456. Art. 4f, Unesco Draft Convention. 457. Το ίδιο. 458. Unesco Doc. 16 C/17 Annex 4. 279 280 281 282