ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΚΑΙ ΑΠΟΔΟΣΗ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΩΝ ΑΓΑΘΩΝ

134 ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΩΝ ΑΓΑΘΩΝ διαφοράς είτε σε δικαστήριο, είτε σε άλλη αρμόδια αρχή ή σε διαιτησία. Η λήψη προ- σωρινών ή ασφαλιστικών μέτρων είναι δυνατή και στην περίπτωση όπου το αίτημα επιστροφής ή απόδοσης του αγαθού έχει εισαχθεί ενώπιον των δικαστηρίων άλλου Συμβαλλόμενου Κράτους (άρθ. 8). Η Σύμβαση δεν εμποδίζει την εφαρμογή ευνοϊκό- τερου κανόνα για την επιστροφή και την απόδοση πολιτιστικών αγαθών. (9§1). α. Απόδοση κλαπέντων πολιτιστικών αγαθών Η αξίωση για τη απόδοση του πολιτιστικού αγαθού πρέπει να έχει διεθνή χαρακτή- ρα. Δεν υπάρχει ειδικός ορισμός για την έννοια του διεθνούς χαρακτήρα οπότε προ- κύπτει από τη νομολογία των χωρών στις οποίες ισχύει η Σύμβαση. Σύμφωνα με το άρθρο 1 της Σύμβασης εφαρμόζεται σε αιτήματα διεθνούς χαρακτήρα στην απόδοση κλαπέντων πολιτιστικών αγαθών και στην επιστροφή πολιτιστικών αγαθών που απο- μακρύνθηκαν από το έδαφος Συμβαλλόμενου Κράτους κατά παράβαση του δικαίου του, που ρυθμίζει την εξαγωγή τους, με στόχο την προστασία της πολιτιστικής τους κληρονομιάς. Όπως και η Σύμβαση της Unesco έτσι και αυτή του Unidroit ασχολείται τόσο με τα κλαπέντα όσο και με τα παρανόμως εξαχθέντα πολιτιστικά αγαθά. Η προ- στασία που προσφέρει η Σύμβαση του Unidroit είναι πιο πλήρης σε σχέση με αυτήν που προσφέρει η Unesco. Το κάθε Κράτος είναι ελεύθερο να εφαρμόζει τους κανόνες που διέπουν την προστασία των πολιτιστικών αγαθών του. Η Σύμβαση εφαρμόζεται στην περίπτωση αξίωσης απόδοσης κλοπιμαίων πολιτιστικών αγαθών προς ένα Κρά- τος Μέρος ανεξάρτητα από το εάν το Κράτος όπου πραγματοποιήθηκε η κλοπή είναι συμβαλλόμενο ή όχι 462 . Αντίθετα στην επιστροφή παρανόμως εξαχθέντων θα πρέπει τόσο η Χώρα από την οποία εξήχθη παράνομα όσο και το Κράτος από το οποίο ζητεί- ται η επιστροφή να είναι Συμβαλλόμενα Μέρη 463 . Οι διατάξεις της Σύμβασης που αναφέρονται στην απόδοση προσπαθούν να συμβι- βάσουν τα συμφέροντα του κυρίου ενός πολιτιστικού αγαθού από τον οποίο αφαιρέ- θηκε με κλοπή και του καλόπιστου αγοραστή του. Και τα δύο μέρη είναι «αθώα» αλ- λά δεν είναι εύκολο να προστατευτούν και τα δύο εξίσου. Η αρχή της ασφάλειας του τίτλου και η προστασία του δικαιώματος της κυριότητας συγκρούονται με την αρχή της ασφάλειας των συναλλαγών. Για τον λόγο αυτόν και η αξίωση της απόδοσης υπό- κειται σε παραγραφή και αυτός που απέκτησε με καλή πίστη έχει δικαίωμα αποζημί- ωσης. Η Σύμβαση υπηρετεί το σκοπό της, ο οποίος είναι η καταπολέμηση του παρά- νομου εμπορίου πολιτιστικών αγαθών. Ο κάτοχος ενός κλαπέντος πολιτιστικού αγα- θού οφείλει να το αποδώσει ανεξάρτητα με το αν είναι καλόπιστος ή κακόπιστος. Και αυτή η διάταξη είναι κάτι καινούριο καθώς τα περισσότερα δίκαια προστατεύουν τον καλόπιστο αγοραστή με εξαίρεση τα κλοπιμαία. Η διαφοροποίηση αυτή δικαιολο- γείται από την ξεχωριστή φύση των πολιτιστικών αγαθών, τα οποία είναι μοναδικά και ανεπανάληπτα. Η Σύμβαση εξομοιώνει τα πολιτιστικά αγαθά, τα οποία είναι προϊ- 462. Άρθρο 1α. 463. Άρθρο 1β. 286 287