ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΣΥΝΕΛΕΥΣΗΣ ΑΝΩΝΥΜΗΣ ΕΤΑΙΡΙΑΣ ΑΝΤΙΘΕΤΕΣ ΣΤΑ ΧΡΗΣΤΑ ΗΘΗ

16 Αποφάσεις Γ.Σ. Α.Ε. αντίθετες στα χρηστά ήθη μολογία του, προκειμένου να εξειδικεύσει την έννοια των χρηστών ηθών 110 . Η νομολογία δεν είναι βέβαια ισότιμη του θετού δικαίου αλλά δεν παύει να είναι μία πηγή διαπίστωσης του δικαίου 111 . Μπορεί κανείς να είναι σίγουρος ότι οι αποφάσεις των δικαστηρίων έχουν μία πιθανότητα ορθότητας 112 . Το πόσο ισχυ- ρή είναι αυτή η πιθανότητα ορθότητας εξαρτάται από το βαθμό δικαιοδοσίας του δικαστηρίου, το εάν και άλλα δικαστήρια έχουν ακολουθήσει αυτή του την κρίση, το εάν και η θεωρία έχει ασπαστεί αυτή του την κρίση και τέλος πόσο γνωστή έγινε αυτή του η κρίση 113 . V. Κριτήρια ελέγχου της συμφωνίας μίας δικαιοπραξίας με τα χρηστά ήθη μέσω της συγκρότησης τυπικών ομάδων περιπτώσεων Λόγω της αφαιρετικής διατύπωσης της γενικής ρήτρας των χρηστών ηθών η απευθείας υπαγωγή σε αυτήν της κρινόμενης συγκεκριμένης δικαιοπραξίας είναι κατά κανόνα αδύνατη. Για να καταστεί δεκτική υπαγωγής η έννοια αυτή πρέπει να συγκεκριμενοποιηθεί από τον εφαρμοστή του δικαίου μέσω επιμέ- ρους κριτηρίων που εμφανίζουν μικρότερο βαθμό αφαίρεσης και έχουν δια- πλασθεί σταδιακά και διαχρονικά μέσα από την ερμηνεία και εφαρμογή της γενικής ρήτρας 114 . Τα κριτήρια αυτά λειτουργούν παράλληλα και ως μία βα- σική τυπολογία, χάρις στην οποία συστηματοποιούνται ομάδες περιπτώσεων ανήθικων δικαιοπραξιών, με αποτέλεσμα ο έλεγχος μίας δικαιοπραξίας υπό το πρίσμα των χρηστών ηθών να καθίσταται ασφαλής 115 . Ορισμένα από τα κυριότερα κριτήρια ανήθικων δικαιοπραξιών είναι 116 : α) η υπερβολική δέσμευ- ση της ελευθερίας του προσώπου, β) η καταπλεονέκτηση, γ) η εκμετάλλευση της θέσης ισχύος, δ) η πρόκληση βλάβης σε τρίτους, ε) η σοβαρή δυσαναλογία παροχής και αντιπαροχής. Σε αυτές τις διαπλασθείσες νομολογιακά ομάδες περιπτώσεων ο δικαστής δεν πρέπει ν’ αναγνωρίσει μία «οιονεί κανονιστική ισχύ» αλλά η ύπαρξη αυτών των ομάδων αυτών μόνο προσανατολιστική σημασία θα πρέπει να έχει για αυτόν 117 . 110. Staudinger/Sack/Fischinger , BGB §138, Rn 108. 111. Mayer-Maly , Was leisten die guten Sitten?, σ. 135. 112. Larenz , Methodenlehre der Rechtswissenschaft, σ. 416. 113. Staudinger/Sack/Fischinger , BGB §138, Rn 109. 114. Παπανικολάου , Δικαιοπραξίες αντίθετες προς τα χρηστά ήθη, σ. 83. Σταθόπουλος/ Λαδογιάννης , Κριτήρια αντίθεσης συμφώνου προτίμησης προς τα χρηστά ήθη, σ. 65. 115. Σταθόπουλος/Λαδογιάννης , Κριτήρια αντίθεσης συμφώνου προτίμησης προς τα χρη- στά ήθη, σ. 65. 116. Σταθόπουλος/Λαδογιάννης , Κριτήρια αντίθεσης συμφώνου προτίμησης προς τα χρη- στά ήθη, σ. 65. 117. Παπανικολάου , Δικαιοπραξίες αντίθετες προς τα χρηστά ήθη, σ. 84.