ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΣΥΝΕΛΕΥΣΗΣ ΑΝΩΝΥΜΗΣ ΕΤΑΙΡΙΑΣ ΑΝΤΙΘΕΤΕΣ ΣΤΑ ΧΡΗΣΤΑ ΗΘΗ

22 Αποφάσεις Γ.Σ. Α.Ε. αντίθετες στα χρηστά ήθη Στο συμπέρασμα ότι στην περίπτωση της ενδογενούς ανηθικότητας η καταρτι- σθείσα δικαιοπραξία είναι άκυρη, ανεξαρτήτως του εάν τα μέρη ευρισκόμενα σε καλή πίστη αγνοούσαν ότι αυτή τους η συμφωνία είναι αντίθετη προς πρω- ταρχικές ηθικές αξίες της γερμανικής κοινωνίας, ή εάν αυτά δεν είχαν επίγνω- ση της ανηθικότητας αλλά και ούτε πρόθεση να βλάψουν κάποιον, κατέληξε το Εφετείο του Χαμμ 150 . Το Δικαστήριο αυτό έκρινε ως αντίθετη στα χρηστά ήθη τη συμφωνία μεταξύ δύο οικογενειών Κούρδων Γιαζίντι, σύμφωνα με την οποία το χρηματικό ποσό που έδωσε η οικογένεια του γαμπρού στην οικογένεια της νύ- φης θα πρέπει να επιστραφεί σε περίπτωση λύσης του γάμου. Όπως και στις περιπτώσεις όπου μία δικαιοπραξία είναι αντίθετη σε απαγορευ- τική διάταξη νόμου (ΑΚ 174), έτσι και στις περιπτώσεις εκείνες όπου το περι- εχόμενο της δικαιοπραξίας αντιτίθεται αντικειμενικά στα χρηστά ήθη, ζήτημα προσωπικής μομφής κατά του δικαιοπρακτούντος δεν τίθεται απολύτως κανέ- να, αφού η τήρηση βασικών επιταγών του δικαίου φυσικό είναι να μην εξαρτά- ται κατ’ αρχήν από τη γνώση ή την άγνοια των κοινωνών του 151 . 5. Έννομες συνέπειες Σύμφωνα με την ΑΚ 178 «η δικαιοπραξία που αντιβαίνει στα χρηστά ήθη είναι άκυρη». Η ακυρότητα αυτή είναι αναδρομική ( ex tunc ) 152 . Από τη λειτουργία που επιτελεί ως γενική ρήτρα, την εγκείμενη στην άρνηση της έννομης τάξης να προσδώσει νομικό κύρος σε δικαιοπρακτικές ρυθμίσεις που είναι αντίθε- τες στις απαιτήσεις της κοινωνικής δικαιοσύνης και στις συνταγματικής τάξεως επιταγές, συνάγεται ότι το προστατευόμενο εδώ ενδιαφέρον είναι γενικό και, ως εκ τούτου, η διατήρηση της δικαιοπραξίας δεν μπορεί να αφεθεί στη βούλη- ση των μερών 153 . Για αυτό το λόγο η προβλεπόμενη εδώ ακυρότητα είναι από- λυτη, ώστε να μην προβάλλεται μόνο με ένσταση, αλλά να λαμβάνεται και από το δικαστήριο αυτεπαγγέλτως 154 , και μάλιστα σε κάθε στάση της δίκης, αφού σκοπεί στη διαφύλαξη συμφερόντων για τα οποία αναμφισβήτητα ενδιαφέρε- ται η δημόσια τάξη (ΑΚ 3) 155 . Δεν επιτρέπεται δε στα μέρη να συμφωνήσουν ότι 150. OLG Hamm, Urteil vom 13.01.2011, Az.: I-18 U 88/10, NJW-RR 2011, 1197-1202. 151. Παπανικολάου , Δικαιοπραξίες αντίθετες προς τα χρηστά ήθη, σ. 71. Παπανικολάου, Οι καταπλεονεκτικές δικαιοπραξίες, σ. 171. 152. Staudinger/Sack/Fischinger , BGB §138, Rn 147. 153. Παπανικολάου , Δικαιοπραξίες αντίθετες προς τα χρηστά ήθη, σ. 111. 154. Staudinger/Sack/Fischinger , BGB §138, Rn 155. RG, Urteil vom 19.2.1912, Az.: Rep. VI. 291/11, RGZ 78, 347-355. RG, Urteil vom 30.6.1939, Az: V 50/38, RGZ 160, 52-61. BGH, Urteil vom 14.7.1969, Az.: VIII ZR 245/67, DB 1969, 2082-2083. BGH, Urteil v. 23.1.1981, Az.: I ZR 40/79, NJW 1981, 1439-1440. BGH, Beschluss vom 7.12.2006, Az.: V ZR 90/06, NJ 2007, 168. 155. Παπανικολάου, Σκέψεις πάνω στη ratio απαγορεύσεως των καταδυναστευτικών συμ- βάσεων (ΑΚ 179 Ι), σ. 197.