ΠΑΡΑΓΡΑΦΕΣ ΥΠΕΡ ΚΑΙ ΚΑΤΑ ΤΟΥ ΔΗΜΟΣΙΟΥ

VIII πράγμα από μια καλή θεωρία!). Γιατί δεν είναι μονάχα η έκταση της πληροφόρη- σης, η συστηματική κατάταξη και η ενοποιητική λειτουργία, και από μόνα τους πο- λύτιμα σ’ ένα πεδίο με τέτοιο κατακερματισμό. Είναι ότι οι συγγραφείς φρόντισαν, κρατώντας διαρκώς τις ισορροπίες και τον ρυθμό, να παρουσιάζουν τη νομοθεσία στην εξελικτική της πορεία, να κάνουν συγκριτικές παρατηρήσεις, επισημαίνοντας με οξυδέρκεια ομοιότητες και διαφορές, να ερμηνεύουν τελολογικά και συστημα- τικά, και, πράγμα όχι συνηθισμένο, όχι μόνο να μνημονεύουν πλούσια νομολογία, ιδίως του Συμβουλίου της Επικρατείας, του Αρείου Πάγου, των Ευρωπαϊκών ∆ικα- στηρίων, του Ανωτάτου ∆ικαστηρίου των ΗΠΑ κ.λπ ., αλλά και να την παρουσιάζουν αναλυτικά και συγκριτικά, παραθέτοντας αποσπάσματα, αναφερόμενοι σε υπαγω- γές, και διαλεγόμενοι μαζί της. Το ίδιο και με τη θεωρία, από όπου επίσης πολ- λά παραθέματα κατά τη ροή του βιβλίου και μια εκτενής βιβλιογραφία στο τέλος. Χαρακτηριστικές, μεταξύ άλλων, οι αναφορές στις νομολογιακές εξελίξεις στο ζή- τημα των παρατάσεων της παραγραφής, με κατάληξη την πρόσφατη απόφαση της Ολομέλειας του ΣτΕ, ή στο ζήτημα της συνταγματικότητας της πρόβλεψης διαφο- ρετικών προθεσμιών, ευνοϊκότερων για το ∆ημόσιο, ή της διαφορετικής αντιμε- τώπισης κενών περί την πρόβλεψη παραγραφής στις νομοθεσίες περί ανταγωνι- σμού και περί κεφαλαιαγοράς. Τελειώνοντας, κάτι από την αρχή. Από τη σκιαγράφηση του χαρακτήρα της παρα- γραφής εν γένει, των βασικών σκοπών της και της λειτουργίας της στην έννο- μη τάξη, όπως γίνεται στις πρώτες σελίδες του βιβλίου, με αναφορές, μεταξύ άλ- λων, στην τόσο σημαντική τελευταία απόφαση της Ολομέλειας για το ανεπίτρε- πτο των παρατάσεων, αλλά και σε νομολογία του ανωτάτου δικαστηρίου των ΗΠΑ, κρατώ τούτο, και το ξαναλέω, κάπως ως προσωπική μου ανάγνωση (και πεποίθη- ση): Με την παραγραφή, και δη στο δημόσιο δίκαιο, έναντι της «αξίωσης» της ∆ι- οίκησης, κάμπτεται ίσως η νομιμότητα, χάριν όμως του (Κράτους) ∆ικαίου – από τα ωραία «παράδοξα» (όπως summum jus summa injuria). Και τούτο, γιατί μέλημα, πάντως, της Πολιτείας, κατά το Σύνταγμα, είναι να μπορεί κάποτε ο άνθρωπος, ο όποιος άνθρωπος (ά. 2 Συντ.), ακόμα και ο παραβάτης («even wrongdoers», λέει και το Supreme Court), να ησυχάζει και να ξαναξεκινάει. (ά. 5 Συντ.). Κι αυτό είναι από τα θεμελιακά του πολιτισμού. Αθήνα, 20.6.2019 Ι. Β. Γράβαρης