ΙΘΑΓΕΝΕΙΑ ΚΑΙ ΑΝΘΡΩΠΙΝΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ

72 Ιθαγένεια και Ανθρώπινα Δικαιώματα α. Ζητήματα πολυιθαγένειας ως προς την επιλογή του εφαρμοστέου δικαίου στο ιδιωτικό διεθνές δίκαιο Ως προς τα ζητήματα του ιδιωτικού διεθνούς δικαίου, απάντηση μας δίνει το ελληνικό ιδιωτικό διεθνές δίκαιο, καθώς ο σύνδεσμος πριν την επιρροή του από τους ενωσιακής προελεύσεως Κανονισμούς, είναι ο σύνδεσμος της ιθαγέ- νειας. Όλα τα θέματα που αφορούν τον προσωπικό θεσμό των φυσικών προ- σώπων (ικανότητα δικαίου και δικαιοπραξίας, αφάνεια, σχέσεις οικογενειακού δικαίου) υπάγονται καταρχήν στο δίκαιο της ιθαγένειας. Πριν από την εφαρ- μογή του Κανονισμού 650/2012 υπάγονταν και οι κληρονομικές σχέσεις στο δί- καιο ιθαγένειας, μέσω της διατάξεως του ΑΚ 28, όπου έκανε μνεία στην ιθαγέ- νεια του κληρονομουμένου τη διάρκεια του θανάτου. Η επιλογή του νομοθέτη δεν υπήρξε τυχαία. Είναι γνωστή η μεταναστευτική αιμορραγία από την οποία υπέφερε κατά το παρελθόν η ελληνική πολιτεία. Σήμερα, οι Έλληνες της δια- σποράς είναι περίπου όσοι και οι Έλληνες που κατοικούν στην Ελλάδα. Οι συ- ντάκτες των κανόνων ιδιωτικού διεθνούς δικαίου του Αστικού Κώδικα θεώρη- σαν ότι ο σύνδεσμος της ιθαγένειας θα αποτελούσε τον ομφάλιο λώρο των ξενι- τεμένων Ελλήνων με την πατρίδα τους. Και, βέβαια, η πρακτική αυτή χαρακτή- ριζε την ίδια εποχή όλες τις χώρες που έχαναν τους πολίτες τους λόγω της με- ταναστεύσεως. Αντίθετα, οι χώρες που δέχονται μεγάλο αριθμό μεταναστών, όπως είναι οι ΗΠΑ, υιοθέτησαν για τις ίδιες βιοτικές σχέσεις το σύνδεσμο της κατοικίας, επιδιώκοντας έτσι να τους αφομοιώσουν ταχύτερα. Στην πράξη, η ε- φαρμογή του δικαίου της ιθαγένειας δεν έχει να προσφέρει πολλά στη διατήρη- ση των δεσμών με τη μητρόπολη. Συνακόλουθα, αν το φυσικό πρόσωπο είναι πολυιθαγενές είναι αναγκαίο να διαπιστωθεί αν μία από τις ιθαγένειές του είναι η ελληνική. Στην περίπτωση αυτή επικρατεί η ελληνική ιθαγένεια, και, σύμφω- να με το πρώτο εδάφιο του άρθρου 31 ΑΚ, ως δίκαιο της ιθαγένειας εφαρμόζε- ται το ελληνικό δίκαιο. Αν το πρόσωπο έχει πολλαπλή ξένη ιθαγένεια εφαρμό- ζεται το δίκαιο της πολιτείας με την οποία συνδέεται στενότερα (άρθρο 31 εδ.2 ΑΚ). Ο στενότερος αυτός σύνδεσμος είναι ζήτημα που επαφίεται στην κρίση του δικάζοντος δικαστή, καθώς ποικίλα στοιχεία (συνήθης διαμονή, εργασία, ανά- ληψη δημόσιας υπηρεσίας, γενικότερη συμπεριφορά του ατόμου που αποδει- κνύει τη στενότερη σχέση του με μία από τις πολιτείες της ιθαγένειάς του) εν- δέχεται να υποδεικνύουν τη μία ή την άλλη χώρα 181 . Αν λ.χ., ένα πρόσωπο έχει γερμανική και ιταλική ιθαγένεια, για να αποφασίσει το ελληνικό δικαστήριο αν θα εφαρμόσει στην κρίση της δικαιοπρακτικής του ικανότητας, σύμφωνα με το άρθρο 7 ΑΚ, το γερμανικό ή το ιταλικό δίκαιο της ιθαγένειάς του, θα πρέπει να 181. Βλ. Ζωή Παπασιώπη-Πασιά «Η διπλή ιθαγένεια (πολυιθαγένεια) κατά το ελληνικό δί- καιο» στον Τιμητικό Τόμο για τον Ιωάννη Μανωλεδάκη - Τόμος ΙΙΙ, Εκδόσεις Σάκκουλα Αθήνα-Θεσσαλονίκη 2007, παρ. ΙΙ.1α σελ. 445.