ΙΘΑΓΕΝΕΙΑ ΚΑΙ ΑΝΘΡΩΠΙΝΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ

Πολυιθαγένεια & νομική αντιμετώπιση 73 διαπιστώσει ποιες άλλες νομικές και βιοτικές περιστάσεις συνδέουν περισσότε- ρο το εν λόγω πρόσωπο με τη μία ή την άλλη ιθαγένεια 182 . Κάτω από παρόμοιες καταστάσεις και στην Γαλλία τα δικαστήρια επιλύουν τις αποκλίνουσες συνέπειες που απορρέουν από το γεγονός ότι ένα άτομο κατέ- χει δύο ιθαγένειες από την άποψη της συγκρούσεως των ιθαγενειών. Ο Γάλ- λος δικαστής ξεπερνά μια τέτοια σύγκρουση επιλέγοντας μία ιθαγένεια. Δεν θα συνεπαγόταν ιδιαίτερη μισαλλοδοξία, αν πρόκειται απλώς για την επιλογή μίας ιθαγένειας (που αφορά, για παράδειγμα, ένα ζήτημα προσωπικής κατα- στάσεως), αναγνωρίζοντας ταυτοχρόνως ότι το θέμα μπορεί να εξεταστεί από διαφορετικές οπτικές γωνίες (όπως π.χ. θέμα αναγνώρισης των δικαιωμάτων κατά το αστικό δίκαιο). Στην πράξη, όμως, σπάνια λειτουργεί έτσι. Ο δικαστής που υπερβαίνει τη σύγκρουση των ιθαγενειών αντιμετωπίζει το ζήτημα σαν να ήταν το βασικό ζήτημα η ιθαγένεια του ατόμου και όχι ως πρόκριμα. Στην πραγ- ματικότητα, είναι μόνο ένα μέσο για την επίλυση ενός εντελώς διαφορετικού ζη- τήματος, για παράδειγμα, ως παράγοντα που συνδέεται με το δίκαιο που διέπει την προσωπική κατάσταση του πολυιθαγενή. Η γαλλική παράδοση εξηγεί σε με- γάλο βαθμό αυτό το μοτίβο της συλλογιστικής, καθώς θεωρεί την ποιότητα της ιθαγένειας καθενός ως αυτόνομο και σοβαρό νομικό ζήτημα που διέπεται από το δικό του νομικό καθεστώς. Ένα από τα χαρακτηριστικά αυτού του καθεστώ- τος είναι ότι, σε περιπτώσεις δυσκολιών, το Tribunal de Grande Instance (TGI) έχει αποκλειστική αρμοδιότητα (άρθρο 29 του γαλλικού Αστικού Κώδικα). Υπο- χρεωτικό σε όλες τις άλλες δικαιοδοσίες, ακόμη και αν είναι παρεπόμενο το ζή- τημα. Μάλιστα, δε, η πιο σημαντική συνέπεια είναι ότι επιλέγεται μόνο μία από τις συγκρουόμενες ιθαγένειες. Είναι μία απόφαση, όχι μόνο για το κύριο ζήτη- μα, αλλά και για την σχέση της ιθαγένειας την οποία αποδίδουμε σε συνάρτηση με την απαίτηση της Σύμβασης της Χάγης του 1930 ότι τα άτομα πρέπει να κα- τέχουν μία ιθαγένεια. Μάλιστα, όταν αντιμετωπίζουν μία υπόθεση που αφορά Γάλλο πολίτη, ο οποίος ταυτοχρόνως είναι ιθαγενής και αλλοδαπού κράτους, οι γάλλοι δικαστές οφείλουν πάντοτε σχεδόν να επιλέγουν την εφαρμογή της γαλ- λικής τους ιθαγένειας. Η συστημική προϋπόθεση της ιθαγένειας του forum επι- τρέπεται αποτελεσματικά και από το εθιμικό δίκαιο. Εφαρμόζεται από τα πε- ρισσότερα κράτη στις εσωτερικές υποθέσεις, όπως και από την Ελλάδα, που αναφέραμε και πιο πάνω, και εμποδίζει την επίσημη άσκηση της διπλωματικής προστασίας αλλοδαπών κρατών, των οποίων οι πολίτες τους κατέχουν την ιθα- γένειά του, στις εσωτερικές τους υποθέσεις. Στη Γαλλία, η πρακτική δικαιολο- γείται από την ιδέα ότι εάν το γαλλικό δίκαιο δηλώνει ένα πολίτη της Γαλλίας, καμία νομική αρχή ή η γαλλική διοίκηση (όπως και κανένα κράτος - μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως θα αναλύσουμε πιο κάτω) δεν μπορεί να αρνηθεί 182. Βλ. σχετ. Α. Γραμματικάκη-Αλεξίου σε Α. Γραμματικάκη-Αλεξίου/Ζ. Παπασιώπη-Πασιά/ Ε. Βασιλακάκη «Ιδιωτικό Διεθνές Δίκαιο», ε΄ έκδοση, Εκδόσεις Σάκκουλα Αθήνα- Θεσσαλονίκη 2012, σελ. 35-37.