ΕΤΑΙΡΙΕΣ

10 ΕΤΑΙΡΙΕΣ – ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΟ ΔΙΚΑΙΟ ΤΩΝ ΕΤΑΙΡΙΩΝ ΤΟΥ ΕΜΠΟΡΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ ωτική πρωτοβουλία μπορεί όμως να τροποποιήσει με την εταιρική σύμβαση τις διατάξεις εκείνες, οι οποίες αποτελούν εκδήλωση του προσωποπαγούς ή κεφα- λαιουχικού χαρακτήρα, με αποτέλεσμα να είναι δυνατό μία προσωπική εταιρία να παρουσιάζει κεφαλαιουχικό χαρακτήρα και αντίστροφα μία κεφαλαιουχική, προσωπικό. Πρόκειται για θεσμική επέμβαση και αλλοίωση του χαρακτήρα της εταιρίας με διατάξεις του καταστατικού. Τίθεται λοιπόν το ερώτημα αναφορικά με αυτή την θεσμική τροποποίηση, κατά πόσο είναι επιτρεπτή και, αν ναι, μέχρι ποιο βαθμο. Η απάντηση είναι ότι καταρχήν είναι επιτρεπτή η τροποποίηση αυτή γιατί ο νομοθετικός τύπος, δηλαδή αυτό που έχει κατά νου ο νομοθέτης ως το συνήθες, δεν είναι υποχρεωτικό να ακολουθηθεί. Το όριο μέχρι το οποίο μπο- ρούν οι ιδρυτές της εταιρίας να τροποποιήσουν με την εταιρική σύμβαση τις διατάξεις νόμων που αποτελούν εκδήλωση του προσωποπαγούς και (αντίστοι- χα) του κεφαλαιουχικού χαρακτήρα θέτουν οι αναγκαστικού δικαίου διατάξεις, που τυχόν θα θίξει αυτή η καταστατική τροποποίηση. Στις προσωπικές εταιρίες ο νομοθέτης έχει κατά νου μία εταιρία με μικρό αριθμό εταίρων, προβλέπει δε οι αποφάσεις να λαμβάνονται με ομοφωνία, κα- θώς και απεριόριστη ευθύνη των ομόρρυθμων εταίρων από τις δραστηριότητες της εταιρίας. Η πρόβλεψη της ομοφωνίας μαρτυρεί τον προσωποπαγή χαρακτή- ρα της εταιρίας, αλλά δεν είναι αναγκαστικού δικαίου. Έτσι, μπορεί να υπάρξει ομόρρυθμη (και υπήρξε πράγματι) εταιρία με 2.500 ομόρρυθμους ή μη εταίρους, η οποία, όπως είναι φυσικό, δεν μπορεί να λειτουργήσει με ομοφωνία των εταί- ρων. Επιτρέπεται λοιπόν η εταιρική σύμβαση να προβλέψει ύπαρξη διοικητικού συμβουλίου (δσ), για να μπορεί να λειτουργήσει η εταιρία, αν και δεν προβλέπε- ται τέτοιος θεσμός για προσωπικές εταιρίες παρά μόνο για τις ανώνυμες (αε), όπου επιπλέον το δσ είναι και ένα νομοθετημένο όργανο και συστατικό στοι- χείο της αε, όπως, επιτρέπεται επίσης, η πρόβλεψη για λήψη πλειοψηφικών απο- φάσεων. Εννοείται ότι το «διοικητικό» αυτό «συμβούλιο» της προσωπικής εται- ρίας δεν θα είναι «όργανο» αυτής, λ.χ. δεν θ’ απορροφά τις προσωπικές ευθύνες που προκύπτουν από την διοίκηση έναντι τρίτων ζημιωθέντων, όπως συμβαίνει με την αε. Αντίθετα, δεν μπορεί έγκυρα με την εταιρική σύμβαση να τροποποιη- θεί η σχετική με την σε ολόκληρο ευθύνη των ομορρύθμων εταίρων ρήτρα, καθ’ όσον είναι αναγκαστικού δικαίου η διάταξη που την προβλέπει, καθώς αποσκο- πεί (η διάταξη αυτή) στην προστασία των τρίτων συναλλασσομένων με την εται- ρία (βλ. αριθ. περιθ. 18). 14