ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΕΥΘΥΝΗΣ ΣΤΗΝ ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΙΑ

Γεώργιος Σωτηρόπουλος 31 πλέον πρόσφορο τρόπο το εταιρικό συμφέρον. Το ΔΣ δηλ. δεν «δύναται», ούτε «επιτρέπεται» να ενεργεί ή να μην ενεργεί, αλλά υποχρεούται να ενεργεί απο- κλειστικά και μόνο προς το συμφέρον των μετόχων 52 . Συνεπώς η υποχρέωση δημοσιοποίησης μη χρηματοοικονομικών πληροφοριών δεν αποτελεί παρά ερ- γαλείο προβολής εταιρικών αποφάσεων 53 , που εκτός από την εξυπηρέτηση του εταιρικού συμφέροντος παρουσιάζουν συμπτωματικά κάποια διάσταση κοινω- νικής ευθύνης. Η προσέγγιση αυτή μπορεί ενδεχομένως να υποβαθμίζει την ΕΚΕ από στόχο σε παράπλευρο αποτέλεσμα, όμως είναι η μόνη συμβατή με το ισχύ- ον δίκαιο της ανώνυμης εταιρίας και τη δικαιοπολιτική στόχευση αυτού, όπως καταδεικνύεται στη συνέχεια. Ε. Η ΕΚΕ de lege ferenda Το τελευταίο, που θα πρέπει να εξεταστεί, είναι εάν θα πρέπει η ΕΚΕ de lege ferenda να ενταχθεί στο εταιρικό δίκαιο μεταβάλλοντας την αποστολή της ανώ- νυμης εταιρίας ως εταιρικού τύπου και τα κριτήρια δράσης της εταιρικής διοίκη- σης. Το θέμα δεν είναι διόλου απλό, αλλά εξαιρετικά πολυδιάστατο, καθώς κα- ταλήγει κανείς σε προβληματισμούς αναγόμενους στην οικονομία και την πολι- τική. Ενόψει αυτού, ακολούθως μόνο ορισμένες σκέψεις επιχειρείται να διατυ- πωθούν χωρίς να διεκδικούν δάφνες πληρότητας. Κατ’ αρχήν θα πρέπει να ξεκινήσει κανείς με μία παρατήρηση, η οποία είναι απαραίτητη για την προσέγγιση της προβληματικής της ΕΚΕ στις σωστές της βάσεις: το πρόβλημα της ηθικής διάστασης του εμπορίου, δηλ. το κατά πόσο ο έμπορος θα πρέπει να ακολουθεί κάποιους άγραφους κανόνες ηθικής, είναι μία παλιά συζήτηση, που κρατεί εδώ και αιώνες (από τη μεσαιωνική Ιταλία) 54 . Βεβαίως με το πέρασμα του χρόνου οι αντιλήψεις περί της ηθικής του εμπορί- ου μεταβάλλονται, όπως επίσης πολλοί τέτοιοι κανόνες ηθικού χαρακτήρα κα- θίστανται δίκαιο δημιουργώντας ένα δυναμικά εξελισσόμενο δίκαιο της αγο- ράς. Όμως ο πυρήνας της συζήτησης παραμένει ο ίδιος 55 . Η ΕΚΕ δεν αποτελεί παρά τη μετεξέλιξη της συζήτησης για την ηθική του εμπορίου σε επίπεδο νομι- κών προσώπων τον 20ό αιώνα, ως σταθμός δε της μετεξέλιξης αυτής θεωρεί- ται το κλασσικό έργο των Berle και Means The Modern Corporation and Private 52. Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει ο Kort (ό.π., NGZ 2012, 929) “Kurz gesagt muss sich Ethik also lohnen” . 53. Συχνά η προβολή πρακτικών ΕΚΕ θέτει ζητήματα αθέμιτου ανταγωνισμού, βλ. σχετ. Birk , Corporate Responsibility, unternehmerische Selbstverpflichtungen und unlauterer Wettbewerb, GRUR 2011, 196 ff., ο ίδιος , in Fezer/Büscher/Obergfell, ό.π., Rn. 64 ff. 54. Βλ. τη μελέτη του Klinke , Der Ehrbare Kaufmann: Das ursprüngliche Leitbild der Betriebswirtschaftslehre und individuelle Grundlage für die CSR-Forschung, ZfB-Special Issue 3-2008, 57 ff. 55. O Kort (ό.π., NGZ 2012, 928) κάνει λόγο για “alter Wein in neuen Schläuchen” .