ΔΙΚΑΙΟ ΤΗΣ ΚΕΦΑΛΑΙΑΓΟΡΑΣ

ΠΡΟΛΟΓΟΣ 1ης ΕΚΔΟΣΗΣ Το δίκαιο κεφαλαιαγοράς δεν είναι μια απλή μετεξέλιξη του χρηματιστηριακού δικαίου. Η εδραίωσή του ως αυτόνομου δικαιϊκού κλάδου ακολούθησε – με κάποια υστέρηση, όπως συνήθως συμβαίνει μεταξύ οικονομίας και δικαίου – την άνθηση της ελληνικής κεφαλαιαγοράς. Στη δεκαετία του 1990, η ανάπτυξή του συνέπεσε με τον καταιγισμό ευρωπαϊ- κών νομοθετικών πρωτοβουλιών, η υποχρέωση ενσωμάτωσης των οποίων έκανε επιτακτική την οργάνωση της ίδιας της ελληνικής κεφαλαιαγοράς. Η δεκαετία αυτή ήταν μια δεκαετία οικοδόμησης του δικαίου κεφαλαιαγοράς. Σηματοδοτήθηκε από τη χειραφέτησή του από τις παραδοσιακές έννοιες του χρηματιστηριακού δικαίου, το οποίο απέβλεπε περισσότερο σε μια αυτοοργάνωση συντεχνιακού χαρακτήρα, παρά στη συστηματική οργάνωση και ταξινόμηση των νομοθετικών αναγκών της αγοράς κεφαλαίου. Η οργάνωση αυτή και ταξινόμηση συντελέστηκε περί τα τέλη της ίδιας δεκαετίας, οπότε και η νομοθετική προσέγγιση ακολούθησε τη δοκιμα- σμένη πορεία από το γενικό προς το ειδικό, δημιουργώντας τις συνθήκες για τη δη- μιουργία ενός συμπαγούς κλάδου δικαίου. Στις αρχές της δεκαετίας του 2000, η οριοθέτηση του δικαίου κεφαλαιαγοράς από συγγενείς κλάδους έγινε πλέον σαφέστερη. Ως αποτέλεσμα ενσωμάτωσης μιας καινούριας γενεάς ενωσιακών πρωτοβουλιών, δημιουργήθηκαν οι συνθήκες για τη δημιουργία ενός οιονεί «δόγματος» δικαίου κεφαλαιαγοράς που ισορρόπησε αρ- χικά ανάμεσα σε δύο βασικούς δικαιοπολιτικούς άξονες, την εύρυθμη λειτουργία της αγοράς και την προστασία των επενδυτών. Αν και η έκταση και το περιεχόμενο της νομοθετικής ύλης υπαγορεύτηκε πολλές φορές από την ανάγκη να αντιμετωπι- σθούν έκτακτες συνθήκες, θετικές ή αρνητικές, η ποιότητά της ήταν εξαιρετική και σηματοδότησε τη συγκεκριμένη περίοδο ως φάση ωρίμανσης του δικαίου κεφαλαι- αγοράς. Από το 2008 και μετά, σε αντίθεση με τις προγενέστερες φάσεις, όπου κυρίαρ- χη νομοθετική ανάγκη ήταν η τιθάσευση μιας ραγδαία αναπτυσσόμενης κεφαλαιαγο- ράς, επήλθε στροφή προς μια αντίθετη κατεύθυνση: να αντιμετωπισθεί η συρρίκνω- ση της ίδιας της κεφαλαιαγοράς και η κατάρρευση της εμπιστοσύνης των επενδυτών σε αυτήν. Αυτός είναι ο τρόπος που το ελληνικό (αλλά εν πολλοίς και το ενωσιακό) δίκαιο κεφαλαιαγοράς ακολούθησε τους οικονομικούς κύκλους των τελευταίων είκοσι πέ- ντε ετών. Σήμερα, το δίκαιο αυτό (και όχι μόνον στην Ελλάδα) βρίσκεται σε κρίσι- μη καμπή. Εάν κάποιος επιχειρούσε να αποδώσει τη σημερινή του κατάσταση, θα το χαρακτήριζε ως ένα δίκαιο ώριμο και συμπαγές σε ό,τι αφορά την ύλη του, ανε- παρκές όμως και αναποτελεσματικό σε ό,τι αφορά την επίτευξη των στόχων του.