ΔΙΚΑΙΟ ΤΗΣ ΚΕΦΑΛΑΙΑΓΟΡΑΣ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ Ι. Από το χρηματιστηριακό δίκαιο στο δίκαιο της κεφαλαιαγοράς Α. H πρώτη νομοθεσία Η έννοια της κεφαλαιαγοράς στην Ελλάδα ήταν παραδοσιακά συνδεδεμένη με το Χρηματιστήριο Αξιών Αθηνών 1 . Το Χρηματιστήριο Αξιών ιδρύθηκε για πρώτη φορά το 1876 στην Αθήνα ως σωματείο, κατά τα πρότυπα του Χρηματιστηρίου των Παρι- σίων. Η έναρξη λειτουργίας του πρώτου αυτού χρηματιστηρίου συνδέθηκε με την ανησυ- χία και τον πανικό που προκάλεσε η αποτυχία των μεταλλευτικών επιχειρήσεων και η έντονη κερδοσκοπία σε μετοχές της εταιρίας των μεταλλουργείων του Λαυρίου 2 . Η αποφυγή παρόμοιων περιστατικών θα πρέπει να στάθηκε η αιτία, που επί κυ- βερνήσεως Αλέξανδρου Κουμουνδούρου 3 εκδόθηκε στις 30 Σεπτεμβρίου 1876 από- 1. Για την έννοια του χρηματιστηρίου, βλ. Αυγητίδη , Η ευθύνη του αναδόχου στο δίκαιο προστα- σίας του καταναλωτή, 2005, 132 επ.· Γεωργακόπουλο υ, Χρηματιστηριακό και τραπεζικό δί- καιο, 1999, 6 επ.· Στάμου , Το Χρηματιστήριο στο ελληνικό δίκαιο, Χρηματιστηριακές επιχει- ρήσεις - Οργάνωση και εποπτεία. Είναι επαρκής η προστασία του επενδυτή; σε Χρηματιστή- ριο στο ελληνικό δίκαιο, 9ο Πανελλήνιο Συνέδριο Συνδέσμου Ελλήνων Εμπορικολόγων, 2000, 159. 2. Χαρακτηριστική για το αποκαλούμενο «Σκάνδαλο του Λαυρίου» ή «Λαυρεωτικά» είναι η ανα- φορά του Βουρνά στην Ιστορία της Νεώτερης και Σύγχρονης Ελλάδας (τομ. Α΄), εκδ. 5 η , 2001, 452: « Η νέα εταιρία εξέδωκε μετοχές αξίας 200 δρχ. η καθεμιά. Η όλη μετατροπή της επιχείρη- σης και η επένδυση των κεφαλαίων του Συγγρού έγινε κατά τρόπο αληθινά σατανικό, ώστε να εξαπατηθεί το στρώμα εκείνο του λαού το οποίο διέθετε ατομική αποταμίευση. Φήμες διεσπά- ρησαν τεχνηέντως ότι η νέα εταιρία θα μετατρέψει το Λαύριο σε νέα Καλιφόρνια και στην παγί- δα έπεσαν εύκολα οι αδαείς περί τα χρηματιστηριακά μικροί και μεσαίοι αστοί της χώρας. Εξαι- τίας της αδιάκοπης ζήτησης, οι μετοχές υψώθηκαν απότομα στην τιμή των 310 δρχ. Όλοι έτρε- χαν, διαγκωνιζόμενοι να αγοράσουν μετοχές, πουλώντας τα σπίτια τους, την οικοσκευή τους και τα τιμαλφή τους και η μανία αυτή μεταδόθηκε ταχύτατα και στην ύπαιθρο. Η μικρή αγροτι- κή ιδιοκτησία άρχισε να πουλιέται αθρόα και το προϊόν της πώλησης μετατρεπόταν, με τερά- στια ζημία της αγροτικής οικονομίας σε μετοχές. Καφενεία, γραφεία, κέντρα, λέσχες είχαν με- τατραπεί σε πρόχειρα χρηματιστηριακά γραφεία, όπου από τα ξημερώματα ως το βράδυ, και μέσα σε ατμόσφαιρα φρενίτιδας, διεξαγόταν η κερδοσκοπική κυβεία της αγοραπωλησίας των μετοχών του Λαυρίου ». 3. Και αφού ο Δεληγιώργης ο οποίος βρισκόταν στην εξουσία όταν συνέβησαν τα Λαυρεωτικά « κατεμαυρώθη δια παντός από το πυκνόν νέφος ασβόλης το εξεγειρόμενον από των εργοστα- σίων του Λαυρίου, το οποίον επεκάθησεν επί της τέως εγκληέσσης δημοτικότητός του ». Απο- στροφή του ιστορικού Κυριακίδη , σε Βουρνά , ό.π., 453. 1 2