ΔΙΚΑΙΟ ΤΗΣ ΚΕΦΑΛΑΙΑΓΟΡΑΣ

2 ΔΙΚΑΙΟ ΤΗΣ ΚΕΦΑΛΑΙΑΓΟΡΑΣ φαση του Υπουργικού Συμβουλίου «Περί συστάσεως Χρηματιστηρίου εν Αθήναις», η οποία πήρε τη μορφή Β. Διατάγματος (30.9/13.10.1876), που εκδόθηκε σύμφω- να με το άρθρο 71 του ΕμπΝ 4 . Με το νομοθέτημα αυτό εγκρίθηκε η σύσταση χρημα- τιστηρίου στην Αθήνα, το οποίο ορίσθηκε ως ο μόνος χώρος στον οποίο « δύνανται να συναθροίζονται οι έμποροι, οι πλοίαρχοι, οι κολλυβισταί και οι μεσίται » και εξου- σιοδοτήθηκε ο Υπουργός Εσωτερικών να συντάξει εσωτερικό οργανισμό του Χρη- ματιστηρίου. Προάγγελο του πρώτου επίσημου χρηματιστηρίου είχε αποτελέσει το καφενείο της «Ωραίας Ελλάδος» 5 , επί της διασταυρώσεως των οδών Ερμού και Αι- όλου, όπου από το 1870 έως το 1873 γινόταν σημαντικός αριθμός συναλλαγών σε ομολογίες εθνικών δανείων 6 . Ο Κανονισμός που συντάχθηκε το 1876 έμεινε γράμμα νεκρό εξαιτίας της επενδυτικής αμηχανίας και των μεγάλων ζημιών που είχε προ- καλέσει η επενδυτική φρενίτιδα των προηγούμενων χρόνων. Ακυρώθηκε και αντι- καταστάθηκε το 1880 από νέο Κανονισμό, το άρθρο 3 του οποίου επιχείρησε να πε- ριγράψει τα αντικείμενα συναλλαγών στο χρηματιστήριο με τον ακόλουθο τρόπο: « Αντικείμενα του Χρηματιστηρίου εισί: α) Διαπραγματεύσεις και πράξεις επί συναλλαγών, επί δημοσίων χρεωγράφων και άλλων πιστωτικών αξιών δεκτών εν τω δελτίω του χρηματιστηρίου και επί συμβάσεων αφοροσών εμπορεύματα, συνομολόγησιν ασφαλειών, ναυλώσεων πλοίων ή αποστολών δια γής ή ύδα- τος....» . Ακριβέστερη περιγραφή των αντικειμένων συναλλαγών περιέλαβε ο νεώτερος Κανονισμός του Χρηματιστηρίου Αξιών Αθηνών του 1909 (Β.Δ. 12.6/16.6.1909) 7 , σύμφωνα με το άρθρο 1 του οποίου, « το Χρηματιστήριον Αθηνών, συσταθέν, συμφώνως προς το άρθρο 71 του Εμπο- ρικού Νόμου, δια της από 30 Σεπτ. 1876 αποφάσεως του υπουργικού συμβουλίου, σκοπόν 4. Σε χαρακτηριστικό άρθρο της εφημερίδας «Αλήθεια» της 2/8/1873 παραπέμπει ο Πλατανό- πουλος, Ιστορία του Χρηματιστηρίου Αξιών Αθηνών, 1876-1976, 35, όπου επισημαίνεται ότι « Δεν εγένετο έτι δυνατόν...να υποβληθώσιν αι Χρηματιστηρίου συναλλαγαί εις κανονισμόν εγ- γυώμενον την πρόληψιν και καταστολήν της καταχρήσεως αυτής ». 5. « Εκεί συνηθροίζοντο όλαι αι τάξεις και όλα τα επαγγέλματα. Εκεί ο θέλων θα ηδύνατο να πλη- ροφορηθεί την κοινήν γνώμην της Ελλάδος ολοκλήρου. Εκείθεν εξήρχοντο τα νέα, άτινα διε- σπείροντο καθ’άπασαν την χώραν ». Άρθρο Βελλιανίτη, στο «Πανελλήνιον εικονογραφημένο λεύκωμα» 1896, παραπομπή από Πλατανόπουλο , ό.π., 9. 6. Παρόμοια είναι και η ιστορική αφετηρία λειτουργίας του Χρηματιστηρίου του Λονδίνου, κα- θώς ήδη από το 1770 η ζήτηση για άμεσα ρευστοποιήσιμες επενδύσεις ανέδειξε ως τόπους συ- νάντησης εκείνων, οι οποίοι είχαν επενδύσει σε επιχειρηματικά σχέδια στις μακρινές αποικίες, τα γνωστά «coffee – houses», χώρους δηλαδή αντίστοιχους με τα ελληνικά καφενεία. Βλ. σχε- τικά, Clarke , How the City of London Works, έκδ. 4 η , 1995· Κοτίτσα , Χρηματιστήριο Αξιών Αθη- νών, 1979, 9, ο οποίος επισημαίνει ότι ακόμη και σήμερα οι κλητήρες του χρηματιστηρίου του Λονδίνου αποκαλούνται « waiters ». Για τα πρώτα χρόνια ανεπίσημης λειτουργίας του Χρημα- τιστηρίου της Ν. Υόρκης, ο Samuelson (Οικονομική, Ελλ. Μετάφραση από Δ. Καράγεωργα και Θ. Παπαμάργαρη, εκδ. Παπαζήση, 1975, 124) σημειώνει ότι « ήταν στην κυριολεξία ένα χρημα- τιστήριο που λειτουργούσε στο δρόμο, όπου οι χρηματιστές συναντούσαν ο ένας τον άλλο για να αγοράσουν και να πωλήσουν, και έστελναν με τα χέρια σήματα στους υπαλλήλους που κρε- μασμένοι από τα παράθυρα κατέγραφαν τις συναλλαγές...» . 7. Ο Κανονισμός αυτός ίσχυε έως την κατάργησή του με το άρθρο 18 του Ν 3152/2003. 3