ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ ΣΤΗΝ ΕΕ: ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΣΤΟ ΠΕΔΙΟ ΤΗΣ ΠΡΟΣΦΥΓΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΚΑΙ ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΕΕ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

110 Εφαρμογή εννοιών «ασφαλής τρίτη χώρα» - «πρώτη χώρα ασύλου mation regarding refugees’ rights in Turkey. In this respect, it focuses on the standards that should govern the collection and verification of information on “ safe third countries”. Following a short presentation of the applicable Greek legal framework, it examines the responsibility of the Greek authorities for human rights violations in case of incorrect application of the relevant provi- sions of international and EU law. Ι. Εισαγωγή Οι εξελίξεις του 2015 στο πεδίο του προσφυγικού ζητήματος επηρέασαν όλα σχε- δόν τα κράτη μέλη της ΕΕ και ιδιαίτερα την Ελλάδα, η οποία λόγω της γεωγραφι- κής της θέσης βρέθηκε στο επίκεντρο των προσπαθειών διαχείρισής του. Προκει- μένου να μην επαναληφθεί το φαινόμενο των μαζικών αφίξεων στα νησιά του Αι- γαίου κατά τους θερινούς μήνες του 2016, οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων ΕΕ και Τουρκίας προχώρησαν σε μία Κοινή Δήλωση στις 18 Μαρτίου 2016. Το ση- μείο της Κοινής Δήλωσης που παρουσιάζει ενδιαφέρον στο πλαίσιο της παρούσας συμβολής αφορά την επιστροφή στην Τουρκία των παράτυπα εισελθόντων αλλο- δαπών στα ελληνικά νησιά, συμπεριλαμβανομένων των αιτούντων άσυλο των ο- ποίων οι αιτήσεις χορήγησης διεθνούς προστασίας απορρίπτονται ως αβάσιμες ή απαράδεκτες 1 . Σε κάθε περίπτωση, θα πρέπει να σημειωθεί ότι η Κοινή Δήλωση δεν εισάγει νέα νομικά δεδομένα. Η Ελλάδα έχει συνάψει πρωτόκολλο επανεισδοχής με την Τουρ- κία για την επιστροφή των παρανόμως εισερχομένων αλλοδαπών από το 2001 2 , ενώ η Οδηγία 2005/85/ΕΚ 3 (όπως τροποποιήθηκε από την Οδηγία 2013/32/ΕΕ 4 ) 1. “1) All new irregular migrants crossing from Turkey into Greek islands as from 20 March 2016 will be returned to Turkey. [...] Migrants arriving in the Greek islands will be duly registered and any application for asylum will be processed individually by the Greek authorities in accordance with the Asylum Procedures Directive, in cooperation with UNHCR. Migrants not applying for asylum or whose application has been found unfounded or inadmissible in accordance with the said directive will be returned to Turkey.” . 2. Νόμος 3030/2002 Κύρωση του Πρωτοκόλλου για την εφαρμογή του άρθρου 8 της Συμ- φωνίας μεταξύ της Κυβέρνησης της Ελληνικής Δημοκρατίας και της Κυβέρνησης της Δη- μοκρατίας της Τουρκίας για την καταπολέμηση του εγκλήματος, ιδιαίτερα της τρομο- κρατίας, του οργανωμένου εγκλήματος, της παράνομης διακίνησης ναρκωτικών και της παράνομης μεταναστευσης, https://nomoi.info/%CE%A6%CE%95%CE%9A-%CE%91-163- 2002-%CF%83%CE%B5%CE%BB-1.html. 3. Οδηγία 2005/85/ΕΚ του Συμβουλίου σχετικά με τις ελάχιστες προδιαγραφές για τις δι- αδικασίες με τις οποίες τα κράτη μέλη χορηγούν και ανακαλούν το καθεστώς του πρό- σφυγα. 4. Οδηγία 2013/32/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με κοι- νές διαδικασίες για τη χορήγηση και ανάκληση του καθεστώτος διεθνούς προστασίας.