ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ ΣΤΗΝ ΕΕ: ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΣΤΟ ΠΕΔΙΟ ΤΗΣ ΠΡΟΣΦΥΓΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΚΑΙ ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΕΕ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

120 Εφαρμογή εννοιών «ασφαλής τρίτη χώρα» - «πρώτη χώρα ασύλου κό σύστημα ασύλου βρίσκεται ακόμη σε διαδικασία ίδρυσης, πρέπει να ανταποκρι- θεί σε εκατοντάδες χιλιάδες αιτήσεις ασύλου και υπάρχει ήδη πολύ μεγάλη καθυ- στέρηση ( backlog ) 31 . Όσον αφορά τους πρόσφυγες από τη Συρία, υπάρχουν μεγά- λες καθυστερήσεις στην καταγραφή και λήψη καρτών προσωρινής προστασίας, οι οποίες απαιτούνται για την εγγραφή των παιδιών στα δημόσια σχολεία και για την πρόσβαση στην πρωτοβάθμια ιατρική περίθαλψη και στην αγορά εργασίας. Ωστό- σο, ακόμη και πρόσωπα που κατέχουν τέτοιες κάρτες, καταλήγουν να εργάζονται στην άτυπη οικονομία λόγω διοικητικών εμποδίων στην απόκτηση αδειών εργασί- ας, απροθυμίας των εργοδοτών και παραπληροφόρησης, ενώ το ποσοστό φοίτη- σης στα σχολεία παραμένει χαμηλό. Διεθνείς Οργανισμοί, ΜΚΟ και ερευνητές καταλήγουν στα ίδια συμπεράσματα όσον αφορά τις παραβιάσεις των δικαιωμάτων των προσφύγων. Σύμφωνα με αυτά, η Τουρκία δεν τηρεί την αρχή της μη επαναπροώθησης είτε δια της συστηματικής άρνησης εισόδου προσφύγων στη χώρα, είτε δια των μαζικών αναγκαστικών επι- στροφών προσφύγων που βρίσκονται ήδη στο τουρκικό έδαφος. Εδώ θα πρέπει να επισημανθεί ότι η αρχή της μη επαναπροώθησης παραβιάζεται σε κάθε μορφή αναγκαστικής απομάκρυνσης, συμπεριλαμβανομένης της απέλασης, της έκδοσης, της απομάκρυνσης στη χώρα καταγωγής ή σε μη ασφαλή τρίτη χώρα, των άτυπων μεταγωγών καθώς και στην περίπτωση της άρνησης εισόδου στα σύνορα 32 . Χα- ρακτηριστικές είναι οι από 2/6/2016 Καταληκτικές Παρατηρήσεις της Επιτροπής του ΟΗΕ κατά των Βασανιστηρίων 33 όπου διαπιστώνεται με ανησυχία η διατήρη- ση του γεωγραφικού περιορισμού στη Σύμβαση της Γενεύης του 1951 και αναφο- ρές για απελάσεις, επιστροφές ή απομακρύνσεις, κατά παραβίαση της αρχής της μη-επαναπροώθησης. Η Επιτροπή διαπιστώνει, κατόπιν ενημέρωσης, ότι η Τουρ- κία έχει παραβιάσει τα παραπάνω ίσως για εκατοντάδες πολίτες Συρίας από τα μέ- σα Ιανουαρίου 2016 και ανησυχεί για το γεγονός ότι οι ένοπλες δυνάμεις σκότω- σαν 18 ανθρώπους που προσπαθούσαν να περάσουν τα σύνορα, παρά το γεγο- 31. Amnesty International, Public Statement - Refugees at heightened risk of refoulement under Turkey’s state of emergency, 22 September 2017, διαθέσιμο στο: https:// www.amnesty.org/en/documents/eur44/7157/2017/en/%20-/ [τελευταία επίσκεψη 30/5/2018]. 32. UN High Commissioner for Refugees (UNHCR), UNHCR Note on the Principle of Non-Refoulement , Νοέμβριος 1997, διαθέσιμο στο: http://www.refworld.org/ docid/438c6d972.html , UN High Commissioner for Refugees (UNHCR), Advisory Opin- ion on the Extraterritorial Application of Non-Refoulement Obligations under the 1951 Convention relating to the Status of Refugees and its 1967 Protocol , 26 Ιανουαρίου 2007, διαθέσιμο στο: http://www.refworld.org/docid/45f17a1a4 [τελευταία επίσκεψη 30/5/2018]. Βλ. και νομολογία ΕΔΔΑ για επαναπροωθήσεις στο πλαίσιο συνοριακών ελέγχων π.χ. Hirsi Jamaa κ/ Ιταλίας , αριθμ. προσφυγής 27765/09, αποφ. 23/2/2012. 33. UN Committee Against Torture (CAT), Concluding observations on the fourth periodic reports of Turkey, 2 Ιουνίου 2016, CAT/C/TUR/CO/4, διαθέσιμο στο: http://www. refworld.org/docid/57a98fe64.html [τελευταία επίσκεψη 30/5/2018].