ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ ΣΤΗΝ ΕΕ: ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΣΤΟ ΠΕΔΙΟ ΤΗΣ ΠΡΟΣΦΥΓΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΚΑΙ ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΕΕ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

122 Εφαρμογή εννοιών «ασφαλής τρίτη χώρα» - «πρώτη χώρα ασύλου ων έχουν μειωθεί δραστικά ως αποτέλεσμα της κήρυξης «κατάστασης ανάγκης», με αποκορύφωμα το υπ’αριθμ. 676 από 29/10/2016 Εκτελεστικό Διάταγμα 37 , το οποίο κατήργησε το ανασταλτικό αποτέλεσμα της προσφυγής κατά αποφάσεων απομάκρυνσης ακόμα και για αιτούντες άσυλο και αναγνωρισμένους πρόσφυγες όταν κρίνονται επικίνδυνοι για τη δημόσια τάξη, ασφάλεια και υγεία ή θεωρείται ότι συνδέονται με τρομοκρατικές οργανώσεις. Η Διεθνής Αμνηστία τεκμηριώνει μάλιστα πρόσφατα περιστατικά μαζικών επαναπροωθήσεων Σύρων προσφύγων στη Συρία που παρουσιάστηκαν ως οικειοθελείς επιστροφές. Ιδιαίτερα ανησυχη- τικό είναι και το γεγονός ότι, όπως τεκμηριώνεται από την έκθεση, τα διοικητι- κά δικαστήρια δεν διερευνούν τον κίνδυνο επαναπροώθησης επί της ουσίας, ενώ οι προσφυγές στο Συνταγματικό Δικαστήριο δεν έχουν ανασταλτικό αποτέλεσμα. Περαιτέρω, οι υπό απομάκρυνση κρατούμενοι αντιμετωπίζουν εξαιρετικές δυσκο- λίες πρόσβασης σε νομική συνδρομή καθώς δεν ενημερώνονται για τα δικαιώμα- τά τους και οι ΜΚΟ δεν έχουν πρόσβαση στα προ-αναχωρησιακά κέντρα κράτησης ενώ απαιτείται η επίδειξη εξουσιοδότησης από τους ιδιώτες δικηγόρους, η οποία είναι πολύ δύσκολο να εξασφαλιστεί λόγω προσκομμάτων της Διοίκησης. Ως προς την υποβολή σε απάνθρωπη και εξευτελιστική μεταχείριση εξαιτίας των συνθηκών κράτησης, η οποία φαίνεται με βάση τις πηγές να επιβάλλεται αυτομά- τως στους επιστραφέντες από την Ελλάδα με βάση την Κοινή Δήλωση 38 , αλλά και των συνθηκών διαβίωσης ελλείψει προστασίας ανάλογης του καθεστώτος πρό- σφυγα σύμφωνα με τη Σύμβαση της Γενεύης, οι πηγές αναφέρουν τα εξής: Όλες οι εγκαταστάσεις κράτησης που επισκέφθηκε ο Ειδικός Εντεταλμένος του Γενι- κού Γραμματέα του Συμβουλίου της Ευρώπης εγείρουν ζητήματα σε ό, τι αφορά την τήρηση των βασικών προτύπων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την Πρόληψη των Βασανιστηρίων (CPT). Η αποτυχία δε των κρατικών αρχών να ευθυγραμμι- στούν με αυτά τα πρότυπα οδηγεί σε παραβίαση του άρθρου 3 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου λόγω των συνθηκών κράτησης. Η έκθεση της παραπάνω Επιτροπής σε συνέχεια της επίσκεψης που πραγματοποίησε από τις 29 Αυγούστου έως τις 6 Σεπτεμβρίου 2016 δεν έχει ακόμα δημοσιευθεί 39 . Οι από 37. Διαθέσιμο στο: http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2016/10/20161029-5.htm [τε- λευταία επίσκεψη 30/5/2018]. 38. Amnesty International, A Blueprint for Despair: Human Rights Impact of the EU-Tur- key Deal , 14 Φεβρουαρίου 2017, EUR 25/5664/2017, διαθέσιμο στο: http://www.re - fworld.org/docid/58a30b0b4.html [τελευταία επίσκεψη 30/5/2018], Refugee Studies Centre, Forced Migration Review No. 54 - Resettlement , Φεβρουάριος 2017, Issue 54, διαθέσιμο στο: http://www.refworld.org/docid/58cbcb314.html [τελευταία επίσκεψη 30/5/2018], Ulusoy O. / Battjes H. , Situation of Readmitted Migrants and Refugees from Greece to Turkey under the EU-Turkey Statement (Migration Law Series), 2017, διαθέσιμο στο: https://research.vu.nl/en/publications/situation-of-readmitted-mi- grants-and-refugees-from-greece-to-turk [τελευταία επίσκεψη 30/5/2018]. 39. Σημειώνεται ότι αδημοσίευτη παραμένει και η έκθεση της αποστολής που πραγματοποί- ησε η Επιτροπή στις αρχές του 2016.