ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ ΣΤΗΝ ΕΕ: ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΣΤΟ ΠΕΔΙΟ ΤΗΣ ΠΡΟΣΦΥΓΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΚΑΙ ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΕΕ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

124 Εφαρμογή εννοιών «ασφαλής τρίτη χώρα» - «πρώτη χώρα ασύλου υποδοχής, τα οικονομικά και κοινωνικά δικαιώματα εξομοιώνονται με τα ατομικά και τα πολιτικά δικαιώματα από τη Σύμβαση της Γενεύης του 1951 για το καθεστώς των προσφύγων. Συνεπώς, το κράτος υποδοχής έχει καθήκον αποτελέσματος να τα εξασφαλίζει και δεν απαλλάσσεται σε περίπτωση έλλειψης πόρων 42 . IV. Η εξέταση των αιτήσεων ασύλου από τις ελληνικές αρχές Η ελληνική νομοθεσία είχε ήδη ενσωματώσει τις διατάξεις σχετικά με τις «ασφα- λείς τρίτες χώρες» και την «πρώτη χώρα ασύλου» κατόπιν της υιοθέτησης της Οδηγίας 2005/85 για τις διαδικασίες ασύλου, αλλά μέχρι την ανακοίνωση της Κοι- νής Δήλωσης ΕΕ-Τουρκίας δεν είχαν ποτέ εφαρμοστεί στην πράξη 43 . Σύμφωνα με τον Νόμο 4375/2016, ο οποίος ενσωμάτωσε την αναδιατυπωμένη Οδηγία και τέθη- κε σε ισχύ μόλις ανακοινώθηκε η Κοινή Δήλωση, οι δύο έννοιες προβλέπονται για την απόρριψη αιτήσεων ασύλου ως απαράδεκτων, χωρίς δηλαδή οι ελληνικές αρ- χές να υπεισέλθουν σε εξέταση ουσίας. Το άρθρο 55 του Νόμου 4375/2016 (άρθρο 35 της Οδηγίας 2013/32/ΕΕ) προβλέ- πει ότι μία χώρα θεωρείται ως πρώτη χώρα ασύλου για τον αιτούντα με την προϋ- πόθεση ότι θα γίνει εκ νέου δεκτός στη χώρα αυτή, εάν αυτός έχει αναγνωρισθεί ως πρόσφυγας από αυτή και απολαμβάνει ακόμη της σχετικής προστασίας, ή απο- λαμβάνει άλλης αποτελεσματικής προστασίας στην εν λόγω χώρα, επωφελούμε- νος μεταξύ άλλων από την αρχή της μη επαναπροώθησης. Σύμφωνα με την 1 η παράγραφο το άρθρου 56 του Ν 4375/2016 (άρθρο 38 της Οδη- γίας 2013/32/ΕΕ) μια χώρα θεωρείται ως ασφαλής τρίτη χώρα για ένα συγκεκρι- μένο αιτούντα, όταν πληρούνται σωρευτικά τα εξής κριτήρια: α) δεν απειλούνται η ζωή και η ελευθερία του λόγω φυλής, θρησκείας, εθνικότητας, συμμετοχής σε ιδιαίτερη κοινωνική ομάδα, ή πολιτικών πεποιθήσεων, β) η χώρα αυτή τηρεί την καθεστώς προσωρινής προστασίας και στη συνακόλουθη στέρηση βασικών κοινωνι- κών δικαιωμάτων 42. Hathaway J., The rights of refugees under International Law, Cambridge University Press, σελ. 123. 43. See Asylum Information Database, Country Report: Greece, 2016 update, March 2017, διαθέσιμο στο: http://www.asylumineurope.org/reports/country/greece , σελ. 76 [τελευταία επίσκεψη 6/1/2018] και UNHCR, Improving Asylum Procedures, cit. : “All interviewees participating in this research concurred that Greece does not have a list of nationally designated safe third countries. However, according to the Head of the Asylum and Refugees Department in the Aliens’ Directorate of the Greek Police Head- quarters, there is case-by-case consideration of the safety of relevant third countries, on the basis of precise and up-to-date information as to the general situation prevailing in the countries through which applicants have transited. However it is unclear if and how the safe third country concept is applied in practice, and the decisions audited by UNHCR lacked any specific legal reasoning which would allow identification of the ap- plication of the concept.”.