ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ ΣΤΗΝ ΕΕ: ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΣΤΟ ΠΕΔΙΟ ΤΗΣ ΠΡΟΣΦΥΓΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΚΑΙ ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΕΕ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

132 Εφαρμογή εννοιών «ασφαλής τρίτη χώρα» - «πρώτη χώρα ασύλου νται από τις εθνικές αρχές της χώρας επιστροφής πρέπει να συνοδεύονται από σα- φή και αξιόπιστο μηχανισμό παρακολούθησης των προσώπων που επιστρέφουν, τον οποίο οι εθνικές αρχές του κράτους επανεισδοχής οφείλουν να θεσπίζουν και να διασφαλίζουν την αποτελεσματική λειτουργία του 64 . Η έλλειψη μάλιστα σαφούς και αξιόπιστου εποπτικού μηχανισμού για τα δικαιώματα των επιστραφέντων με βάση την Κοινή Δήλωση τονίζεται από πλήθος πηγών και ιδιαίτερα από την Ύπα- τη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, η οποία ενημέρωσε τη Διευθύντρια της Υπηρεσίας Ασύλου με νεότερη επιστολή, στις 14/12/2016, ότι δεν έχει ακώλυτη και προβλέψιμη πρόσβαση στα κέντρα κράτησης, δε λαμβάνει ενημέρωση για τους επιστραφέντες από την Ελλάδα και ότι από τους 82 Σύρους που έχουν επιστραφεί από την Ελλάδα στην Τουρκία κατόπιν της Κοινής Δήλωσης μόνο οι 12 έλαβαν εκ νέου καθεστώς προσωρινής προστασίας (πρόκειται δηλαδή για πρόσωπα που ήδη απολάμβαναν κατά την προηγούμενη παραμονής τους στην Τουρκία προσωρινή προστασία) 65 . VI. Ο χαρακτηρισμός της Τουρκίας ως ασφαλούς τρίτης χώρας βάσει της Οδηγίας 2013/32/ΕΕ Το Συμβούλιο της Ευρώπης ήταν ο πρώτος διεθνής οργανισμός που αντέδρασε μό- λις ανακοινώθηκε η Κοινή Δήλωση ΕΕ-Τουρκίας. Στο Ψήφισμα 2109 (2016) ‘ The situation of refugees and migrants under the EU–Turkey Agreement of 18 March 2016 ’ 66 , η Κοινοβουλευτική Συνέλευση έκρινε ότι η Κοινή Δήλωση εγείρει διάφο- ρα σοβαρά ζητήματα ως προς τα ανθρώπινα δικαιώματα, που αφορούν τόσο στην ουσία της όσο και στην εφαρμογή της. Οι επιστροφές Σύρων προσφύγων από την Ελλάδα στην Τουρκία ως «πρώτη χώρα ασύλου» μπορεί να είναι αντίθετες προς το διεθνές και ενωσιακό δίκαιο, καθώς η Τουρκία δεν μπορεί να εξασφαλίσει προ- στασία που να είναι «επαρκής» σύμφωνα με τη θέση του Γραφείου του Ύπατου Αρ- μοστή των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες και επίσης έχουν υπάρξει ανα- φορές για επαναπροωθήσεις Σύρων προσφύγων. Οι επιστροφές αιτούντων άσυ- λο, τόσο Σύρων όσο και πολιτών άλλων χωρών στην Τουρκία ως «ασφαλή τρί- 64. Koktysh κ/ Ουκρανίας, αριθμός προσφυγής 43707/07, 10/12/2009, παρ. 63 και Othman (Abu Qatada) κ/ Ηνωμένου Βασιλείου , αριθμός προσφυγής 8139/09, 17/1/2012 παρ. 196. 65. Επιστολή διαθέσιμη στο: http://www.statewatch.org/news/2017/jan/unhcr-letter- access-syrians-returned-turkey-to-greece-23-12-16.pdf [τελευταία επίσκεψη 6/1/2018]. 66. Council of Europe, Parliamentary Assembly, Resolution 2109 (2016) The situation of refugees and migrants under the EU–Turkey Agreement of 18 March 2016 Resolution 2109 (2016) , 20 April 2016, διαθέσιμο στο: http://assembly.coe.int/nw/xml/XRef/Xref- XML2HTML-en.asp?fileid=22738&lang=en [τελευταία επίσκεψη 30/5/2018]. Βλ. επίσης Doc. 14028, report of the Committee on Migration, Refugees and Displaced Persons, rapporteur: Ms Tineke Strik, διαθέσιμο στο: http://assembly.coe.int/nw/xml/XRef/ Xref-DocDetails-en.asp?FileID=22612&lang=en [τελευταία επίσκεψη 30/5/2018].