ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ ΣΤΗΝ ΕΕ: ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΣΤΟ ΠΕΔΙΟ ΤΗΣ ΠΡΟΣΦΥΓΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΚΑΙ ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΕΕ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

134 Εφαρμογή εννοιών «ασφαλής τρίτη χώρα» - «πρώτη χώρα ασύλου των Μεταναστών Εργαζομένων και των Μελών των Οικογενειών τους 69 αναφέρουν συγκεκριμένα περιστατικά είτε επαναπροθήσεων στα σύνορα είτε συγκαλυμμένων επαναπροωθήσεων με τη μορφή «εθελούσιου» επαναπατρισμού. Η Έκθεση του Ει- δικού Εντεταλμένου του Γενικού Γραμματέα του Συμβουλίου της Ευρώπης 70 κατα- λήγει στα ίδια συμπεράσματα ως προς το κλείσιμο των συνόρων, την άσκηση πίε- σης για υπογραφή δηλώσεων οικειοθελούς και την άρνηση καταγραφής αιτήσεων παροχής καθεστώτος προστασίας στα κέντρα κράτησης αλλά και εκτός, γεγονός που συνεπάγεται κίνδυνο επαναπροώθησης. Ιδίως η έκθεση της Διεθνούς Αμνηστί- ας 71 τεκμηριώνει τη μείωση των εγγυήσεων κατόπιν της αποτυχημένης απόπειρας πραξικοπήματος ως αποτέλεσμα της κήρυξης «κατάστασης ανάγκης», και πρό- σφατα περιστατικά μαζικών επαναπροωθήσεων Σύρων προσφύγων που παρου- σιάστηκαν ως οικειοθελείς επιστροφές. Όπως τεκμηριώνεται από την ίδαι έκθεση, τα διοικητικά δικαστήρια δεν διερευνούν τον κίνδυνο επαναπροώθησης επί της ου- σίας, οι προσφυγές στο Συνταγματικό Δικαστήριο δεν έχουν ανασταλτικό αποτέ- λεσμα και η πρόσβαση σε νομική συνδρομή και εκπροσώπηση είναι εξαιρετικά δύ- σκολη. Ως προς τη δυνατότητα να ζητηθεί το καθεστώς του πρόσφυγα και, στην περίπτω- ση που ο αιτών αναγνωρισθεί ως πρόσφυγας, να του χορηγηθεί προστασία σύμ- φωνα με τη Σύμβαση της Γενεύης, σημειώνεται ότι τα οικονομικά και κοινωνικά δικαιώματα εξομοιώνονται από τη Σύμβαση της Γενεύης του 1951 για το καθεστώς των προσφύγων με τα ατομικά και τα πολιτικά δικαιώματα, για την εξασφάλιση των οποίων το κράτος υποδοχής έχει καθήκον αποτελέσματος και δεν απαλλάσ- σεται σε περίπτωση έλλειψης πόρων 72 . Ωστόσο, αφενός οι Σύροι αποκλείονται εκ των προτέρων από την απόλαυση των δικαιωμάτων που παρέχει η Σύμβαση λό- γω της υπαγωγής τους στον Κανονισμό προσωρινής προστασίας και αφετέρου, οι πρόσφυγες άλλων εθνικοτήτων αποκλείονται στην πράξη από τις εγγυήσεις που προβλέπει η τουρκική νομοθεσία, ακόμα και αν υποτεθεί ότι η τελευταία είναι σύμ- 69. UN Committee on the Protection of the Rights of All Migrant Workers and Members of Their Families (CMW), Concluding observations on the initial report of Turkey, 31 Μαϊου 2016, CMW/C/TUR/CO/1, διαθέσιμο στο: http://www.refworld.org/docid/5863c1d04. html [τελευταία επίσκεψη 6/1/2018]. 70. Council of Europe, Information Documents SG/Inf(2016)29, Report of the fact- finding mission to Turkey by Ambassador Tomáš Boček, Special Representative of the Secretary General on migration and refugees, 30 May – 4 June 2016 , 10 Αυ- γούστου 2016, διαθέσιμο στο: https://search.coe.int/cm/Pages/result_details. aspx?ObjectId=0900001680699e93 [τελευταία επίσκεψη 30/5/2018]. 71. Amnesty International, Public Statement - Refugees at heightened risk of refoulement under Turkey’s state of emergency, 22 Σεπτεμβρίου 2017, διαθέσιμο στο: https:// www.amnesty.org/en/documents/eur44/7157/2017/en/%20-/ [τελευταία επίσκεψη 30/5/2018]. 72. Hathaway J., The rights of refugees under International Law, Cambridge University Press, σελ. 123.