ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ ΣΤΗΝ ΕΕ: ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΣΤΟ ΠΕΔΙΟ ΤΗΣ ΠΡΟΣΦΥΓΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΚΑΙ ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΕΕ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

142 Η εφαρμογή της Κοινής Δήλωσης ΕΕ-Τουρκίας να πάρουν μόνιμα χαρακτηριστικά, κανονικοποιώντας μια κατάσταση παρέκκλι- σης και εξαίρεσης από βασικές εγγυήσεις. Ι. Ένα νέο παράδειγμα ασύλου Όπως εύστοχα έχει παρατηρηθεί, για την εφαρμογή της Κοινής Δήλωσης ασκήθηκε ανυπόφορη ανυπόφορή πίεση έτσι ώστε να μειωθούν τα πρότυπα και οι εγγυήσεις που παρέχονται στους αιτούντες άσυλο και να αλλάξει η νομοθεσία σε όσο το δυνα- τόν πιο χαμηλό επιτρεπόμενο από τις κοινοτικές οδηγίες επίπεδο. 12 Προκειμένου δε να καταστεί εφικτή η εφαρμογή της Κοινής Δήλωσης, η ελληνική νομοθεσία τροπο- ποιήθηκε επανειλημμένα όπως αντίστοιχα και η εφαρμοζόμενη διοικητική πρακτική, δημιουργώντας έτσι ένα περιβάλλον ανασφάλειας δικαίου και μη προβλεψιμότητας των κανόνων δικαίου. Από τη δημοσίευση του Ν 4375/2016, λίγες μόνο ημέρες μετά τη δημοσίευση της Κοινής Δήλωσης, ο οποίος αντικατέστησε την προηγούμενη νομο- θεσία σχετικά με τις διαδικασίες ασύλου και εισήγαγε κατά παρέκκλιση διαδικασίες για τη διευκόλυνση της εφαρμογής της Κοινής Δήλωσης, έχουν ήδη λάβει χώρα τρεις νομοθετικές τροποποιήσεις διατάξεων που σχετίζονται με την εφαρμογή της Κοινής Δήλωσης. 13 Την ίδια στιγμή μια σειρά από κανονιστικές πράξεις 14 , εγκύκλιους 15 και 12. IRIN, ‘Greek asylum system reaches breaking point’, 31 March 2016, http://bit. ly/1RNCKja. 13. Τροποποιήσεις στον Ν 4375/2016 (ΦΕΚ Α’ 51/3.4..2016) έχουν εισαχθεί με το άρ- θρο 86 του Ν 4399/2016 (ΦΕΚ Α 117/22.6.2016), άρθρο 101 του Ν 4461/2017 (ΦΕΚ Α 38/28.3.2017) και άρθρο 96 Ν 4485/2017 (ΦΕΚ Α 114/4.8.2017). 14. Bλ. ενδεικτικά Απόφαση της Διευθύντριας της Υπηρεσίας Ασύλου, αριθμ. οικ. 10464, ΦΕΚ Β 1977/7.06.2017, «Περιορισμός κυκλοφορίας των αιτούντων διεθνή προστασία», σύμφωνα με την οποία προβλέπεται η επιβολή περιορισμού κυκλοφορίας σε όλους τους αιτούντες που καταθέτουν αίτημα διεθνούς προστασίας στις περιφερειακές υπηρεσίες των νησιών Λέσβου, Ρόδου, Σάμου, Κω, Λέρου και Χίου. 15. βλ. ενδεικτικά Εγκύκλιος ΕΛΑΣ 1604/17/681730/03.04.2017 «Υλοποίηση Κοινής Δήλω- σης Ε.Ε.-Τουρκίας - Συμμετοχή αλλοδαπών υπηκόων αιτούντων τη χορήγηση καθε- στώτος διεθνούς προστασίας στα προγράμματα οικειοθελούς επαναπατρισμού του Δι- εθνούς Οργανισμού Μετανάστευσης (Δ.Ο.Μ.)», https://www.synigoros.gr/resources/ docs/20170512-egkyklios-el_as.pdf, κατ’ εφαρμογή της οποίας περιορίζεται το δι- καίωμα τη δυνατότητα των αιτούντων άσυλο να συμμετάσχουν στο πρόγραμμα εθελού- σιας επιστροφής (AVRR) του ΔΟΜ και το δικαίωμα σε προσφυγής κατά πρωτοβάθμιας απορριπτικής απόφασης καθώς «οι αιτούντες που λαμβάνουν αρνητική απόφαση ασύ- λου σε πρώτο βαθμό στα ελληνικά νησιά αναγκάζονται να παραιτηθούν από το δικαίω- μά τους να ασκήσουν προσφυγή αν θέλουν να συμμετέχουν στο πρόγραμμα», βλ. Κοι- νή Actionaid κτλ., “15 ΜΚΟ επικρίνουν τη νέα πολιτική που περιορίζει το δικαίωμα προ- σφυγής για τους αιτούντες άσυλο”, 9.5.2017, http://www.gcr.gr/index.php/el/news/ press-releases-announcements/item/662-final-joint-ngo-statement-on-avrr.