ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ ΣΤΗΝ ΕΕ: ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΣΤΟ ΠΕΔΙΟ ΤΗΣ ΠΡΟΣΦΥΓΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΚΑΙ ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΕΕ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

146 Η εφαρμογή της Κοινής Δήλωσης ΕΕ-Τουρκίας Β. Διαδικασίες σε δεύτερο βαθμό Η περίπτωση της τροποποίησης της νομοθεσίας σε ότι αφορά τη σύνθεση των Επι- τροπών Προσφυγών και την ακολουθούμενη διαδικασία στο δεύτερο βαθμό εξέ- τασης αιτημάτων διεθνούς προστασίας είναι ένα ακόμη ενδεικτικό παράδειγμα για τις επιπτώσεις της εφαρμογής της Κοινής Δήλωσης στο ελληνικό σύστημα ασύλου. Με τον Ν 4375/2016, ο οποίος δημοσιεύθηκε τον Απρίλιο του 2016 λίγες ημέρες μετά την έναρξη εφαρμογής της Κοινής Δήλωσης, αναδιοργανώθηκε η λειτουρ- γία του δεύτερου βαθμού εξέτασης αιτημάτων διεθνούς προστασίας, με την ίδρυ- ση της Αρχή Προσφυγών ως αυτόνομης υπηρεσίας και ταυτόχρονα ανατέθηκε στις Επιτροπές Προσφυγών του ΠΔ 114/2010, η εξέταση των προσφυγών μέχρι την λει- τουργία της νέας αυτής Υπηρεσίας. Οι αποφάσεις των Επιτροπών Προσφυγών του ΠΔ 114/2010 επί υποθέσεων απαραδέκτου, δηλαδή υποθέσεων που αφορούσαν την εφαρμογή της έννοιας της ασφαλούς τρίτης χώρας, κατά συντριπτική πλειο- ψηφία έκαναν δεκτές τις προσφυγές κρίνοντας ότι η δεν συντρέχουν οι νόμιμες προϋποθέσεις 28 για τον χαρακτηρισμό της Τουρκίας ως ‘ασφαλούς τρίτης χώ- ρας’. 29 Δύο μόλις μήνες από τη δημοσίευση του Ν 4375/2016, κατά μια εκδοχή σε συνέχεια πίεσης από τα όργανα της ΕΕ για την εφαρμογή της Κοινής Δήλωσης, 30 μια νέα τροποποίηση άλλαξε τη σύνθεση των Επιτροπών Προσφυγών, προβλέ- ποντας τη συμμετοχή εν ενεργεία Διοικητικών Δικαστών στη σύνθεση τους και περιόρισε δυσανάλογα τη δυνατότητα προφορικής ακρόασης ενώπιον τους. 31 Η Εθνική Επιτροπή για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, με Δημόσια Δήλωση της, πλέον του προβληματισμού της σχετικά με τη συνταγματικότητα των προτεινό- μενων αλλαγών, εξέφρασε την ιδιαίτερη ανησυχία της για το γεγονός ότι οι αλ- λαγές αυτές «συμπίπτουν χρονικά με την έκδοση θετικών αποφάσεων των εν λειτουργία Επιτροπών Προσφυγών (για την κρίση τους επί του παραδεκτού) οι οποίες, στο πλαίσιο εξατομικευμένης εξέτασης προσφυγών, αποφαίνονται ότι η Τουρκία δεν είναι ασφαλής τρίτη χώρα για τους εν λόγω προσφεύγοντες». 32 University Institute, Migration Policy Centre, Policy Briefs 2017/29, http://cadmus.eui . eu/handle/1814/48904 28. Άρθρο 56 Ν 4375/2016. 29. European Council on Refugees, AIDA Report on Greece (2016), ό.π., σελ. 63-64 30. New Europe, ‘EU Council: Why Greece should consider Turkey safe for Syrian refugees’, 9.6. 2016, https://www.neweurope.eu/article/eu-council-greece-consider-turkey- safe-syrian-refugees/; Keep Talking Greece, ‘EU presses Greece to change asylum ap- peal committees that consider “Turkey is not a safe country”’, 11.6.2016, https:// www.keeptalkinggreece.com/2016/06/11/eu-presses-greece-to-change-asylum-ap- peal-committees-that-consider-turkey-is-not-a-safe-country/. 31. Άρθρο 86 Ν 4399/2016. 32. Εθνική Επιτροπή για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, Δημόσια Δήλωση για την τροπο- λογία που αλλάζει τη σύνθεση των Ανεξάρτητων Επιτροπών Προσφυγών, 17 Ιουνίου