ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ ΣΤΗΝ ΕΕ: ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΣΤΟ ΠΕΔΙΟ ΤΗΣ ΠΡΟΣΦΥΓΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΚΑΙ ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΕΕ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

Στέλιος Περράκης 15 Είναι ενδιαφέρον να παρατηρηθεί ότι την τρέχουσα περίοδο της κρίσης υπήρχε ση- μαντική ελληνική παρουσία ενώπιον της ΚΣ/ΣοΕ (Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Π. Παυλόπουλος, ο Πρωθυπουργός Α. Τσίπρας, ο Υπουργός Μεταναστευτικής Πολιτι- κής Γ. Μουζάλας και ο Δήμαρχος της Αθήνας Γ. Καμίνης), που εξέθεσε την πολιτική της χώρας στην πολυεπίπεδη αντιμετώπιση του ζητήματος, υπογραμμίζοντας το στοιχείο της αλληλεγγύης ως σταθερά της εν λόγω πολιτικής. Από τον κατάλογο των καταστατικών οργάνων του ΣοΕ με ενασχόληση στις συνέ- πειες των μεταναστευτικών ροών, δεν απουσιάζει το Κογκρέσο. Ο σημαντικός θε- σμός των Τοπικών και Περιφερειακών Αρχών της Ευρώπης παρουσιάζει συστημα- τική ενασχόληση με ζητήματα υποδοχής/ένταξης μεταναστών και προσφύγων, σε συνδυασμό με το ρόλο της τοπικής/περιφερειακής αυτοδιοίκησης, έχοντας υιοθε- τήσει την τελευταία διετία και σχετικές πράξεις. 17 Σ’ ένα άλλο επίπεδο προσέγγισης, όλοι σχεδόν οι μηχανισμοί επιτήρησης (moni- toring) του ΣοΕ για την τήρηση των διεθνών συμβάσεων και άλλων διεθνών δε- σμεύσεων των χωρών μελών, κινητοποιούνται, κατά λόγω αρμοδιότητας, έχοντας τα ζητήματα προσφύγων και μεταναστών σε μια διαρκή επικαιρότητα (πχ η CPT, η ECRI, η GRETA κατά του trafficking, η Επιτροπή Lanzarote της Σύμβασης καταπο- λέμησης της σεξουαλικής εκμετάλλευση των παιδιών). Ως ξεχωριστός ελεγκτικός θεσμός για τη «μεγάλη Ευρώπη» του ΣοΕ, ο Επίτροπος Δικαιωμάτων του Ανθρώπου καταγράφει συστηματικά στις εκθέσεις του, ή άλλες τοποθετήσεις/παρεμβάσεις του, τα ζητήματα τριβής της εκάστοτε πολιτικής των εθνικών διαστάσεων με τα δικαιώματα προσφύγων/μεταναστών, ενώ στις τελευ- ταίες τριμηνιαίες εκθέσεις και συνολικά στην ετήσια Έκθεση του 2017 αναφέρεται ειδικά σε ζητήματα που αφορούν την Ελλάδα. Γενικότερα, τα ζητήματα προσφύ- γων και μεταναστών αποτέλεσαν μία από τις βασικές προτεραιότητες της θητείας του Ν. Muiznieks 18 , τόσο στη γενική προσέγγισή τους, όσο και προς τις ιδιαίτερες πτυχές (π.χ. επανένωση οικογενειών προσφύγων 19 ). Οι διαρκείς παρεμβάσεις του δε, κινητοποίησαν συχνά τις εθνικές διοικήσεις, και στην Ελλάδα, προκειμένου να συμμορφωθούν προς τις διεθνείς υποχρεώσεις τους. Είναι αξιοσημείωτο ότι υπήρξε ιδιαίτερα κριτικός για την ΕΕ και την πολιτικής της, ιδίως για τη Δήλωση ΕΕ-Τουρκίας αλλά και για το άνισο κι αδόκιμο πλέον «Δου- βλίνο», δηλώνοντας ότι πρέπει να τροποποιηθεί άρδην. Κριτικός και για βαλκανι- 17. Βλ. πχ την Έκθεση της Ε. Δούρου, Les regions frontalières face au phénomène migratoire doc. CPR35(2018)02 Final, 7.11.2018, καθώς και το ψήφισμα 432(2018) και την σύστα- ση 422 (2018) του ίδιου οργάνου. 18. Βλ. N. Muiznieks, Human Rights in Europe: From crisis to renewal? , CoE, 2017, ιδίως σελ. 39-64, όπου απεικονίζονται θέσεις του Επιτρόπου για Σύριους πρόσφυγες, τη Δή- λωση ΕΕ-Τουρκίας κ.λπ. 19. Réaliser le droit au regroupement familial des réfugiés en Europe, CoE, 2017.