ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ ΣΤΗΝ ΕΕ: ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΣΤΟ ΠΕΔΙΟ ΤΗΣ ΠΡΟΣΦΥΓΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΚΑΙ ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΕΕ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

Αλέξανδρος Κωνσταντίνου 151 χρονη μετατροπή των Κέντρων Υποδοχής και Ταυτοποίησης στα νησιά, γνωστά ως ‘hotspots’ σε κέντρα κράτησης. Ακόμη και αν η εφαρμογή του μέτρου της κράτη- σης στο σύνολο του νεοεισερχόμενου πληθυσμού γρήγορα και κυρίως για διαχει- ριστικούς λόγους, αντικαταστάθηκε από την αδιάκριτη επιβολή του μέτρου του γε- ωγραφικού περιορισμού, η διευρυμένη χρήση μέτρων περιορισμού αποτελεί βασι- κό στοιχείο για την εφαρμογή της Κοινής Δήλωση. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι ακόμη και σήμερα, η πρώτη διοικητική πράξη που εκ- δίδεται για κάθε νεοεισερχόμενο είναι η απόφαση απέλασης και επιβολής μέ- τρου κράτησης ενώ με εγκύκλιο της Διοίκησης, τον Ιούνιο του 2016, διερεύνθη- καν οι λόγοι ενδεχόμενης επιβολής του μέτρου κράτησης με την εισαγωγή της έν- νοιας του “παραβατικού”, νομική έννοια που δεν προβλέπεται σε κανένα σημείο της εθνικής νομοθεσίας ή στις κοινοτικές Οδηγίες. 48 Την ίδια στιγμή, η εργαλεια- κή χρήση της κράτησης ως μέσο αποτροπής/αποθάρρυνσης της μετανάστευσης, η οποία πέραν του ότι δεν βασίζεται σε κανένα εμπειρικό στοιχείο 49 , δεν προβλέπε- ται ως νόμιμος λόγος κράτησης, επανέρχεται ως δικαιολογητική βάση για τη γενί- κευση των πολιτικών κράτησης. 50 Οι επαναλαμβανόμενες δε συστάσεις της Ευρω- παϊκής Επιτροπής προς τις ελληνικές αρχές, για τη δημιουργία επιπλέον κέντρων κράτησης στα ελληνικά νησιά και την αποτελεσματική επιτήρηση του μέτρου του γεωγραφικού περιορισμού, καταδεικνύουν ότι η γενίκευση της πρακτικών περιο- ρισμού ή και κράτησης, δεν συνιστά μια εθνική ιδιαιτερότητα αλλά την επίσημη θέ- ση των θεσμικών οργάνων της Ένωσης για την επιτάχυνση της εφαρμογής της Κοι- νής Δήλωσης. 51 48. Εγκύκλιος ΕΛΑΣ 1604/16/1195968/18-6-2016 Διαχείριση παράτυπων αλλοδαπών στα Κέντρα Υποδοχής και Ταυτοποίησης, διαδικασίες Ασύλου, υλοποίηση Κοινής Δήλωσης ΕΕ-Τουρκίας της 18ης Μαρτίου 2016 (πραγματοποίηση επανεισδοχών στην Τουρκία), https://www.synigoros.gr/resources/docs/egkyklios-elas-ths-18-6-2016.pdf. 49. βλ. UN General Assembly, Report of the Special Rapporteur on the human rights of migrants, François Crépeau, 2 April 2012, A/HRC/20/24, http://www.refworld.org/ docid/502e0bb62.html. 50. Βλ. την υπ’αριθμ. 8039/5673Α/10-λη από 8.2.2017 Απόφαση του Γενικού Γραμματέα Δημόσιας Τάξης του Υπουργείου Εσωτερικών, https://www.efsyn.gr/sites/efsyn.gr/ files/wysiwyg/2017-02/apofasi.pdf, σχετικά με την εκτέλεση του έργου “Κατασκευή Προαναχωρησιακού Κέντρου Κράτησης στη νήσο Κω” όπου μεταξύ άλλων αναφέρεται (§8στ), “[η] κατασκευή δομών κράτησης θα λειτουργήσει αποτρεπτικά ως προς την δη- μιουργία νέων μεταναστευτικών ροών”. 51. Ενδεικτικά European Commission, COM(2017) 669 final, 15.11.2017, Joint Action Plan on the implementation of the EU-Turkey Statement (Annex), https://ec.europa. eu/home-affairs/sites/homeaffairs/files/what-we-do/policies/european-agenda- migration/20171114_annex_2_joint_action_plan_on_the_implementation_of_the_eu_ turkey_statement_en.pdf; European Commission, Seventh Report on the Progress made in the implementation of the EU-Turkey Statement, όπ.π.