ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ ΣΤΗΝ ΕΕ: ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΣΤΟ ΠΕΔΙΟ ΤΗΣ ΠΡΟΣΦΥΓΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΚΑΙ ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΕΕ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

184 Οικογενειακή επανένωση με τις ρυθμίσεις του νέου Κανονισμού Δουβλίνου ΙV έρχεται σε αντίθεση με την νομολογία του ΕΔΔΑ, το οποίο αναφορικά με το άρθρο 8 της ΕΣΔΑ προβλέπει ότι η έννοια της «οικογένειας» δεν περιορίζεται μόνο σε σχέ- σεις βασισμένες στο γάμο, αλλά μπορεί να περιλαμβάνει και άλλους de facto «οι- κογενειακούς» δεσμούς, όταν οι διάδικοι συμβιώνουν εκτός γάμου (Johnston και λοιποί κατά Ιρλανδίας, § 56 16 , και, πιο πρόσφατα, Van der Heijden κατά Ολλανδί- ας [GC], § 50 17 . Στην απόφαση Keegan v Ireland (1994) αναφέρεται στην παράγρα- φο 44 ότι η έννοια της “οικογένειας” στην παρούσα διάταξη δεν περιορίζεται μό- νο στις σχέσεις που βασίζονται στον γάμο και μπορεί να περιλαμβάνει άλλους de facto “οικογενειακούς δεσμούς”, όταν οι διάδικοι ζουν μαζί εκτός γάμου. Ακόμη και εν απουσία συμβίωσης μπορεί να υφίστανται επαρκείς δεσμοί συγκροτούντες μία οικογενειακή ζωή (Kroon και λοιποί κατά Ολλανδίας, § 30) 18 . Το Δικαστήριο δια- πίστωσε ότι «ένα παιδί που γεννήθηκε από μια σχέση είναι αυτοδικαίως μέρος αυ- τής της «οικογενειακής» μονάδας από τη στιγμή της γέννησής του και από αυτό κα- θαυτό το γεγονός της. Υπάρχει μία σχέση του παιδιού και των γονέων του, ένας δε- σμός που αντιστοιχεί στην οικογενειακή ζωή, ακόμη και αν κατά τη στιγμή της γέν- νησής του οι γονείς δεν συζούν πλέον ή εάν η σχέση τους έχει τελειώσει». Σε κάθε περίπτωση πάντως, οι ελεύθερες ενώσεις, ακόμη και αν δεν υπάρχει παιδί, υπάγο- νται στην προστασία του άρθρου 8 της ΕΣΔΑ ως ιδιωτική ζωή 19 . Θα πρέπει να σημειωθεί ότι εκτός από τις ελεύθερες ενώσεις, οι οποίες θεωρη- τικά βασίζονται στην ελεύθερη βούληση του ζευγαριού να μην επιλέξει τη νομι- κή φόρμα ενός γάμου, αλλά μία άλλη νομική μορφή για να δηλώσει βούληση συμ- βίωσης, υπάρχουν πολλές περιπτώσεις, που κατά τεκμήριο αποτελούν και τη βά- ση αναγνώρισης προσφυγικού καθεστώτος, κατά τις οποίες το ζευγάρι δε μπο- ρεί να συνάψει γάμο: είτε επειδή βρίσκεται σε συνθήκες παρανομίας και συνεπώς 16. Εν προκειμένω, είναι σαφές ότι οι προσφεύγοντες έχουν ζήσει μαζί για περίπου δεκα- πέντε έτη (βλ. σημείο 11 ανωτέρω), αποτελούν «οικογένεια» για τους σκοπούς του άρ- θρου 8. Κατά συνέπεια, δικαιούνται την προστασία του, παρά το γεγονός ότι η σχέση τους υπάρχει εκτός γάμου (βλ. παράγραφο 55 (β) ανωτέρω). 17. Το Δικαστήριο επαναλαμβάνει ότι η έννοια της «οικογενειακής ζωής» στο άρθρο 8 δεν περιορίζεται μόνο στις οικογένειες που βασίζονται στον γάμο και μπορεί να περιλαμ- βάνει άλλες de facto σχέσεις. Όταν πρέπει να αποφασιστεί αν μια σχέση μπορεί να θεωρηθεί ότι υπάγεται στην «οικογενειακή ζωή», μια σειρά από παράγοντες πιθανόν να είναι σχετικοί, συμπεριλαμβανομένου κατά πόσο το ζευγάρι ζει μαζί, τη διάρκεια της σχέσης τους, αν έχουν αποδείξει τη δέσμευσή τους ο ένας στον άλλο, αν έχουν παιδιά μαζί ή με οποιονδήποτε άλλο τρόπο. 18. Kroon and Others v. the Netherlands, Application no. 18535/91, Council of Europe: European Court of Human Rights, 27 October 1994, available at: http://www.refworld. org/cases,ECHR,584a99574.html [accessed 20 November 2017]. 19. Περισσότερα για την έννοια της ιδιωτικής και οικογενειακής ζωής κατά το άρθρο 8 της ΕΣΔΑ βλ. Ivana Roagna Protecting the right to respect for private and family life under the European Convention on Human Rights Council of Europe human rights handbooks Council of Europe Strasbourg, 2012 http://www.echr.coe.int/LibraryDocs/ Roagna2012_EN.pdf