ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ ΣΤΗΝ ΕΕ: ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΣΤΟ ΠΕΔΙΟ ΤΗΣ ΠΡΟΣΦΥΓΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΚΑΙ ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΕΕ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

Σοφία Φιλιππίδου/Βασιλική Σαράντη 39 νται στα εξωτερικά σύνορα της Ε.Ε. και δη σε όλο το μήκος της μεσογειακής μετα- ναστευτικής οδού. Οι ίδιες οι αποφάσεις του Συμβουλίου για την μετεγκατάσταση 3 - παρότι υιοθε- τήθηκαν με άλλη νομική βάση, δηλαδή το άρθρο 78 παρ. 3 ΣΛΕΕ που προβλέπει τη λήψη προσωρινών μέτρων στον τομέα της διεθνούς προστασίας σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης και όχι το άρθρο 80 – ήταν, ωστόσο, μια μορφή αλληλεγγύης με την υποχρεωτική μετεγκατάσταση αιτούντων άσυλο από δύο κράτη-μέλη που υφί- στανται πίεση ως ευρισκόμενα στα εξωτερικά σύνορα της Ένωσης, εν προκειμένω την Ελλάδα και την Ιταλία, προς άλλα κράτη-μέλη. Η διασύνδεση της μετεγκατά- στασης με την αρχή της αλληλεγγύης επιβεβαιώθηκε και από το ΔΕΕ στην απόφα- σή του επί της προσφυγής ακυρώσεως Ουγγαρίας και Σλοβακίας κατά Συμβου- λίου: «Όταν ένα ή περισσότερα κράτη μέλη αντιμετωπίζουν επείγουσα κατάσταση, κατά την έννοια του άρθρου 78, παράγραφος 3, ΣΛΕΕ, τα βάρη που απορρέουν από τα προσωρινά μέτρα τα οποία θεσπίζονται με βάση τη διάταξη αυτή υπέρ αυ- τού ή αυτών των κρατών μελών πρέπει, κατ’ αρχήν, να κατανέμονται μεταξύ όλων των άλλων κρατών μελών, σύμφωνα με την αρχή της αλληλεγγύης και της δίκαι- ης κατανομής των ευθυνών μεταξύ των κρατών μελών, καθόσον, σύμφωνα με το άρθρο 80 ΣΛΕΕ, η αρχή αυτή διέπει την πολιτική της Ένωσης στον τομέα του ασύ- λου, παρ. 292. Κατά συνέπεια, εν προκειμένω, η Επιτροπή και το Συμβούλιο ορ- θώς έκριναν, κατά την έκδοση της προσβαλλομένης αποφάσεως, ότι η κατανο- μή των μετεγκαθισταμένων αιτούντων μεταξύ όλων των κρατών μελών, σύμφω- να με την αρχή που καθιερώνει το άρθρο 80 ΣΛΕΕ, αποτελεί ουσιώδες στοιχείο της προσβαλλομένης αποφάσεως. Αυτό προκύπτει από το γεγονός ότι η εν λόγω αρ- χή μνημονεύεται πολλές φορές στην προσβαλλόμενη απόφαση, μεταξύ άλλων στις αιτιολογικές σκέψεις 2, 16, 26 και 30 της αποφάσεως)» 4 . Πράγματι, η εν λόγω απόφαση του Συμβουλίου για τη μετεγκατάσταση ουσιαστι- κά εισήγαγε προσωρινή παρέκκλιση από το άρθρο 13 Κανονισμού Δουβλίνου (πε- ρί κριτηρίου πρώτης χώρας εισόδου), η πρώτη φορά που εισάγεται με κάποιο νο- μικό κείμενο παρέκκλιση από τον Κανονισμό. Το σημείο αυτό ανέδειξαν Σλοβακία και Ουγγαρία στην προσφυγή ακυρώσεως που έκαναν, χαρακτηρίζοντάς το παρά- τυπη τροποποίηση του Κανονισμού, επιχείρημα που απέρριψε το Δικαστήριο κρί- νοντας ότι η απόφαση μετεγκατάστασης συνάδει με τις αρχές της αναγκαιότητας και αναλογικότητας, λαμβανομένης υπόψη της έκτακτης κατάστασης που αντιμε- τώπιζαν Ελλάδα και Ιταλία εκείνη την εποχή. Γεγονός πάντως είναι ότι η ανάγκη 3. Απόφαση (ΕΕ) 2015/1523 του Συμβουλίου, της 14ης Σεπτεμβρίου 2015, για τη θέσπιση προσωρινών μέτρων στον τομέα της διεθνούς προστασίας υπέρ της Ιταλίας και της Ελ- λάδας, Απόφαση (ΕΕ) 2015/1601 του Συμβουλίου της 22ας Σεπτεμβρίου 2015 για τη θέ- σπιση προσωρινών μέτρων στον τομέα της διεθνούς προστασίας υπέρ της Ιταλίας και της Ελλάδας. 4. Συνεκδικαζόμενες υποθέσεις C-643/15 και C-647/15, προσφυγές ακυρώσεως Σλοβακίας και Ουγγαρίας, αποφ. ΔΕΕ 6/9/2017, παρ. 291.