ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ ΣΤΗΝ ΕΕ: ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΣΤΟ ΠΕΔΙΟ ΤΗΣ ΠΡΟΣΦΥΓΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΚΑΙ ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΕΕ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

44 Η θεσμική προσέγγιση της ΕΕ απέναντι στην έννοια της αλληλεγγύης γήτρια Wikström. Συγκεκριμένα, καταργείται η υποχρεωτική εξέταση παραδεκτού, ωστόσο διατηρείται το δεύτερο σκέλος του pre-Dublin check, δηλαδή η εξέταση επί της ουσίας με την ταχεία διαδικασία εάν ο αιτών κρίνεται επικίνδυνος για τη δη- μόσια τάξη και ασφάλεια. Σημειωτέον ότι δεν υπάρχει δυνατότητα απόρριψης αι- τήματος ως αβάσιμου για λόγους δημόσιας τάξης (έχει προστεθεί ωστόσο μία νέα διάταξη προς αυτή την κατεύθυνση στην πρόταση Κανονισμού για τις Διαδικασίες Ασύλου). Μια αίτηση διεθνούς προστασίας απορρίπτεται, είτε γιατί δεν υπάρχει δί- ωξη για κάποιους από τους πέντε λόγους της Σύμβασης της Γενεύης, είτε γιατί δεν συντρέχουν οι τρεις λόγοι της επικουρικής προστασίας 10 . Εάν μία αίτηση είναι κα- ταρχήν βάσιμη, η μόνη λύση που έχουν οι αρχές είναι να κάνουν την υπαγωγή στο καθεστώς διεθνούς προστασίας και μετά να εφαρμόζουν τις ρήτρες αποκλεισμού, οι οποίες βάσει νομολογίας ΔΕΕ πρέπει να εφαρμόζονται πολύ περιοριστικά. Επι- πλέον, υπάρχει υποχρέωση εξέτασης των προδήλως αβάσιμων αιτήσεων από το κ-μ πρώτης εισόδου, εφόσον δεν εφαρμόζονται κριτήρια οικογενειακής επανέω- σης. Εν ολίγοις, στο κ-μ πρώτης εισόδου θα παραμείνουν όσοι πρέπει να επιστρα- φούν ή δεν έχουν προοπτικές ένταξης. Η πρόταση, βέβαια, διατηρεί τον διορθωτι- κό μηχανισμό ανακατανομής, αλλά τον αποσυνδέει από το κριτήριο της δυσανάλο- γης πίεσης. Διατηρεί επίσης την έννοια της «αμοιβαίας αλληλεγγύης», δηλαδή σύν- δεση του μηχανισμού ανακατανομής με αποτελεσματική φύλαξη των συνόρων, αλ- λά όταν μιλάμε για τα θαλάσσια σύνορα και τις επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης, καταλαβαίνουμε πόσες προκλήσεις ανακύπτουν σε πρακτικό και νομικό επίπεδο. Τα συμπεράσματα του ΕΣ Οκτωβρίου 2017 προτρέπουν προς την ανεύρεση λύσης στη μεταρρύθμιση του Κοινού Ευρωπαϊκού Συστήματος Ασύλου, δεδομένου ότι η βασική θέση είναι ότι όλες οι προτάσεις πρέπει να υιοθετηθούν ως δέσμη, μέχρι τον Ιούνιο 2018. Ωστόσο, στο Συμβούλιο οι συζητήσεις φαίνεται να έχουν φτάσει σε αδιέξοδο. Οι χώρες Visegrad απορρίπτουν κάθε έννοια αυτόματου και υποχρε- ωτικού μηχανισμού αλληλεγγύης και το ζήτημα είναι σ’ αυτό το μπραντεφερ ποιος θα καταφέρει να καθορίσει την ατζέντα της συζήτησης. Ο μηχανισμός αλληλεγγύ- ης πρέπει να είναι η καρδιά της επόμενης συμφωνίας. Πρόκειται για μία μάχη πο- λύ δύσκολη που διεξάγεται σε αντίξοες συνθήκες λόγω της κατάστασης που επι- κρατεί στην Ευρώπη από πλευράς οικονομίας, ασφάλειας, κοινωνίας, πολιτικής. Ωστόσο, αν δεν βρεθεί λύση, διατρέχουμε τον κίνδυνο να χαθεί ανεπανόρθωτα η εμπιστοσύνη μεταξύ των κρατών μελών της Ε.Ε. και η ίδια η αξιοπιστία της Ένω- σης συνολικά. States by a third-country national or a stateless person (recast) (COM(2016)0270 – C8- 0173/2016 – 2016/0133(COD)), 6 November 2017. 10. Να σημειωθεί ωστόσο ότι τόσο στην Οδηγία για τις Διαδικασίες Ασύλου όσο και στον υπό εξέταση αντίστοιχο Κανονισμό υπάρχει η δυνατότητα να μην χορηγηθεί καθεστώς διεθνούς προστασίας, εάν ο αιτών είναι επικίνδυνος για τη δημόσια τάξη για ασφάλεια. Πρόκειται για διάταξη που δεν έχει εφαρμοστεί στην Ελλάδα, καθώς δεν έχει ενσωμα- τωθεί με το ΠΔ 141/2013.