ΓΕΝΙΚΟ ΕΝΟΧΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ

166 ΓΕΝΙΚΟ ΕΝΟΧΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ Εάν ο δανειστής προσέφερε την αντιπαροχή, αλλά όχι προσηκόντως, για παρά- δειγμα βαρυνόμενη με ελάττωμα, αμφισβητείται η προβολή της ΑΚ 374. Κατά την κρατούσα άποψη υπερισχύουν οι γενικές διατάξεις της ελαττωματικότητας από την ειδική σύμβαση, όπως η πώληση ή η σύμβαση έργου 10 . Ορθότερο είναι μάλ- λον να δεχθούμε ότι οι ειδικές διατάξεις δεν αποκλείουν την ένσταση, αφού οι γενικές εφαρμόζονται συμπληρωματικά 11 . Για τη μη προσήκουσα εκπλήρωση προβλέπει ειδικώς η ΑΚ 376. Σύμφωνα με τη διάταξη αυτή, Αν ο ένας από τους συμβαλλομένους εκπλήρωσε κατά ένα μέρος την παροχή, δεν μπορεί ο άλλος να αρνηθεί την αντιπαροχή όταν η άρνηση αντι- βαίνει στην καλή πίστη λόγω των ειδικών περιστάσεων και ιδίως επειδή το μέρος της παροχής που καθυστερείται ακόμη είναι επουσιώδες . Συνεπώς, εάν συντρέ- χει μη προσήκουσα εκπλήρωση και ιδίως μερική εκπλήρωση, την οποία ο οφει- λέτης αποδέχθηκε, δεν μπορεί αυτός να αρνηθεί την καταβολή της παροχής, εάν αυτό αντίκειται στην καλή πίστη. Η αντίθεση στην καλή πίστη θα κριθεί από το σύνολο των περιστάσεων και ιδίως αν απομένει ένα επουσιώδες τμήμα. Για πα- ράδειγμα, ο κοσμηματοπώλης Α αρνείται να παραδώσει τις βέρες που αγόρασε για τη μνηστεία του ο Β αντί 500 ευρώ, διότι ο Β του οφείλει ακόμη 50 ευρώ. Η ένσταση αυτή λέγεται ειδικότερα ένσταση του μη προσηκόντως εκπληρωθέντος συναλλάγματος . Με αυτή επιτυγχάνεται μετριασμός της ΑΚ 316 που υπαγορεύε- ται από την καλή πίστη 12 . Έτσι στο παραπάνω παράδειγμα 1 , δεν μπορεί ο Α να αρνηθεί την δική του αντι- παροχή, δηλαδή το αυτοκίνητο, προβάλλοντας την ένσταση του μη προσηκόντως εκπληρωθέντος συναλλάγματος, επειδή το μέρος του τιμήματος που καθυστερεί- ται είναι επουσιώδες (50 ευρώ) σε σχέση με το τίμημα (5.000 ευρώ), διότι αυτό αντίκειται στην καλή πίστη (ΑΚ 376). Εάν όμως ο Α εναχθεί για την καταβολή, θα πρέπει να καταδικασθεί στην καταβο- λή με τον όρο ότι ο Β θα του καταβάλει και τα υπόλοιπα 13 . Σε άλλη περίπτωση και εφόσον αυτό είναι δυνατό, θα καταδικασθεί σε εκπλήρωση μέρους της παροχής του, αν η εκτέλεση του ελλείποντος μέρους από τον αντισυμβαλλόμενο ενάγοντα είναι αδύνατη ή δυσανάλογα δαπανηρή. Ο εναγόμενος δεν μπορεί να προβάλει την ένσταση κατά την ΑΚ 374 § 1, αν είναι υποχρεωμένος σε προεκπλήρωση 14 . Αυτό προκύπτει είτε από το νόμο, όπως ο εργολάβος στη σύμβαση έργου (ΑΚ 694), είτε ρητώς από τη σύμβαση είτε να προ- κύπτει από τη φύση της ενοχικής σχέσης. Για παράδειγμα, ο Α προεκπληρώνει το εισιτήριο για την όπερα. Αν ο υπόχρεος σε προεκπλήρωση είναι ο ενάγων, ο ενα- 10. ΑΠ 877/2013 ΤΝΠ Νόμος (εκτός αν πρόκειται για έργο εντελώς διαφορετικό από το συμφω- νημένο με τη σύμβαση έργου). 11. Σταθόπουλος , § 17 αρ. 62, ο οποίος τίθεται υπέρ της ευθείας εφαρμογής. 12. Λιτζερόπουλος , § 199 Γ. 13. Γεωργιάδης , § 32 αρ. 24. 14. Φίλιος , ΕνοχΔ, ΓενΜ (6. έκδ. 2011), § 251 Α. 11 12 13 14 15