ΔΗΜΟΣΙΟ ΔΙΕΘΝΕΣ ΔΙΚΑΙΟ

VII Σημείωμα στην τρίτη έκδοση Οι εγγενείς δυσχέρειες για την επίτευξη ολοκληρωμένου συστήματος του διεθνούς δικαίου καταφαίνονται από τις αδυναμίες αποτελεσματικών ελεγκτικών μηχανισμών και τις αντιφάσεις της διεθνούς ζωής. Επίσης, αφενός καταγράφεται η διεκδίκηση σχετικής αυτονομίας κατά τη λειτουργία διεθνών πολιτικών και δικαιοδοτικών οργάνων, και αφε- τέρου διαπιστώνεται ότι κυβερνήσεις, ιδίως μεγάλων κρατών, αντιστέκονται στις συλλο- γικές δράσεις και στους κανόνες του διεθνούς δικαίου, τους οποίους όμως οι πάντες επι- καλούνται. Υπάρχει πολύς δρόμος ως την επικράτηση του «κράτους δικαίου» διεθνώς. Και πρέπει να καταστεί σαφές ότι σε πολλά ζητήματα το μέλλον του διεθνούς δικαίου εξαρτάται από την αφομοίωσή του από το εσωτερικό δίκαιο. Στην προσπάθεια επικαιρο- ποιήσεως του εγχειριδίου, είχα την βοήθεια του Ευθύμιου Παπασταυρίδη, τον οποίο και πάλι ευχαριστώ. Αύγουστος 2019 Σημείωμα στη δεύτερη έκδοση Το Διεθνές Δίκαιο διαχέεται και επηρεάζει τη ζωή μας, δημόσια και ιδιωτική. Απο- βλέπει κατά το δυνατόν στη ρύθμιση αλληλοσυγκρουόμενων πολιτικών, οικονομικών και κοινωνικών δρώμενων. Συνιστά όμως ελπιδοφόρο σημείο αναφοράς για καταλλαγή και συνδιαλλαγή. Δεν έχει πάντοτε τη δύναμη να εξαλείψει πολλές αδικίες στο σύγχρονο κόσμο, αλλά αποτελεί στοιχειώδη προστασία για τους αδυνάτους. Η συνετή και όχι με- γαλόστομη αναφορά στις δυνατότητες που παρέχει στη κοινωνία το διεθνές δίκαιο, μας επιτρέπει να προσβλέπουμε στην αποτελεσματικότερη εξέλιξή του. Η ανά χείρας αναθε- ωρημένη έκδοση πραγματοποιήθηκε με τους συνεργάτες μου Αναστάσιο Γουργουρίνη, Ματίνα Παπαδάκη και Ευθύμιο Παπασταυρίδη. Θερμά ευχαριστώ την Ασπασία Ζήρου για την μακρόχρονη και πιστή συνεργασία. Ιούνιος 2015 Πρόλογος της αναθεωρημένης εκδόσεως Η έκδοση αυτή του Δημοσίου Διεθνούς Δικαίου (ή Διεθνούς Δικαίου) περιέχει τις απαραίτητες τροποποιήσεις και προσαρμογές στις εξελίξεις της νομοθεσίας, της νομολο- γίας, της επιστήμης και της πρακτικής. Οι βασικές θέσεις ως προς τους ισχύοντες κανόνες του διεθνούς δικαίου και προς τα επιτεύγματα και τις σοβαρές αδυναμίες του συστήμα- τος δεν άλλαξαν. Πρέπει πάντως να τονισθεί ότι το βιβλίο ασχολείται μόνο με τον κορμό του διεθνούς δικαίου . Είναι τέτοια η έκταση που έχει λάβει ο κλάδος (συμβατικό και εθιμικό δίκαιο,