ΟΙ ΑΝΤΙΛΗΨΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΔΙΚΑΙΟ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΪΚΗ ΕΠΟΧΗ

13 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ Η ΑΝΤΙΛΗΨΗ ΓΙΑ ΤΟ ΔΙΚΑΙΟ, ΤΟ ΝΟΜΟ ΚΑΙ ΤΟΝ ΤΡΟΠΟ ΑΠΟΝΟΜΗΣ ΤΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ ΣΤΑ ΟΜΗΡΙΚΑ ΕΠΗ: ΟΔΥΣΣΕΙΑ Η Ὀδύσσεια είναι νεώτερο έργο σε σχέση με την Ιλιάδα . Είναι μία λαϊ- κή ποιητική μυθιστορία γραμμένη, όπως και η Ιλιάς σε δακτυλικά εξά- μετρο, που αναφέρεται στο γυρισμό του ξενητεμένου, στη ναυτική ζωή των Ελλήνων και στον Τρωϊκό θρύλο. Το υλικό της Οδύσσειας είναι σε πολλά σημεία νεότερο και φαίνεται πως εκπροσωπεί το ιωνικό πνεύ- μα του ογδόου αιώνα, αλλά δεν λείπουν και στοιχεία από παλαιότερες εποχές που μπορεί να φθάνουν μέχρι τα μέσα της δευτέρας χιλιετηρί- δας π.Χ. Στην Οδύσσεια υπάρχει φανερή διαφοροποίηση για κάποια πράγμα- τα σε σύγκριση με την Ιλιάδα . Έτσι στο ουτοπικό βασίλειο της Σχερί- ας την εξουσία έχει ο Αλκίνοοος, που προΐσταται ενός συμβουλίου στο οποίο μετέχουν «οι πρωτοστάτορες και πρωτοκεφαλάδες» των Φαιά- κων. Το συμβούλιο αυτό μπορεί να συνέρχεται και να λαμβάνει απο- φάσεις, χωρίς να παίρνει την πρωτοβουλία ο Αλκίνοος , αλλά το πρόσω- πα που το απαρτίζουν. Η Ναυσικά λέει στον Οδυσσέα, 1 όταν βγαίνει στο Νησί και ρωτάει ποια είναι η πόλη και ποιος είναι ο άρχων αυτής. Αυτή απαντά σ’ αυτόν: «Κι όπως ζητείς, την πόλη θα σου δείξω και θα σου πω πώς ονομάζεται ο λαός μας: αυτή τη χώρα και την πόλη την κατοικούν οι Φαίακες· εγώ η θυγατέρα είμαι του γενναίου Αλκίνοου· αυτός στους Φαίακες κρατεί τη δύναμη κι εξουσία». Αν τώρα με τον όρο «Φαίακες» νοούνται μόνον οι ηγεμόνες , τότε η ανώ- τατη εξουσία του Αλκίνοου είναι έμμεσα αντιπροσωπευτική. Αυτό πά- 1.  «ἄστυ δέ τοι δείξω, ἐρέω δέ τοι οὔνομα λαῶν· Φαίηκες μὲν τήνδε πόλιν καὶ γαῖαν ἔχουσιν, εἰμὶ δ᾽ ἐγὼ θυγάτηρ μεγαλήτορος Ἀλκινόοιο, τοῦ δ᾽ ἐκ Φαιήκων ἔχεται κάρτος τε βίη τε (Ὀδύσσεια ζ, 194-197)